Tímarit lögfræðinga - 01.12.1973, Síða 47

að breyta skipan þess þannig, að það nái yfir hið nýja lögsagnarumdæmi
Gullbringusýslu. Annars staðar á landinu gerðust lögreglumenn félagar í
starfsmannafélögum sveitarfélaga, eða voru ófélagsbundnir, þar sem slík
starfsmannafélög voru ekki starfandi.
Fram til þessa hefur því verið svo farið, að einungis lítill hluti lögreglu-
manna hefur talist til ríkisstarfsmanna, þ. e. a. s. lögreglumenn á Kefla-
víkurfíugvelli og hópur innan Reykjavíkurlögreglunnar, þar sem einkum hafa
verið yngstu mennirnir. BSRB fór með umboð fyrir þessa menn í samning-
um sínum við ríkið. Þetta þýddi, að stefnan í kjaramálum lögreglumanna
var mörkuð, áður en meginhluti þeirra færi að ræða við sína viðsemjendur,
og það án þess að þeir hefðu verulega aðstöðu til að koma sjónarmiðum
sínum á framfæri og fylgja þeim eftir. Lögreglumenn voru því óánægðir með
aðstöðu sína til kjarabaráttu, og varð þetta með öðru til að ýta undir hug-
myndina um stofnun landssamtaka fyrir lögreglumenn. Því máli mun fyrst
hafa verið hreyft um eða fyrir 1960, en ekki varð þá úr framkvæmdum að
sinni. Landssamband lögreglumanna var stofnað 1. desember 1968, en áður
voru stofnuð lögreglufélög á helstu þéttbýlisstöðum á landinu, og voru 9
lögreglufélög stofnaðilar að Landssambandinu.
Þrátt fyrir stofnun Landssambands lögreglumanna gat það ekki komið fram
sem samningsaðili fyrir lögreglumenn vegna ákvæða laganna frá 1962 um
kjarasamninga opinberra starfsmanna. Aðstæður breyttust allar við setningu
laga um lögreglumenn 19. maí 1972. Þar var gert ráð fyrir að ríkið tæki við
starfrækslu allrar löggæslu á landinu. Var lögreglumönnum, sem voru starfs-
menn sveitarfélaga, gefinn kostur á að sækja um starf hjá ríkinu fyrir árslok
1973.
Landssamband lögreglumanna fer nú með samningsumboð fyrir alla lög-
reglumenn á landinu. Hafa verið teknar upp viðræður milli þess og ríkisins,
og er miðað við, að samkomulag náist fyrir árslok. Þá eru síðustu forvöð
fyrir lögreglumenn sveitarfélaganna til að tjá sig um, hvort þeir sæki um
starf hjá ríkinu, áður en störf þeirra verða lögð niður. í kjarasamninga ríkis-
starfsmanna vantar margt það, sem varðar lögreglumenn og kveðið er á
um í kjarasamningum sveitarfélaganna. Er því margt óljóst um, hver staða
lögreglumanna yrði eftir breytinguna. Til þessa hafa því mjög fáir lögreglu-
menn sótt um flutning til ríkisins. Auk þess hefur stór hópur ríkislögreglu-
manna sagt upp stöðum sínum sökum óánægju með kjör sín, og rennur
uppsagnarfrestur þeirra út upp úr áramótum.
Eitt helsta baráttumál lögreglumanna er stytting aldurs til eftirlaunaréttar.
Eins og nú stendur, gilda sömu reglur um lögreglumenn og aðra opinbera
starfsmenn, þ. e. miðað er við 65 til 70 ára aldur. I nágrannalöndum okkar
er yfirleitt búið að lækka starfsaldur lögreglumanna, enda er augljóst, hve
óheppilegt er að hafa lögreglumenn í starfi til sjötugs.
Þótt kjarabarátta sé ríkur þáttur í félagsstarfi lögreglumanna, eins og ann-
arra stétta, hefur verið um margs háttar aðra félagsstarfsemi að ræða meðal
þeirra. Tvennt má einkum nefna: í Reykjavík er starfandi lögreglukór, sem
er aðili að lögreglukórasambandi Norðurlanda. Halda þessir kórar söngmót
i löndunum á víxl, að jafnaði fjórða hvert ár. — Árið 1947 var stofnað Bygg-
ingasamvinnufélag lögreglumanna í Reykjavík. Hefur það aðstoðað félags-
menn við að eignast eigið íbúðarhúsnæði. Fullyrða má, að það eigi mikinn
45