Tímarit lögfræðinga - 01.06.1964, Blaðsíða 29

Skv. framansögðu verður eignaskerðing ekki talin til
eignarnáms vegna þess eins út af fyrir sig, að um sér-
staka skerðingu sé að ræða en ekki almenna í þeim
skilningi, sem liér hefur verið fjallað um. Ennfremur
verður að telja, að skerðingar geti verið eignarnám, þótt
almennar séu í þessum sama skilningi. 1 fyrsta lagi kom
til álita sem eignarnám almennar skerðingar, sem væru
mjög þungbærar eða hefðu á annan hátt einkenni hins
klassíska eignarnáms, þ. e. a. s. skerðingar, sem stund-
um eru nefndar hópeignarnám. í öðru lagi gæti verið
um eignarnám að ræða, ef þau almennu hugtök eða
hugtaksatriði, sem notuð væru í skerðingarreglunni,
væri ekki unnt að réttlæta sem lagalegan grundvöll
þeirrar skerðingar, sem fyrirskipuð er.
Eins og áður var lauslega drepið á, er samt ekki vafa
hundið, að yfirleitt sé síður hætta á ranglátum eignar-
skerðingum, ef þær eru almennar í umræddu tilíiti.
Telja verður, að það hafi við gild rök að styðjast, að
sérstökum eða einstaklingsbundnum eignaskerðingum
sé tekið með nokkurri tortryggni og gagnrýni. Má inarka
nokkra tilhneigingu í íslenzkri löggjöf til að láta bætur
koma fyrir þess háttar skerðingar. Má þar t. d. benda
á ákvæði í lögum um loftferðir, þau er fyrr voru rakin,
sum ákvæði núgildandi laga um lax- og silungsveiði,
lög um friðun Eldevjar, bótaákvæði laga nr. 40/1907 um
verndun fornminja, sbr. einnig lög nr. 8/1947 um við-
hald fornra mannvirkja o. fl.
Algengara er, að fræðimenn leggi annan skilning í
hugtakið „almennar takmarkanir“ en að framan grein-
ir. Er oftar að takmörkun sé talin almenn, ef hún kem-
ur niður á öllum eignum, er vissa samstöðu hafa, án
tillits til þess, hvernig skerðingin er framkvæmd að
öðru leyti. Hefur þetta yfirleitt verið orðað svo, að
ekki sé um eignarnám að ræða, heldur almennar tak-
markanir á eignarrétti, ef skertar eru allar eignir vissr-
ar tegundar eða allar eignir af tilteknu tagi. Er það
Tímcirit lögf'rœðina
85