Eimreiðin - 01.04.1973, Blaðsíða 5

Inngangur
EIMREIÐIN
í bók sinni, Islenzk menning, segir Sigurður Nordal frá
tveimur prestum, sem gengu á vog á Eyrarbakka. Annar var
bæði magur og mjór, hinn tröll að vexti og burðum og dramb-
aði lieldur af mismuninum. Rengluklerkurinn leit á vogina og
sagði rólega: „Hvað er þetta á móti stóru nautunum í Ame-
ríku?“ Síðan leggur Sigurður út af þessu og segir, að verðmæti
þjóða á gullvog sögunnar fari ckki eftir fjölda og veldi.
Þessi litla saga mætti vera Islendingum nokkurt íhugunar-
efni. Sú spurning lilýtur að vakna, hvort tilvist þessarar 200
þúsund sálna á einum afkima jarðar þjóni einhverjum tilgangi,
hvort á einhvern hátt sé réttlætanlegt að revna að viðhalda hér
á landi þjóðlegri menningu, virðingu fyrir arfleifð íslendinga,
sögu þeirra, bókmenntum og menningu. í viðtali því, sem hér
fer á eftir, svarar Sigurður Líndal pi’ófessor, forseti Hins is-
lenzka bókmenntafélags, einum þætti þessarar spurningar.
Annað mál blaut ólijákvæmilega að bera á góma í viðtali um
þjóðerni og menningu Islendinga á þessum tíma: Hversu getur
það samrýmzt þjóðlegri menningu og metnaði að leyfa dvöl
erlends lierliðs á íslenzkri jörð? í viðtalinu færir Sigurður
Líndal gild rök að þvi, að íslendingum sé nauðsyn á því, enn
sem komið er, að hafa erlent varnarlið. Hins vegar sé brýnasta
verkefnið að reyna að gera áhrif þess sem minnst á íslenzkt
þjóðerni, gera varnarliðið ekki samgróið islenzkri menningu,
óluta hennar. Taka má undir þessi orð. íslendingar hafa skipað
ser í sveit með vestrænum þjóðum og eiga flest sameiginlegt
nieð þeim. Þess vegna er eðlilegt, að farið sé bil beggja í sam-
skiptum, Islendinga og samtaka vestrænna þjóða. En íslend-
ingar verða þó ætíð að gæta þess, að þeir eru aðeins 200 þús-
und, eiga sér sérstaka þjóðlega menningu og ber að styrkja
bana og treysta sem bezt.
Hannes Gissurarson.
93