Ægir

Árgangur

Ægir - 15.12.1959, Síða 97

Ægir - 15.12.1959, Síða 97
ÆGIR — AFMÆLISRIT 95 snemma hér á landi. En lengi framan af voru flestar síldai’verksmiðjurnar eign er- lendra manna og má raunar segja, að út- lendingar hafi átt geysisterk ítök í síldar- iðnaðinum langt fram á þriðja áratuginn. Stærsta skrefið í breytingaátt á þessu sviði var stigið með byggingu síldarverk- smiðja ríkisins á Siglufirði og síðar á Raufarhöfn og Skagaströnd. Stofninn var verksmiðjur erlendra manna, er ríkið keypti. Jafnframt þessu, og að vísu nokkru áður, hófust ýmsir einstaklingar handa á þessum sama vettvangi. Þar sem fljótt lá ljóst fyrir, að hér var um geysilega þýð- ingarmikinn þátt þjóðarbúskaparins að ræða, var strax er fært þótti ráðizt í stór- fellda aukningu þessara atvinnutækj a, og miklar vonir við það bundnar. En þær brugðust því miður hrapallega vegna afla- brests. í þessu sambandi er rétt að minna á það, sem skyldast er,en það eru lifrarbræðslurn- ar. Lifur hefir lengi verið brædd hér á landi, fyrst við frumstæð skilyrði, en í þeim atvinnuvegi hafa þó sem í öðrum orðið miklar framfarir, og þorskalýsið löngum verið þýðingarmikill þáttur í útflutnings- framleiðslunni. Þó er sá ljóður á, að víða um land, þar sem lifrarmagn er lítið, hef- ir lifrin ekki verið nýtt sem skyldi. Væri æskilegt að gera athugun á því, hvort ekki mætti safna þessari lifur saman t. d. í strandferðaskipin, og bræða hana á einum stað, t. d. í Reykjavík. Hraðfyrstingin, er hún hófst, er eitthvert þýðingarmesta framfaraspor, sem stigið hefur verið varðandi íslenzka framleiðslu- hætti. Er nú líka svo komið, að frysti- iðnaðurinn er orðinn ein þýðingar- mesta grein íslenzks atvinnulífs og hrað- frystar fiskafurðir eru orðnar stærsti lið- ur útflutningsins. Hefir þessi þáttur fisk- vinnslunnar tekið stórstígum framförum á skömmum tíma. Síldarfrysting fyrir er- lenda markaði hér á Suður- og Vestur- landi færist nú óðfluga í vöxt, er síld veiðist, og getur orðið frystihúsunum á þessu svæði mikil lyftistöng jafnframt því, að hún auðveldar á margan hátt hina síauknu síldarsöltun í þessum landshlut- um. Þá er þess að geta, að vinnsla hvers konar fiskúrgangs, sem svo er nefndur, er komin á hátt stig, og má margt í því efni telja til algerra nýjunga. Verðmæta- sköpun í þessari grein er mjög mikil, og eru enda ekki mörg ár síðan þetta hrá- efni fór svo til allt forgörðum. Skreiðarvinnslan er ekki nýjung í ís- lenzkum fiskiðnaði. En til skammt tíma lá hún algerlega niðri, og það er fyrst nú alveg seinustu árin, að hún verður áber- andi mikill hluti útflutningsins. Hér skal eigi fleira um fiskiðnaðinn rætt, það munu aðrir gera rækilegar. Ég vildi þó ekki ganga alveg framhjá þessum þáttum sjávarútvegsins, því að þeir eru all- ir meira og minna samofnir. Framför á einu sviði hefir ýmist í för með sér fram- farir á öðrum eða rekur á eftir þeim. Eigi verður um bátaútveginn rætt án þess að minnzt sé þeirra tímamóta, er Is- lendingar hófu að nýju millilandasigling- ar á eigin skipum. Reynslan hefir sýnt, að það framtak hefir orðið þjóðinni giftu- drjúgt. Bátaútvegurinn á að sjálfsögðu hreint ekki lítið undir þeirri starfsemi. Ber að fagna því, að stjórnarvöldin hafa borið gæfu til að búa svo um hnútana, að þessi grein sjávarútvegsins hefir ekki orðið jafnhart út og aðrar greinar hans. Það er nú e. t. v. að bera í bakkafullan lækinn að drepa hér á sjálfstæðismál og utanríkisþjónustu. Þó verður vart hjá því komizt. Það er alkunna, að framfarir all- ar og dugur með þjóðinni jókst stórlega, er hún fékk sjálfstæði sitt 1918. Með lýð- veldisstofnuninni og að vísu nokkru áður, af sérstökum, kunnum ástæðum, taka Is- lendingar að fjalla meira en áður og að öllu leyti um utanríkismál sín og utan- ríkisverzlun. Sú breyting hefir tvímæla- laust orðið til mikillar blessunar. Hefir í því efni sannazt spakmælið: Sjálfs er höndin hollust. Hafa margir ágætir menn lagt hönd á plóginn á þessu sviði. Að
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168

x

Ægir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.