Ægir - 01.02.1979, Page 13

Eins og fram kemur í framangreindum tölum,
er staða sjávarútvegsins í heild afar slæm í upp-
hafi árs eða 3,9 milljarða tap á þorskveiðiflot-
ar>um og 5,2 milljarða tap á vinnslu, eftir greiðslu
að upphæð 3,5 milljarðar úr Verðjöfnunarsjóði.
Samtals nemur heildartap atvinnugreinarinnar
'2,6 milljörðum á ári sé ekki tekið tillit til
8reiðslu úr Verðjöfnunarsjóði. Ákvörðun fiskverðs
dróst fram eftir janúarmánuði, en þann 25. jan.
978 var gefin út eftirfarandi fréttatilkynning frá
Verðlagsráðinu:
”A fundi yfirnefndar Verðlagsráðs sjávarútvegs-
sins í dag var ákveðið nýtt, almennt fiskverð frá
'• janúar 1978 til 31. maí 1978. Ákvörðunin felur
1 ser 13% almenna hækkun fiskverðs. Jafnframt
var aukinn verðmunur á slægðri ýsu og óslægðri
°g slægðum ufsa og óslægðum. Þá var ákveðið
að greiða skuli sérstakan verðauka á stórufsa
1 '■ gæðaflokki tímabilið 1. janúar til 28. feb-
ruar. Nefndarmenn voru sammála um að auka
verðmun á slægðum fiski og óslægðum fyrir
ramangreindar fisktegundir og samþykkt var
nmtatkvæðalaust að greiða skuli verðauka á stór-
ufsa í I. flokki fyrstu tvo mánuði ársins. Verðið
1 heild var hins vegar ákveðið með atkvæðum
se'jenda, þ.e. sjómanna og útvegsmanna, og
°ddamanns gegn atkvæðum kaupenda."
ins og fram kemur í fréttatilkynningunni nam
Lle,ða'hækkun fiskverðs um 13%. Gera má ráð fyrir
Vl- að 13% fiskverðshækkun hafi aukið tekjur út-
fek' ar'nnar um 4,5-4,6 milljarða og sé tillit
,e . th hluts áhafna, þá má reikna með að nettó
a 1 tekjuaukinn numið um 3 milljörðum. Það má
. yrða, að á síðustu árurn hefur staða útgerðar-
ar ehh' fyrr verið betri, en þó ber sérstaklega
§eta afarslæms ástands hjá hinum almenna
ára^, ar^ota a SV.-landi, en aflarýrnun síðustu
flma ^Ur *an8mestu leyti lent á þeim hluta
yfif'nS- ®e^ur a^ skilja og kemur fram í yfirliti
j á ^ fðU vtnns'unnar var greiðslugeta hennar léleg
VerS ^rjun og ljóst var, að bæta þurfti stöðu hennar
a„, e®a að gera henni kleift að greiða þessi
auknu útgjöld.
framkUn<^' ' Verðjöfnunarsjóði, sem haldinn var í
þykkta dl af ákvörðun yfirnefndarinnar var sam-
20<y ’ a^,hæfcka viðmiðunarverð v/frystingar um
sinsf ahyrgðist ríkissjóður greiðslugetu sjóð-
ar sem innistæða var engin í deild frystingar.
Það var þó ljóst, að koma þurfti til opinberra
aðgerða til að mæta þessari miklu fjárþörf sjóðs-
ins og kom það því engum á óvart, þegar hætt var
að skrá gengi krónunnar og gjaldeyrisdeildum
lokað 6. febr. 1978. Gengisskráning hófst að nýju
10. febr. og hafði þá meðalgengi ísl.kr. verið lækkað
um 13%, sem jafngildir 14,9% hækkun á verði
erlends gjaldeyris.
Með þessari gengislækkun var vikið frá þeirri
gengissigsstefnu sem einkennt hafði gengismál s.l.
þrjú ár. í framhaldi af gengisfellingunni var frum-
varp um ráðstafanir í efnahagsmálum afgreitt sem
lög frá Alþingi. Helztu ákvæði þeirra laga voru
þau, að verðbætur á laun voru helmingaðar,
skyldusparnaður lagður á félög (10% af skattgjalds-
tekjum), sérstakt vörugjald lækkað úr 18% í 16%,
lækkun fjárlaga um 1.000 m.kr. og heimild til út-
gáfu skuldabréfa.
í greinargerð með frumvarpinu segir m.a.:
„Með gengisbreytingunni hinn 8. þ.m. og þeim
ráðstöfunum, sem þetta frumvarp felur í sér, er
eins og fyrr segir að því stefnt að tryggja öruggan
rekstur undirstöðuatvinnuveganna og þar með
fulla atvinnu, jafnframt því sem hamlað sé gegn
verðbólgu á árinu og grunnur lagður að sókn
gegn verðbólgunni á næsta ári. Jafnhliða er með
þessum ráðstöfunum stefnt að bættum viðskipta-
jöfnuði og bættri stöðu landsins út á við. Til
þess að ná þessum árangri þarf nokkra kaup-
máttarfórn, sem þó gæti verið meiri í sýnd en
reynd.
Að óbreyttu blasti við hallarekstur og rekstrar-
stöðvun í fiskiðnaðinum og útflutningsiðnaði.
Ráðstafanirnar tryggja viðunandi rekstrargrund-
völl allra helztu atvinnuvega.
Að óbreyttu hefði verðbólguhraðinn á árinu
orðið meiri en 40% að meðaltali, en 36% frá
upphafi árs til loka þess. Ráðstafanir þessar
þoka þessari tölu niður í 36-37% að því er árs-
meðaltalið varðar, en niður undir 30% frá upp-
hafi til ársloka.
Að óbreyttu hefði stefnt í a.m.k. 4-5 milljarða
króna viðskiptahalla á árinu. Ráðstafanir þessar
bæta viðskiptajöfnuð um 6-7 milljarða á þessu
ári og snúa halla í afgang.“
Eins og sést á framangreindu gætti mikillar
bjartsýni um áhrif þessara laga. Eins og gefur að
skilja olli gengjsfellingin mikilli útgjaldaaukningu hjá
útgerðinni og eyðilagði að miklu leyti þann ávinn-
ing, sem náðst hafði um áramót.
ÆGIR — 57