Tímarit lögfræðinga - 01.06.1966, Blaðsíða 38

er hefur vald til að skapa bindandi fordæmi, þá verður
dómarinn að fylgja þeim dómi, hvernig sem honum fellur
það. „Lord Justice“ Phillimore, dómari i áfrýjunardóm-
stólnum, sagði eitt sinn, er hann vitnaði til fyrri ákvörð-
unar dómstólsins, sem hann gat ekki vikið frá:
„Öfús, mér liggur við að segja mæddur, fellst ég á það
sjónarmið, að synja verði framgangi þessarar áfrýjunar.
Ég treysti því, að málið haldi áfram til lávarðadeildar-
innar“.
Málið gekk og þangað og áfrýjunin náði fram að ganga,
þvi að hinn æðri dómstóll vék fyrri niðurstöðu áfrýjun-
ardómstólsins til hliðar.
Margir enskir lögfræðingar mundu vilja brevta, en ekki
hverfa frá, kenningunni um bindandi fordæmi, sem er
sveigjanlegri en ætla mætti. Þeir hvetja til þess, að lá-
varðadeildin ætti ekki að vera bundin af fvrri niðurstöð-
um sínum, þeim er eigi samsvara brevttum þjóðlífsþörf-
um, því að þinginu gefist iðulega ekki tóm til að breyta
lögum. Sumir hvetja til þess, að áfrýjunardómstóllinn,
sem í reynd er oft úrslitadómstóll, ætti einnig að hafa
frjálsræði til þess að víkja frá fyrri dómum sínum. Mörg-
um lögfræðingum þvkir einnig miður, og liggja til þess
svipaðar ástæður, að kenningunni um bindandi fordæmi sé
beitt við skýringu dómstóla á settum lögum, en það efni
verður nú tekið til meðferðar.
B. Löggjöf — skýring settra laga.
Lög frá þinginu (Acts of Parliament), sett lög, þurfa
samþvkki neðri málstofunnar, lávarðadeildarinnar og
drottningar (konungs), enda þótt þjóðhöfðingi hafi eigi
synjað um staðfestingu í 250 ár og slik svnjun mundi
nú talin andstæð stjórnarskránni. Dómstólarnir viður-
kenna fvllilega æðsta vald þingsins, — lög frá þinginu er
aðeins hægt að skýra. Ekki er unnt að kveða svo á, að
þau séu ógild eða andstæð stjórnarskránni. Vegna tak-
markaðs tíma, sem þingið hefur til umráða, er algengt
100
Timarit lögfræðinga