Eimreiðin - 01.04.1974, Page 63

ÉIMREIÐlN
Kosningaúrslitin sýna einnig, að líf Alþýðuflokksins hangir
á bláþræði, og er því staða íslenzkra jafnaðarmanna jafnóljós
og fyrir kosningar. Sigurvegari þessara kosninga var Sjálf-
stæðisflokkurinn undir forystu Geirs Hallgrímssonar. Að vísu
var sveiflan ekki eins mikil og í bæjar- og sveitarstjórnarkosn-
ingunum fyrr á árinu, en flokkurinn má þó vel við una. Þessi
úrslit bljóta mjög að styrkja forystu Geirs í Sjálfstæðisflokkn-
um. Enginn hefur þurft að fara í grafgölur með, að þar í
flokki bafa margir verið kallaðir, en fáir útvaldir. Dr. Gunnar
Tlioroddsen befur mjög látið að sér kveða í baráttunni um
forystuna og margir flokksmenn gengið honum á bönd. Ekki
er ólíklegt, að þessi kosningaúrslit hafi riðið baggamuninn fyrir
Geir í þessum átökum, þótt þau séu eflaust ekki öll.
Þrátt fyrir mikinn sigur Sjálfstæðisflokksins héldu Fram-
sóknarmenn sinni fyrri þingmannatölu og Alþýðubandalagið
])aúti við sig þingsæti. Sú spurning vaknar því, livort almenn-
ingur bafi gert sér Ijóst bið raunverulega ástand efnahags-
mála. Þar sem grundvöllur atvinnulífsins var brostinn eða í
þann veginn að bresta, en almenningur ekki enn farinn að
súpa seyðið af, þurfti nokkurt ímyndunarafl til að gera sér
ljósa grein fyrir vandanum.
Sú staðreynd blasir nú við, að fráfarandi vinstri stjórn gerði
engar veigamiklar breytingar á því frjálsa bagkerfi, sem við-
reisnarstjórnin reisti upp í kjölfar bafta- og skömmturíar.
Þungamiðjan í þeim veikburða tilraunum, sem þó voru gerðar
i þá átt, var að setja á laggirnar Framkvæmdaslofnun ríkisins.
Ef undan ern skildar mjög þarfar skýrslur Hagrannsóknar-
deildarinnar um ástand og horfur í efnabagsmálum, virðist
l)essi stofnun ekki bafa haft nein afdrifarík bein afskipti af
rekstri þjóðarbúsins. Það er jafnframt augljóst, að sú ríkis-
stjórn, sem gerði skipulagshyggjuna að einkunnarorði, reynd-
ist ófær um að viðhafa þá lágmarksáætlanagerð í fjármálum
þjóðarinnar, sem nauðsynleg er. Hún virðist í ])essnm efnum
standa frjálshyggjuflokkunum talsvert að baki.
Nærtækustu skýringarnar á þessu skipulagsleysi sýnast vera
reynsluleysi og vanþekking á gangi efnabagsmála, valdabrölt
einstakra ráðberra og ósamkomulag stjórnarflokkanna um
beildarstefnu.
Þegar þetta befti sér dagsins Ijós, er bugsanlegt að ný rikis-
stjórn bafi tekið völdin. Ef lil vill er því ástæðulaust að spá
um, bverjir eigi þar aðild að. Hins vegar er fróðlegt að reyna
að ímynda sér, bvernig ný vinstri stjórn með þátttöku Alþýðu-
155