Ægir - 01.09.1951, Blaðsíða 62

270
Æ G I R
anfarin ár, en t. d. árið 1949 var hún 98.1%
og mun aldrei hafa verið hærri en þá. Lækk-
unin stafar af því fyrst og fremst, að til-
tölulega meira var nú flutt út af landbún-
aðarafurðum en áður pg einnig hinu, að
nokkur gömul skip voru seld úr landi, en
skip eru mjög óvenjulegur liður í útflutn-
ingnum. Loks kom svo togaraverkfallið
hér til.
Enda þótt nokkrar breytingar verði
jafnaðarlega innbyrðis milli afurðaflokk-
anna frá ári til árs, þá fer þó ekki hjá því,
að sömu afurðirnar hafa mesta þýðingu ár
frá ári. Má sjá í eftirfarandi yfirliti, hvaða
afurðir það eru fyrst og fremst, sem hafa
meginþýðingu i útflutningnum, en þær eru
tiltölulega fáar:
1950 1949 1948 1947
% % % %
ísvarinn fiskur . . . 6.3 26.7 24.4 16.0
Freðfiskur 21.1 33.6 17.2 25.9
Síldarlýsi og annað
búklýsi 8.1 6.0 20.1 19.4
Síldar- og fiskmjöl 9.8 2.8 11.2 6.1
Þorskalýsi 11.0 6.6 9.1 8.5
Saltfiskur 23.4 13.1 8.3 17.6
Saltsild 14.4 7.3 6.2 4.9
Samtals 94.1 96.1 96.5 98.4
Þeir 7 eða 8 afurðaflokkar, sem hér eru
taldir, hafa verið um 94.1 % af útflutningi
sjávarafurða 1950, og er það raunar lítið
eitt minna en undanfarin ár. Sú breyting
hefur orðið á frá fyrri ári, að saltfiskurinn
hefur nú tekið við forustinni af frysta fisk-
inum að þessu sinni, enda þótt vart megi
gera ráð fyrir að svo verði í framtíðinni.
23.4 % af útflutningnum var saltfiskur,
verkaður og óverkaður, en árið áður hafði
hlutur saltfisksins aðeins verið 15.1%.
Hins vegar lækkaði hluti freðfisksins úr
33.6% í 21.1%, enda var framleiðsla á
freðfiski á þessu ári mun minni en árið áð-
ur eins og áður hefur verið getið. Mest var
þó áberandi, hversu ísfiskurinn lækkaði
jnjög hlutfallslega, eða úr 26.7% í aðeins
6.3%. Stafaði þetta.að sjálfsögðu fyrst og
fremst af togaraverkfallinu, en einnig af
hinu, að marlcaðurinn í Bretlandi brást
mjög, og loks var útilokað að landa jafn-
miklu magni í Þýzkaland og verið hafði
undanfarin 2 ár, jafnvel þótt verkfallið
hefði ekki skollið á. Saltsíldin var nú tölu-
vert þýðingarmikill liður í útflutningnuin,
eða 14.4% á móti 7.3% árið áður, og kom
þar fyrst og fremst til hin mikla saltsíldar-
framleiðsla við Faxaflóa og á Suðurlandi um
haustið. Þá var hluti þorskalýsisins einnig
mikið meiri nú en áður, eða 11.0% á móti
6.6%, enda var mjög mikið af þorskalýsis-
framleiðslunni frá 1949 flutt út á árinu
1950. Síldar- og fiskmjölsútflutningurinn
jókst einnig mjög á árinu, eða úr 2.8%
1949 í 9.8% 1950, og var þar aðallega um
að ræða aukningu á fiskmjölsútflutningi,
þ. e. a. s. karfamjöli og mjöli, sem unnið
var úr úrgangi frá frystihúsunum og sölt-
unarstöðvum, en afkastageta fiskmjöls-
verksmiðjanna hefur aukizt mjög frá því,
sem áður var, og því meiri möguleikar til
þess að nýta úrganginn. Síldarlýsi og ann-
að lýsi, sem unnið er úr heilum fiski, var
nú 8.1% af útflutningnum, en árið áður
hafði síldarlýsið verið 6.0%, enda var þá
ekki framleitt neitt karfalýsi. Aukningin á
þessum lið kemur nær eingöngu af franv
leiðslu og útflutningi búklýsis úr karfa og
nokkuð úr ufsa.
Ef útflutningurinn er flokkaður niður
eftir þeim veiðum, þar sem frumframleiðsl-
an fer fram, þ. e. a. s. í 3 floklca, afurðir
frá þorskveiðum, afurðir frá síldveiðum og
afurðir frá hvalveiðunum þá kemur i Ijós
eftirfarandi:
1950 1949
% %
Afurðir frá þorskveiðum .... 74.8 83.9
— — síldveiðum..... 22.1 13.8
— — hvalveiðum..... 3.1 2.3
100.0 100.0
Um % af útflutningnum eru afurðir frá
þorskveiðunum, og er það raunar heldur
minni hluti en árið áður, sem stafar að