Hlín - 01.01.1917, Side 46

44
Hlin
En til eru margir fleiri næmir sjúkdómar en þeir, sem
lögin fyrirskipa varnir gegn, og sumir þeirra eru langt-
um algengari en sjúkdómar þeir, sem fyr voru nefndir.
Af því mörgum er óljóst, hve næmar þessar sóttir eru gera
því lítið til að stemma stigu f-yrir útbreiðslu þeirra, skal
hjer farið um þær nokkrum orðum.
Kvef er sjálfsagt langalgengasti næmur sjúkdómur hjer
á iandi. Aður fyr var máske lús algengari, því sú var tíð,
að hún mátti heita allra rnanna eign. Þessi hvimleiða
afæta* helgaði sjer bithaga á hörundi flestra heimilis-
manna, en sem betur fer er gráa dýrið að verða sjald-
gæfara eftir því sem menningin vex, enda er galdurinn
lítil lað losna við ])að (sbr. Heilsufræði mína). Gaman
væri, el' eins væri auðvelt að útrýma kvelinu, en hætt er
við, að það reynist erliðara.
Kvef er slímhimnubólga í andfærunum ofantil, einkum
nefi og barka, en stundum breiðist það niður í lungun
og verður að lungnakvefi og el til vill lungnabólgu. Kvel'
er mjög næm veiki og gengur á ári hverju hvað eftir ann-
að úr einni sveit í aðra, mann frá manni.
Sóttkveikjurnar, sem valda kvefa, þekkjum vjer ekki
ineð vissu, ef til vill vinna margar bakteríur saman eða
ýmsar ólíkar tegundir geta valdið kvefi, því það lýsir sjer
oft mismunandi. Stundum breiðist kvefbólgan upp i
hljóðhol eyrnanna, svo að grefur í þeim, og stundum
kemst það úr nefinu inn í kjálkabeinholin og hol, sem
er í ennisbeininu. Sjest af þessu, að kvefið getur dregið
slæma dilka á eftir sjer. Grafi í hljóðholinu getur t. d.
af því hlotist heyrnarleysi.
Kvefsóttkveikjurnar berast með slími og graftarslefju
úr nefi og munni mann frá manni. Algengast mun, að
það breiðist með úðanum fram úr vitum þeirra, sem
liósta, en einnig kunna þær að þyrlast upp í ryki úr
innþornuðum hrákum. í óþrifalegum, loftillum herbergj-
* parasit = sníkjudýr = afæta (nýyrði eftir Guðm. Björnsson,
landlækni).