Tímarit lögfræðinga - 01.04.1994, Blaðsíða 50

og annarra yfirvalda að nauðsyn þess að lagfæra lagatexta, telji hann þess þörf.
I þess stað hefur hann borið fyrir sig 77. gr. hegningarlaga, en ef höfð er
viðmiðun af öðrum greinum laga takmarkar sú grein í raun ekki svo heimild
hans til þess að klára með skilvirkari hætti mál einstakra afbrotamanna, gefa
út ákæru og sjá til þess að þau verið dómtekin með stuttum fyrirvara.
A meðan síbrotamönnum er gefinn afsláttur af refsingu eftir því sem þeir
fremja fleiri afbrot, á meðan þeir gera sér grein fyrir að ekki er gefin út ákæra
á hendur þeim, á meðan þeir halda óslitnum afbrotaferli, á meðan seinagangur
einkennir afgreiðslu mála þeirra, á meðan ekki er tekið með skilvirkum hætti
á málum ungra afbrotamanna, á meðan dóntar eru svo vægir að síbrotamönn-
um finnist jafnvel borga sig að sitja inni til hvíldar og á meðan þeim er veittur
lítill sálfræðilegur stuðningur, eiga afbrot eftir að aukast hér á landi.
Undanfarið hafa afbrotamál verið að þróast eins og annað hér á landi. Nú
er að koma fram kynslóð ungra manna, sem þegar eru að verða mikilvirkir
á afbrotasviðinu. Það má hins vegar með sanni segja að ávallt hafi verið til
mikilvirkir einstaklingar á þessu sviði, en nú eru þeir orðnir fleiri og afkasta-
meiri. Þeir ganga skipulega til verks og aðgerðir þeirra eru miskunnarlausari.
Þeir hafa og aðrar fyrirmyndir en áður var og viðhorf þeirra til afbrota er
annað og vcrra. Enn sem komið er þó ákveðið óskipulag á skipulaginu. Ef
svona heldur áfram sem horfir og ekkert verður að gert, m.ö.o. að haldið verði
áfram að óbreyttu, verður þess ekki langt að bíða að hér myndist sterkir og
skipulagðir afbrotaflokkar. Reynsla annarra þjóða í Skandinavíu, í Evrópu og
annars staðar er a.m.k. slík. Afbrotaflokkar hafa komið upp áður en jafnan
hefur tekist að tvístra meðlimum þeirra, en slíkt er að verða æ erfiðara. Þess
vegna er aldrei nauðsynlegra en nú að viðkomandi aðilar hlusti á þær kröfur
sem gerðar eru um að skilvirkja þurfi réttar- dóms- og viðurlagakerfið og
einskis má láta ófreistað til þess að málum verði þannig komið fyrir að kerfið
verði í stakk búið til þess að sinna hlutverki sínu á sem áhrifaríkastan hátt.
Og það jafnvel þó að breyta þurfi lagaákvæðum. Með lagaákvæðunum þarf
engu síður að vernda hinn almenna borgara fyrir síbrotamönnum en síbrota-
mennina sjálfa. í dag er því öfugt farið, ef tekið er mið af fenginni reynslu.
Grænar baunir í grænum belg sjá heiminn eðlilega í grænu ljósi. Allir erum
við í mismunandi stöðu, en eigum þó að keppa að sama marki. Hver og einn
skoðar sameiginleg málefni út frá mismunandi forsendum. Hver og einn
skoðar hlutina út frá þeim forsendum sem hann þekkir. Það er ekkert rangt
við það því að þær eru eflaust réttar hvað hvern og einn varðar, en þær þurfa
í raun og veru ekki að vera réttar forsendur þeirrar heildarmyndar sem nauð-
synleg er til þess að sjá megi samhengi hlutanna. Með öðrum orðum; það
getur verið erfitt að klappa með einungis annarri hendinni.
Grundvöllur löggæslu er þjónustan við fólkið. Það er fólkið sjálft sem málið
snýst um. Þá á ég ekki einungis við starfsfólkið sjálft, starfsemina, lagalegan
grundvöll eða annað þvíumlíkt. Ég reikna með að slíkt hið santa eigi að gilda
um aðrar stofnanir fólksins. Trúnaður og skyldur lögreglu gagnvart fólkinu
44