Tímarit lögfræðinga - 20.11.1993, Side 64

nefnd. Hún kveðst telja að lögmennska, seta á Alþingi, stjómsýslustörf og
rekstur fyrirtækja séu meðal þess sem ekki komi til greina að dómarar hafi
með höndum samhliða dómstörfum; ekki sé nóg að vemda hlutleysi dómara,
heldur verði einnig að gæta þess að umfangsmikil aukastörf komi ekki niður
á dómarastarfinu. í því sambandi bendir Hrafn á álitsgerðir sem dæmi um
störf sem að jafnaði verði ekki talin umfangsmikil, en kennslu sem gagnstætt
dæmi.
Sigríður Ingvarsdóttir héraðsdómari í Reykjavík kveðst hafa setið í
Bamaverndarráði, en lögin um vernd bama og ungmenna geri beinlínis ráð
fyrir því að formaður fullnægði skilyrðunt til að vera skipaður héraðsdómari,
hann þurfi að gæta þess að fylgt sé réttum formreglum, flókin úrlausnarefni
séu lögð fyrir ráðið, reyndur dómari sé því betur fallinn til að stýra ráðinu
en hver annar.
Valtýr telur dómara eiga og mega hafa aukastörf með höndum; skýrar reglur
þurfi til að auðvelda dómurum að stunda þau. Hann beinir nú umræðunni að
sýnilegu sjálfstæði dómara.
Steingrímur segir að af orðum Olavs Laake megi ráða að í Noregi ríki
óskráðar reglur sem dómarar hafi á tilfinningunni og fari eftir án þess að þurfa
að láta aðra útskýra fyrir sér hvað sé við hæfi og hvað ekki; hér ætti þetta
að vera eins þannig að þeir einir veldust til dómarastarfa sem hefðu til að
bera þá menningu að ekki þyrfti að setja yfir þá stofnanir til að se&ja þeim
að gæta sóma síns; dómarar hafi horfið af Alþingi án lagabreytinga þegar sú
stund rann upp í þroskaferli þjóðarinnar að ekki var lengur við hæfi að
löggjafarvald og dómsvald tengdust með þeim hætti þótt það hafi þótt sjálfsagt
áður; þegar lögmenn verði dómarar hætti þeir auðvitað að gegna lögmanns-
störfum en slíti kannski ekki öll tengsl við lögmannsstofu, sem geti haft mikla
þýðingu ef menn vilji snúa aftur til fyrri starfa; verulegur munur sé á að eiga
hlut í fyrirtæki og að stjórna því og reka.
Hrafn minnir á á að dómarar í Hæstarétti verði að hafa starfsöryggi og að
nauðsynlegt sé að tryggja það.
Eggert Óskarsson, héraðsdómari í Reykjavík, víkur að lögfræðilegum
álitsgerðum og beinir þeirri spurningu til Hrafns hvort menn geti t.d. fremur
unnið að þeim með öðrum t.d. í Lagastofnun.
Hrafn svarar þessu neitandi og kveðst hafa gert þetta í einhver skipti í
héraðsdómaratíð sinni, í eitt skipti hafi t.d. mál verið lagt fyrir borgardóm þar
sem reyndi á álitsgerð sem hann hafði átt aðild að; eftir á að hyggja hafi
honunt ekki þótt rétt að dómari veitti slíkt álit; háskólakennarar ættu einnig
að forðast að veita álit á óútkljáðum deilumálum; eðlilegra væri að dómarar
og lagakennarar samþykktu að taka sæti í gerðardómum; þróun þessara mála
sé ekki komin eins langt á veg hér og í Noregi og Danmörku; setja þyrfti
reglur, en hafa þær rúmar; gera þyrfti ráð fyrir að nýskipaðir dómarar þyrftu
tíma til að fullnægja skuldbindingum sem þeir hefðu gengist undir.
Olav kveður siðareglur hafa verið ræddar í stjóm sænska dómarafélagsins,
62