Ægir

Ukioqatigiit

Ægir - 15.12.1959, Qupperneq 152

Ægir - 15.12.1959, Qupperneq 152
150 ÆGIR — AFMÆLISRIT ig 1930. Loks keypti Fiskimjöl h.f. beina- mjölsverksmiðju á Siglufirði sama ár, en um upphaf hennar er mér ekki kunnugt. Allt fram að styrjaldarbyrjun var yf- irgnæfandi hluti fiskmjölsframleiðslunn- ar úr þurrkuðum beinum. Öll árin, sem styrjöldin stóð, skiptist framleiðslan hins vegar nokkurnveginn jafnt milli vélþurrk- aðs og loftþurrkaðs mjöls. Árið 1934 voru settar fiskmjölsvélar í togarann Gylfa frá Patreksfirði, og ári síðar í Garðar frá Hafnarfirði. Voru þetta fyrstu fiskmjölsvélar, sem settar voru í íslenzka togara. 1935 hófst karfavinnsla bæði á Sól- bakka við Önundarfjörð og einnig á Siglufirði. Karfinn var unninn í síldar- verksmiðjunum, sem fyrir voru á þess- um stöðum, og á sama hátt og síld. 1936 var byggð fiskmjölsverksmiðja á Patreks- firði gagngert til þess að vinna karfa. 1937 er stofnuð Síldar- og fiskmjölsverk- smiðja Akraness, og það ár er einnig byggð Síldarbræðslan á Seyðisfirði og þurrbeinaverksmiðjunni í Neskaupstað breytt í beinamjöls- og síldarverksmiðju. Um svipað leyti var líka Húsavíkurverk- smiðjan reist. Þótt margar þessara verk- smiðja væru fyrst og fremst byggðar sem síldarverksmiðjur, áttu þær þó öðr- um þræði að vinna úr fiskúrgangi. 1938 er síðan reist fiskmjölsverksmiðja á Bíldudal. Á styrjaldarárunum var tiltölulega lágt verð á fiskmjöli, og var það mönn- ura lítil hvatning til aukinnar fram- leiðslu og verksmiðjubygginga. Þó hefur hráefnismagnið. sem nota mátti til fisk- mjölsframleiðslu, vafalaust aukizt til muna á þessum árum vegna aukinnar fiskflökunar. Þótt allmargar fiskmjöls- verksmiðjur væru nú til í landinu, var ástandið þannig í lok styi’jaldarinnar, að mörg hraðfrystihúsanna urðu að kasta fiskúrganginum og þurftu stundum að kosta nokkru til að koma honum frá sér. En 1945 fór að rætast úr þessum vand- ræðum. Það ár er reist fiskmjölsverk- smiðja í Innri-Njarðvík og vélarnar úr togaranum „Garðar" teknar í notkun í Hafnarfirði. 1946 tekur síðan verk- smiðja Fiskiðjunnar s.f. í Keflavík til starfa. Var sú verksmiðja byggð upp úr þurrbeinaverksmiðjunni á Vattamesi. Þegar síldin hljóp í innfirði Faxaflóa, 1947—1948, var ráðizt í stórfelldar framkvæmdir til stækkunar verksmiðjun- um á Akranesi, í Hafnarfirði, Keflavík og Innri Njarðvík og þær gerðar þannig úr garði, að þær gætu unnið síld í stórum stíl. Þá var einnig Síldar- og fiskmjöls- verksmiðjan, Reykjavík, stofnuð, og byggði hún verksmiðju upp úr gömlu beinamjölsverksmiðjunni, sem Fiskimjöl h.f. átti. Eins og kunnugt er, tók fyrir síldargengd í Faxaflóa og varð það hlut- skipti þessara verksmiðja að vinna fyrst og fremst úr fiskúrgangi og karfaúr- gangi. Karfaveiðarnar, sem höfðu lagzt niður í styrjaldarbyrjun, hófust aftur 1950 og hafa staðið óslitið síðan. Á ár- unum 1935—1939 var einvörðungu unn- inn heill karfi í verksmiðjunum, en lifr- in þó tekin úr nokkrum hluta hans, en 1950 var þegar byrjað að flaka karfann og 1952 var svo komið, að hráefnið, sem verksmiðjurnar fengu frá karfaveiðunum, var að langmestu leyti úrgangur frá karfaflökun. Verksmiðjurnar, sem byggðar voru á árunum 1936—1950, áttu allar sammerkt í því. að þær voru búnar suðukerjum og pressum. I þeim var því fiskúrgangurinn soðinn og pressaður á undan þurrkun, en fisksoðið fór beina leið í hafið. Með þess- um vinnslumáta tapaðist 20—25% af mjölefnum úrgangsins. Eins og áður er sagt, hafði allt frá 1926 verið framleitt mjöl í Vestmannaeyjum úr þorskúrgangi með beinni þurrkun í kokskyntum eld- þurrkara. Mjölefnatöpin eru hverfandi lítil, þegar þessi aðferð er viðhöfð. Ýmsir erfiðleikar eru þó á þessari vinnslu, eink- um vegna þess, að hráefnið límist innan í þurrkarann á ákveðnu þurrkstigi, og er erfitt að halda jafnri þurrkun af þessum
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168

x

Ægir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.