Ægir - 01.10.1993, Síða 37

tæplega 1,5 milljónum tonna á fyrr-
greindu tímabili. Afli Japana af
Alaskaufsa dróst einnig mikið saman
á þessum tíma, eba um rúmlega 700
þúsund tonn. Það er sérstakrar athygli
vert að hér er um að ræða þá tvo fisk-
stofna sem mestan og stöðugastan
afla hafa gefið af sér undanfarinn ára-
tug, en meira um það síðar.
Hraður samdráttur í fyrrum
Sovétríkjum
t'yrrum Sovétríki voru árið 1991 í
þnðja sæti hvað afla varðar. Afli Sov-
étríkjanna þróast á líkan hátt og Jap-
ana en samdráttur afla var þó miklu
hraðari. Eins og í Japan var afli Sovét-
ríkjanna stöðugur um nokkurt árabil
á bilinu 10,5-12 milljón tonn. Árið
1990 brá svo við að aflinn dróst sam-
an um rúmlega 900 þúsund tonn og
aftur 1991 og þá um tæplega 1.200
þúsund tonn. Samdráttur afla Sovét-
ríkjanna er því 2,1 milljón tonna á
tveimur árum eða jafnmikill og sam-
úráttur afla Japana á fjórum árum. Þó
afli Sovétríkjanna dragist saman á lík-
an hátt og Japana eru ástæður ólíkar.
^tjórnkerfisbreytingar í Sovétríkjun-
Ufn hafa haft þau áhrif á úthafsveiðar
Þeirra sem spáð var í 6. tbl. Ægis
1990. Þannig var mestur samdráttur
afla í úthafsveiðum fyrrum Sovétríkja.
Árið I99i nam afii fiskveiðiflota Sov-
etríkjanna utan eigin lögsögu 3192
Þúsundum tonna, en hann hefur
Sennilega verib um og yfir 5 milljón
tonn þegar best lét. Afli helstu teg-
unda sem veiðast innan sovéskrar lög-
sögu virðist stöðugur að Alaskaufsan-
um undanskildum, en afli Sovét-
manna af Alaskaufsa hefur dregist
Saman eins og annarra. Þar er reyndar
um samfelldan aflasamdrátt að ræða í
^ ár. Alls hefur afli þeirra af
Alaskaufsa dregist saman um milljón
t°nn á þessu tímabili.
Tafla 2
Mest veiddu fiskstofnar heims
1989 1990 1991
Alaskaufsi 6.320.902 5.736.109 4.893.493
Su6ur-Ameríkusardína 4.530.393 4.253.718 4.189.889
Ansjósa 5.407.527 3.771.577 4.017.106
Chilemakríll 3.654.628 3.828.452 3.852.928
Japanssardína 5.142.930 4.690.546 3.710.802
Túnfiskur 1.221.592 1.302.173 1.556.732
Silfurkarpi 1.359.695 1.438.871 1.396.124
Atlantshafssíld 1.631.298 1.527.390 1.382.672
Evrópusardína 1.558.305 1.547.799 1.377.802
Atlantshafsþorskur 1.775.567 1.505.891 1.338.833
Karpi 1.059.929 1.191.620 1.270.845
Loðna 897.657 980.877 1.252.374
Makríll 1.685.561 1.329.282 1.178.079
Graskarpi 950.916 1.050.831 1.066.447
Guluggatúnfiskur 965.009 1.058.074 1.011.764
Bítiil 682.241 757.458 805.715
Kyrrahafsostra 784.250 779.582 774.703
Stórhöfðakarpi 653.566 679.405 701.472
Atlantshafsmakríll 591.099 649.325 681.069
Araucanian-síld 583.350 519.583 550.730
ísland niður um þrjú sœti
Um aðrar helstu fiskveiðiþjóðir er þab helst að segja að ísland féll
niður um þrjú sæti á listanum, eða úr því að vera meb 16. mesta afla
allra þjóða heims í 19. sæti. Stafar það fall af rýrri loðnuveiöi hér við
land árið 1991. Indverjar og Norðmenn sækja hinsvegar upp listann. í
megindráttum eru breytingar síðustu ára á þann veg að þróunarlönd
auka afla en afli iðnríkjanna dregst saman. Fyrir 18 árum veiddu flotar
þróabra ríkja heimsins tæplega 60% heimsaflans, en árið 1991 var
hlutdeild þeirra í heimsaflanum innan við 40%.
Mikilvœgustu fiskstofnarnir
Á það var bent í 6. tbl. Ægis 1992 að stofnar Alaskaufsa og Japans-
sardínu væru farnir að láta á sjá. Þessir tveir fiskstofnar hafa undanfar-
inn áratug gefið af sér mestan og stöðugastan afrakstur allra tegunda.
Árib 1991 heldur Alaskaufsinn að vísu efsta sæti hvað afla varðar. Afl-
inn hefur hinsvegar dregist saman um 1,83 milljónir tonna á fimm
árum, eða úr 6,72 milljón tonnum 1987 í 4.89 milljón tonn 1991. Afli
af Japanssardínu hefur á sama tíma fallið úr 5,3 milljón tonnum í 3,7
milljón tonn. Ekki leikur nokkur vafi á varðandi Alaskaufsann að allt-
of mikil sókn veldur minnkandi afla.
í töflu 2 geta lesendur séð þróun afla 20 afrakstursmestu fiskstofna
heimsins. Fyrir utan þróun afla Alaskaufsa og Japanssardínu vekur
mesta athygli fall afla Atlantshafsþorsks og stöðugur vöxtur afla ým-
issa karpategunda. Lesendum Ægis er fullkunnugt um þróun afla Atl-
antshafsþorsksins. Stofn sem ábur gaf af sér stöðugan afla í kringum 2
ÆGIR OKTÓBER 1993 447