Tímarit lögfræðinga - 01.04.1954, Blaðsíða 34

lagaboð um niðurjöfnun, eftir „efnum og ástæðum“, voru
sett, skv. því, sem rakið er hér á undan.
II.
I 4. gr. laga nr. 66, 12. apríl 1945 um útsvör, segir svo:
„Útsvar skal leggja á eftir efnum og ástæðum. Skal þá
til greina taka: 1. Eignir aðilja, hverjar þær eru og hversu
verðmætar, hversu miklar skuldir hvíla á aðilja og hversu
miklar eignir hann á afgangs skuldum. Ef eigi er lagt sér-
stakt útsvar á konu manns, þá skal með sama hætti athuga
eignir hennar og skuldir, þegar lagt er á hann. 2. Tekjur
aðilja, þær, er hann hafði síðastliðið ár, og að því leyti
sem útlenda gjaldþegna varðar (6. gr. B. 1—2) á tekjur
þær, er þeir hafa haft á gjaldárinu, nema á þá verði lagt
útsvar á næsta ári eftir almennum reglum. Þá skal athuga,
í hverju tekjurnar voru fólgnar, hversu mikil fyrirhöfn,
kostnaður og áhætta var samfara öflun þeirra. 3. Ástæður
aðilja að öðru leyti, svo sem fjölskyldu hans, heilsufar hans
og þeirra, sem á vegum hans eru, höpp eða óhöpp, sem
hann hefur orðið fyrir, svo sem slys, dauðsföll, fjárskaða
af sjó, veðri eða vötnum, sérstakan uppeldiskostnað eða
menningarkostnað barna hans, er nauðsynlegan má telja
eða venjulegan, tap á ábyrgðum og sérhvað annað, er telja
má máli skipta um gjaldþol hans og með sanngirni má til
greina taka til hækkunar útsvari hans eða lækkunar."
Það er Ijóst, að hér er fyrst og fremst um leiðbeiningar-
reglur að ræða. Þegar um er að tefla efni og ástæður ein-
staklinga og fyrirtækja, þá kemur fjölda margt til greina,
og er útilokað, að löggjafinn geti meira en aðeins drepið á
einstök atriði.1)
Hér á eftir verður stuttlega greint frá, hvernig mati á
efnum og ástæðum hefur verið háttað í Reykjavík, en vita-
skuld er útilokað að skýra frá því á tæmandi hátt, með því
að svo fjöldamörg og sundurleit atriði koma til greina,
enda yrði slíkt alltof langt mál.
1) Alþt. 1926 A. bls. 128.
96