Tímarit lögfræðinga - 01.11.1993, Blaðsíða 47

2. Dómarinn á ekki að vera bundinn af öðru en lögunum. Hvorki stjórnmála-
samtök né hagsmunahópar eiga að geta haft áhrif á dómarann. Dómaranum ber
að gegna störfum sínum samkvæmt eigin ákvörðunum og innan hæfilegs tíma.
3. Dómarinn skal vera og virðast óhlutdrægur.
4. Við val dómara ber að gæta hlutlægni og tryggja hæfni til starfa. Óháð
nefnd á sviði dómsmála, þar sem dómarar eiga fulltrúa, ráði vali dómara.
Útiloka ber annars konar áhrif, og einkum flokkspólitíska hagsmuni.
5. Hinu sama ætti að gegna um starfsframa dómara.
6. Stjórnsýsla dómstólanna ætti að vera í höndum óháðs ráðs sem dómarar
ættu hlut að.
7. Það er skylda annarra valdhafa í ríkinu að búa dómsvaldinu aðstæður sem
tryggja að það geti gegnt hlutverki sínu, sérstaklega hvað varðar starfslið og
búnað. Dómsvaldið á að eiga þess kost að hafa áhrif á ákvarðanir á þessu sviði.
8. Launakjör dómara eiga að vera með þeim hætti að fjárhagslegt sjálfstæði
þeirra og óháð staða dómsvaldsins sé tryggð. Þau má ekki rýra á starfstíma
dómarans.
9. Dómendum verður ekki gert að sæta agaviðurlögum af hendi annarra en
handhafa dómsvalds samkvæmt fyrirfram settum reglum um málsmeðferð.
10. Ekki á að vera hægt að lögsækja dómara í einkamáli til að koma fram
ábyrgð á hendur þeini vegna dómaraverka.
11. Kveða ber á um stöðu dómara í sérstökum lögum.
Skýringar:
Með nýjum valdamiðstöðvum í inngangi ályktunarinnar er átt við fjölmiðla.
Inngangurinn er töluvert efnismeiri í gerð Linzhópsins og Abravanels, sem
leggur til að í 1. ml. 1. gr. sé kveðið svo á að sjálfstæði hvers dómara sé
óskerðanlegt og í 3. ml. 2. gr. að dómarinn skuli gegna starfi sínu „with reserve"
en í textanum frá Linz er orðalagið „avec volonté". í Wiesbadentextanum er
orðalagið tvírætt : „The judge shall fulfill his professional obligations with
discretion“, sem e.t.v. má þýða með háttvísi. Af hálfu Dómarafélags íslands er
lagt til að 1. ml. 2. gr. sé orðaður á þann veg að dómarar skuli í embættisverkum
sínum eingöngu fara eftir lögunum. Samkvæmt skýringum Claus Larsens,
núverandi dómstjóra í Kaupmannahöfn, sem sat í Linznefndinni, var ætlun
nefndarinnar að ákvæði 4. gr., sbr. 5. gr., bæri að skýra svo að nefndin („the
independent body“ / „l’organ indépendent”), sem þar er kveðið á um, eigi t.d.
að vera óháð pólitískum og efnahagslegum sérhagsmunum. Ekki á að útiloka að
t.d. þingmenn sitji í nefndinni. 6. gr. Linzreglnanna er svohljóðandi: „Til að
tryggja sjálfstæða stjórn á málefnum dómarastéttarinnar með virkum hætti er
hentugt að fela hana handhafa dómsvalds („organe ... représentative des
183