Ægir - 01.10.1993, Qupperneq 44

stóru Grænlandsgöngunum fyrir miöja öldina (árg-
1922, 1924, 1945).
Veðurlag meö áþekkum hœtti
að vori þessi ár
Veðurlag í lok apríl og í byrjun maí þessi fjögur ein-
stöku ár var með mjög áþekkum hætti. Sé tíminn frá
20. apríl til 7. maí skoðaður sérstaklega með tilliti til
veðurlags sést m.a.:
- Vindur var lengst af hægur (Stórhöfði).
- Stormar voru mjög fátíðir.
- S- og SV-strekkingsvindur fátíður.
- Áberandi algeng N- og NA-átt, og hún jafnvel hvöss.
Hvað afstöðu veðurkerfa áhrærir þennan tíma
(myndir 6 og 7) var athyglisvert að næstum ekkert var
um lægðir sem fóru yfir landið eða fyrir vestan þaö
norðaustur um Grænlandssund og skýrir það vitanlega
litla tíðni S- og SV-átta. í annan stað var háþrýstisvæöi
viðloðandi við landið eða hafsvæðin umhverfis svo
dögum skipti flest þessara ára. Kyrrvibri er oftast naer
fylgifiskur hæbanna. Sé litið nánar á umrætt tímabil
frá 20. apríl til 7. maí virðast norðlægar áttir gjarnan
ríkja framan af, og þá jafnvel nokkuð hvassar, en há-
þrýstisvæðið er áberandi síðari hluta tímabilsins.
Mjög hvöss norðanáttin virðist gera lítinn usla hvað
lagskiptingu sjávar varðar. Vindur stendur af landi og
þá er ekki að vænta mikils sjávargangs miðað við þá
ölduhæð sem búast mætti vib ef vindur blési af opnu
hafi. Mikilvægari verður þó norðanvindurinn að teljast
fyrir þær sakir að hann áorkar að breiða ferskvatn Ölf'
usár og Þjórsár frá árósum og ströndinni út yfir strand-
sjóinn. Suðlægir vindar hefta hinsvegar þessa æskileg11
útbreiðslu og einnig valda þeir brimi og róti með þeirri
afleiðingu að hið dýrmæta ferskvatn blandast í ríkum
mæli söltum sjónum.
í kjölfar daga með norðlægum vindum eru aðstæður
til myndunar þörungablóma því ákjósanlegar, einkum
ef háþrýstisvæði með tilheyrandi hægviðri helst í
nokkra sólarhringa.
Æði oft er léttskýjað undan Suðvesturlandi þeg3f
títtnefndar hæðir eru í grennd við landið og það á
reyndar einnig við þegar vindur er norðlægur. (Þess ber
þó að geta að gjarnan verður þokusælt í kyrrviðri, sér-
staklega ef loftið er ættað sunnan að, og þá er vitanleg3
lítiö gagn að sólarljósinu!) Áhrif þessa hagstæða veður-
lags eru því tvíþætt. í fyrsta lagi gnótt sólarljóss til að
framkalla þörungablóma og í öðru lagi hagstæð skil'
454 ÆGIR OKTÓBER 1993