Tímarit lögfræðinga - 01.12.1973, Blaðsíða 52

Stéttarfélag íslenskra félagsráðgjafa er aðili að Norræna félagsráðgjafa-
sambandinu og hefur sent fulltrúa á fundi og ráðstefnur mörg undanfarin
ár. Ein slík norræn ráðstefna var nýlega haldin í Danmörku, þar sem fjallað
var um stöðu og hlutverk félagsráðgjafa varðandi félagslegar rannsóknir.
Enn fremur voru menntunarmál stéttarinnar mikið rædd. Undirrituð tók þátt
í þessari ráðstefnu ásamt Sigrúnu Júlíusdóttur félagsráðgjafa á Kleppsspít-
ala. Ráðstefnan stóð í fimm daga og tóku þátt í henni um 60 fulltrúar frá
öllum Norðurlöndum. Stefnt er að því að halda hliðstæða ráðstefnu á Islandi
árið 1975, en næsta ár verður Finnland fyrir valinu.
Að lokum má geta þess, að hafinn er undirbúningur að stofnun náms-
brautar í félagsráðgjöf við Háskóla Islands. Margrét Margeirsdóttir.
SAMBAND ÍSLENSKRA SVEITARFÉLAGA
Samband íslenskra sveitarfélaga var stofnað 11. júní 1945. Til þess tíma
höfðu íslensk sveitarfélög engin samtök haft með sér, engan sameiginlegan
vettvang, þar sem þau gætu fjallað um sín sérstöku mál og engan sameigin-
legan málsvara haft, sem gætti sameiginlegra hagsmuna þeirra. Hliðstæð
sambönd höfðu þá verið við lýði á hinum Norðurlöndunum í áratugi.
Frumkvöðull að stofnun sambandsins var Jónas Guðmundsson, þáverandi
ráðuneytisstjóri í félagsmálaráðuneytinu, sem alla ævi var mikill áhugamaður
um sveitarstjórnarmál. Jónas varð fyrsti formaður sambandsins og gegndi
því starfi allt til ársins 1967, en þá tók við formennsku í sambandinu nú-
verandi formaður þess, Páll Líndal borgarlögmaður.
Nú eru í Sambandi íslenskra sveitarfélaga öll sveitarfélög landsins, kaup-
staðirnir 14 og hrepparnir 210.
Skipulag sambandsins er í megindráttum þannig, að landsþing þess fer
með æðstu völd. Landsþing er haldið fjórða hvert ár að afloknum hverjum
sveitarstjórnarkosningum. Rétt til setu á landsþingi eiga fulltrúar frá öllum
sveitarfélögum landsins. Fulltrúar á landsþingi kjósa fimm manna stjórn
sambandsins til 4ra ára, svo og 25 menn í fulltrúaráð, sem kemur saman
einu sinni á ári. Stjórn sambandsins kemur að jafnaði saman til funda einu
sinni í mánuði og oftar, ef þörf krefur.
Hlutverk sambandsins er fyrst og fremst að gæta hagsmuna sveitarfélag-
anna og koma fram fyrir þeirra hönd innan lands og utan. Hagsmunagæsla
sambandsins vegna sveitarfélaganna hefur fyrst og fremst beinst að ríkisvald-
inu og stofnunum þess og þá sérstaklega að löggjafarvaldinu, Alþingi.
Samkvæmt 76. gr. stjskr. skal rétti sveitarfélaganna til að ráða sjálf mál-
efnum sínum með umsjón stjórnarinnar skipað með lögum. Stjórnarskráin
tryggir því sveitarféögunum sjálfstjórnarrétt. En hvað er fólgið í þeim rétti
og hvaða takmörkunum er hann háður? Því ræður almenni löggjafinn. Með
lögum er kveðið á um mörg verkefni og skyldur sveitarfélaga og hverjir
skuli vera tekjustofnar þeirra og oft í rauninni, hvernig tekjumöguleikum
þeirra er háttað. Því má segja, að almenni löggjafinn, Alþingi, hafi líf sveit-
arfélaganna í hendi sér.
Annað meginhlutverk sambandsins er fræðslustarfsemi bæði út á við og
inn á við. Út á við með því að upplýsa almenning í landinu um sveitarstjórn-
50