Eimreiðin - 01.04.1974, Page 36

EIMREIÐIN
fylgi í kjölfar raunhæfra vaxta viðskiptabankanna. Þó er ljóst,
að of niikill munur á hinum ýmsu vaxtakjörum myndi bjóða
heim misnotkun þess lánsfjár, sem fengist á lægri vöxtum. Full-
nægjandi lausn væri þó að láta alla vexti í hagkerfinu fylgja
þeim, sem settir eru á liinum frjálsa lánamarkaði, en hjóða
tilhliðrun við þá lántakendur, sem ríkisvaldið vill láta njóta
niðurgreiðslu vaxla, i mynd slcaltaivilnana.
Það skal tekið fram, að raunhæfir vextir eru forsenda þess,
að hér komist á stofn virkur verðhréfamarkaður. Slíkt myndi
leiða til stóraukinnar hagkvæmni i liagkerfinu öllu. Fyrirtæki
gætu þá e.t.v. snúið sér til viðskiplabankanna um mestan liluta
skammtímafjárþarfar sinnar, en leitað til vex'ðbréfamarkaðs-
ins um lán til lengi'i tíma.
Hagkvæmt og virkt fjármálakerfi er alger nauðsyn, ef um
viðunandi vöxt og viðgang' þjóðai'búsins á að vei'a að ræða.
Innleiðslu raunhæfrar vaxtastefnu myndu vafalaust fylgja ýms-
ir aðlögunarerliðleikar, en þeir myndu vega skammt á móti
langtímahagsmunum þjóðai'búsins.
9. Úrbælur á skattakerfinu.
Gagnger tillögugerð um úrbælur á skattakerfinu vex'ður að
styðjast við itarlega rannsókn á núverandi kerfi og' framtiðar-
mai'kmiðum, sem enn hefur ekki verið gerð. Þó væri nauðsyn-
legt að nokkrar tilgreindar skattahreytingar yrðu gerðar, senx
liður í heildai'endurbótum á hagkerfinu.
Auðlindaskatturinn myndi leyfa verulega lækkun á öðrum
sköttum ríkis og sveitarfélaga. Ilvað ríkissköttum viðkemui1,
myndi virðast eðlilegt, að tekjuskattur, söluskattur, og aðflutn-
ingsgjöld yrðu öll lækkuð eitthvað.
Hér að neðan er getið nokkui'ra þeirra ati'iða, sem liöfð
skyldu í huga við endui’bætur á skattalcerfinu:
(i) Tekjur ríkis af telcjuskatti mætti lækka með því að leyfa
fyrirtækjum að reikna afskriftir af endurnýjunarvei'ði eigna,
og með því að laga skattstige ái'lega með hliðsjón af vei'ð-
lagsbreytingum. Veita má einnig í’íflega skatlaívilnun, vegna
vaxtagi'eiðslna af lánum til húsakaupa til eigin nola, sem koma
myndi að nokkru leyti i slað verðbólguhagnaðar þess, sem
íbúðareigendur hafa notið um árabil. Réttmætt væi'i einnig
að veila leigjendum ákveðnar ívilnanir, en liúseigendum yrði
ekki reiknuð eigin húsaleiga til telcna við skattframtöl. Þó að
þcssi atriði yi'ðu öll tekin upp, þá myndi einnig vera svigrúm
til einhverrar lækkunar tekjuskattshlutfalla;
(ii) Aðflutningsgjöld ælti að lækka, til þess að vega að nokkru
á móti þeirri hækkun innflulningsvei’ðs, sem verða myndi af
128