Tímarit lögfræðinga - 01.06.1969, Blaðsíða 16

sjóréttarins, því að ísland mun væntanlega hér eftir
sem liingað til haga löggjöf sinni eftir þeim alþjóðlegu
reglum, sem um þetta efni gilda á hverjum tíma, nema
alveg sérstakar ástæður leiði til þess, að frá þeim verði
vikið.
Að lokum vil ég svo drepa lítið eitt á afslöðu takmark-
aðrar ábyrgðar útgerðarmanns til ahnennrar löggjafar.
Það er almenn regla, eins og kunnugt er, að aðiia, sem
ábyrgð ber á tjóni, sé skylt að bæta það að fullu. Innan
einkamálaréttarins munu umrædd ákvæði siglingalag-
anna aðeins eiga sér eina ldiðstæðu, sem ég kem að síð-
ar. Að vísu eru til ákvæði í nokkrum lögum, það er sjó-
mannalögunum, lögræðislögunum, loftferðalögunum,
umferðarlögunum og vátryggingarlögunum, þar sem
dómstólum er heimilað að færa bótafjárbæðir niður,
þegar sérstaklega stendur á, en ekki er skuldurum þar
veittur beinn réttur til niðurfærslu.
Ákvæðum siglingalaganna um takmarkaða ábyrgð
er ætlað að koma í veg fyrir, að efnahag útgerðar-
manns sé stofnað í bættu vegna útgjalda, sem meiri eru
en svo, að venjuleg vátrygging nægi til greiðslu. Að
baki þessu Iiggur svo, að atvinnuvegurinn, skipaútgerð,
befur mikla fjárbagslega ábættu í för með sér, en er
nauðsynlegur frá þjóðfélagslegu sjónarmiði og þarfn-
ast verndar og uppörvunar. En þá má spyrja, hvort hið
sama eigi ekki við um fleiri atvinnuvegi. Ég skal bér
aðeins gera samanburð við hina nærtækustu og eðlis-
skyldustu atvinnuvegi, þ. e. loftferðir og flutning manna
og muna með vélknúnum ökutækjum. I loftferðalögun-
um nr. 34/1964 eru ákvæði um takmarkaða ábyrgð, en
miklu þrengri en í siglingalögunum. Samkvæmt 118. gr.
laganna er ábyrgð takmörkuð, að því er tekur til flutn-
ings manna eða muna með loftfari, enda eigi flytjandi
eða starfsmenn hans ekki sök á slysi með stórfelldu
vitandi gáleysi, sbr. 120. gr. Hins vegar er ábyrgð ávallt
ótakmörkuð, þegar af notkun loftfars lilýzt tjón á mönn-
100
Timarit lögfræðinga