Tímarit lögfræðinga - 01.06.1966, Side 47

dómstólanna til endurskoðunar og skal ég ekki fjölyrða
um það í þetta sinn.
Að þessu sama hneig og þingsályktunartillaga, sem
Björn Fr. Björnsson sýslu- og alþingismaður o. fl. fluttu
á síðasta alþingi. Sú tillaga fékk að vísu ekki afgreiðslu
þar. En nú hefur hæstv. dómsmálaráðherra Jóhann Haf-
stein tekið þetta mál upp, góðu heilli, og 'hafizt handa
um skipun nefndar til að fjalla um þetta málefni.
I þessu sambandi er rétt að geta þess, að félagsmála-
ráðuneytið hefur þegar sett á laggirnar nefnd til þess að
endurskoða hina stjórnarfarslegu skiptingu landsins.
Við stöndum því ef til vill á tímamótum, hvað þessi
mál snertir og er ekki ólíklegt, að á næstu árum verði
gerðar meiri eða minni breytingar á hinum gömlu og
góðu sýslumannsembættum.
Þessi embætti hafa nú um langan aldur gegnt mjög
mikilvægu hlutverki í íslenzku þjóðlífi. Þeir menn, sem
þau hafa skipað, þurftu og þurfa enn að inna af höndum
það fjölþætta hlutverk, að vera eigi aðeins dómarar. Þeir
urðu líka að fara með lögregluvald og vera ákærendur.
Jafnframt bar þeim að gæta þess, að hlutur sakbornings-
ins væri eigi fyrir borð borinn. Og samtímis því, að þeir
dæmdu í deilum manna, voru þeir oft i reynd lögfræði-
legir ráðgjafar almennings og einatt fellur það í þeirra hlut
að dæma og sætta i senn. Starf þeirra veitti þeim víðfeðma
innsýn í viðhorf og hugsunarhátt fólksins, sem landið
byggði. Þeir kynntust viðhorfum bóndans, sjómannsins,
kaupmannsins og klækimennisins. Þeim gafst á þenna hátt
mikil lífsreynsla og skilningur á hinum margvíslegu við-
brögðum mannlegs lífs. Oft urðu þeir sannir héraðshöfð-
ingjar.
Þetta má ekki gleymast nú þegar aldarhvörf á þessu
sviði eru í nánd. Þjóðin stendur um margt i þakkarskuld
við sýslumannastéttina, og þá skuld verður framtíðin að
gjalda með viðeigandi hætti.
Þessa er skylt að minnast nú á aldarfjórðungsafmæli
Tímcirit lögfræðinga
109