Tímarit lögfræðinga - 01.10.1983, Síða 36

á stoð í 10. gr. samþykkta fyrir LMFÍ, en samþykktirnar hljóta jafnan
staðfestingu dómsmálaráðhen’a skv. 7. gr. laga nr. 61/1942 um mál-
flytj endur.
Þýðing lágmarksgjaldskrárinnar er að vera grundvöllur samnings lög-
mannsins við skjólstæðing sinn um gjaldtöku. Reglur gjaldskrárinnar
um málflutningsþóknun eru í meginatriðum þær, að fyrir málflutnings-
störf skuli lögmaður fá greitt ákveðið grunngjald og síðan gjald, sem
ákveðst sem stiglækkandi hlutfall af verðmæti þeirra hagsmuna sem
stefnt er um. Kveðið er á um, að reikna beri málflutningslaunin af sam-
anlagðri fjárhæð höfuðstóls og vaxta, og einnig, að málskostnaður skuli
frá dómsuppsögu bera þá dráttarvexti, sem Seðlabanki Islands ákveði
af skuldum utan innlánsstofnana á hverjum tíma. Vísast um þessi efni
til 5. gr. gjaldskrárinnar. Reglan um að miða málflutningslaun við verð-
mæti hagsmuna á sér lagastoð í 2. mgr., 2. gr. lága nr. 61/1942 þar sem
segir: „Héraðsdóms- og hæstaréttarlögmanni er rétt að áskilja sér hæfi-
legt endurgjald fyrir störf sín, þar á meðal hluta af fjárhæð máls, og
hærra endurgjald, ef mál vinnst, en ef það tapast.“
Algengt er, að í dómsmálum sé gerð krafa um greiðslu málskostnað-
ar skv. gjaldskrá LMFl. Með kröfugerð af þessu tagi er málsaðili í raun
og veru að segja, að hann hafi ráðið sér lögmann til málarekstursins
fyrir sína hönd og að sá lögmaður muni taka þóknun eftir gjaldskránni.
Og með því að gágnaðilanum beri að halda sér skaðlausum af máls-
kostnaðinum, eigi að dæma hann til greiðslu málskostnaðar eftir
skránni.
Þegar dómarinn tekur afstöðu til málskostnaðarkröfunnar (í tilviki
þar sem hann dæmir „fullan“ málskostnað skv. 1. mgr. 177. gr. eml.),
er hann auðvitað ekki bundinn af gjaldskránni eins og í henni fælist
bindandi samningur milli málsaðilanna um málskostnaðinn. Raunar má
einnig benda á, að nokkuð önnur sjónarmið geta komið til greina, þeg-
ar gjaldskránni er beitt milli aðila, heldur en milli aðila og lögmanns
hans. Þannig er það t.d. svo, þegar dómari tekur hluta af stefnukröfu
til greina, að ekki kemur til greina, að hann dæmi málskostnað úr hendi
stefnda af þeim hluta stefnukröfunnar, sem hann hafnar. Hér gilda
stundum önnur sjónarmið varðandi uppgjör milli lögmanns stefnanda
við stefnanda.
Með þessum frávikum ber dómaranum sjálfsagt að leggja reglur
gjaldskrárinnar til grundvallar dómi sínum, ef hann telur málflutnings-
þóknun skv. henni „hæfilega metinn“ sbr. 7. tl. 1. mgr. 175 gr. eml. Með
öðrum orðurn sýnist dómari þurfa að taka þá afstöðu beinlínis, að þókn-
un skv. gjaldskrá sé óhæfilega há til að geta lækkað hana í tilvikum,
90