Eimreiðin - 01.05.1963, Page 21

EIMREIÐIN
109
Satna tíma verður að telja, að ljóðagerðin sé að byrja að sýna þess
merki, að hún sé aftur farin að lyfta sér upp til nýs þroska.
Sitthvað virðist mér og benda í þá átt, að þessa sömu þróun megi
lekja að meira eða minna leyti allt aftur til upphafs íslenzkra bók-
'tiennta. Að minnsta kosti munu Eddukvæðin vera eldri en sög-
Ulnar, en þar kann þó upphaf ritaldar að vera áhrifavaldur. Sömu-
'eiðis þykist ég liafa rekizt á dærni, sem bendi í sömu átt, í trúar-
eSum bókmenntum íslendinga á 16. og 17. öld og víðar. Hins
'egar brestur mig jöfnum höndunr yfirlitsgóða þekkingu og heild-
arsýn yfir íslenzkar bókmenntir til þess að ég treysti mér til að
fullyrða nokkuð um þetta atriði að svo komnu máli.
kf samt reyndist vera svo sem mér sýnist, ætti að mega rekja í
*slenzkri bókmenntasögu samfellda jrróun, sem jafnvel sé svo reglu-
undin, að setja megi hana fram í lögmálsformi. Þessi þróun sé í
Pyi fólgin, að íslenzk Ijóðagerð hafi ríka tilhneigingu til að vaxa
ug þroskast smátt og smátt þar til hátindi þróunarinnar sé náð, en
Pa staðni hún og hrapi niður og byrji síðan að þróast aftur á nýjan
eik og þannig áfram koll af kolli. Um ritun lauss máls eða skáld-
Sagnagerð gildi sama regla, nema hvað lausamálsritunin fylgi nokk-
uð á eftir ljóðagerðinni í þróuninni, þannig að hún nái hátindi
1 mska síns ekki fyrr en nokkru síðar. Þannig rnegi rekja innan
Islenzkrar bókmenntasögu ákveðnar bylgjuhreyfingar eða ölduföll
°g i'ísi og falli öldurnar nokkuð reglulega, tvær og tvær saman, hvor
a eftir annarri.
^f þetta kynni samt sem áður að þykja fulldjarft ályktað, mætti
ef til vill setja það fram á annan hátt, það er, að svo virðist sem
dyrði þess, að íslenzk skáldsagnagerð eða lausamálsritun megni
llsa reglulega hátt í bókmenntalegu tilliti, sé, að fyrir sé í land-
11111 aHþroskuð ljóðagerð, sem þá hafi örvandi og styrkjandi áhrif
a skáldsagnaritunina og sé henni nokkurs konar bakhjarl.
IV
E,í íslenzkar nútímabókmenntir eru síðan skoðaðar í ljósi þess,
',ertl að framan greinir, virðast ýmis vandamál í sambandi við þær
<aieitanlega verða auðleystari en áður. Samkvæmt þessu ætti sú
eyfð, sem nú virðist ríkja yfir íslenzkum bókmenntum, að vera
Ul]ög eðlilegt hvíldartímabil eftir mikil átök. Það virðist samkvæmt
P'1 Veia óhætt að gera sér góðar vonir um, að sá vaxtarsproti, sem
1111 sé að byrja að skjóta upp öngum í ljóðagerðinni, eigi eftir að