Dvöl - 01.09.1937, Page 37

D V ö L
299
Hversvegna urðu íslendingar
strádauða á Grænlandi?
Eftir Á r n a Ó I a
Framh.
íslendingar á Grænlandi voru
svo sem ekki á neinni eyði ey og
þess vegna dauðadæmdir ef sigl-
ingar brugðust. Þeir höfðu búið
þannig um sig, að þeir gátu verið
sjálfum sér nógir, ef annað brást.
Og sé borin saman afstaða
þeirra og Skrælingja um þetta
leyti, þá er ekki gott að segja,
hvorir voru hæfari til þess að
heyja lífsbaráttuna á Suður-Græn-
landi, eða hvorir höfðu betri skil-
yrði til þess að hagnýta sér þau
gæði, sem landið hafði að bjóða.
Islendingar höfðu fleiri járn í eld-
inurn. Þeir stunduðu kvikf járrækt
og allskonar veiðiskap, en Skræl-
ingjar urðu aðeins að treysta á
selaveiðarnar. Og hvorugir voru
líklegir til þess að geta breytt lifn-
aðarháttum sínum.
Á vorum dögum, það er e'gi
lengra s'ðan en 1920, hvarf selur-
inn svo að segja aigerlega frá
suður trönd Grænlands. Ef danska
stjórnin hefði ekki brugðið við þá
þegar og látið Skrælingja taka
upp þorskveiðar og lúðuveiðar-, og
þar með gerbreytt lifnaðarháttum
þeirra, mundi hafa farið illa fyrir
þeim. Og ef önnur eins selaleysis-
ár hefði komið fyrir 1400, þá
mundu Skrælingjar ekki hafa get-
að séð sér farborða. Þeir hefðu
máske þraukað ein tvö ár, við sult
og seyru, en síðan tekið sig upp
og flutzt norður á bóginn, þangað
sem meira var um veiðiskap.
Þetta gátu Grænlendingar ekki
gert, því að þeir voru staðbundn-
ir vegna búskapar síns. I þessu
lágu yfirburðir Skrælingja. Þótt
Grænlendingar hefðu við fleiri
bjargræðisvegi að styðjast heldur
en Skrælingjar, þá tefldu þeir
djarft tafl. Það þurfti ekki annað
en að veðrátta breyttist lítilshátt-
ar til hins verra, til þess að aðal-
atvinnugrein þeirra, kvikfjárrækt-
in væri í voða.---------
Fatnaðurinn, sem þeir dr. Nör-
lund fundu í kirkjugarðinum í
Herjólfsnesi 1921, var í freðinni
jörð. Sumar flíkurnar voru svo, að
þær voru nær nothæfar. Nú vita
allir, að klæðnaður fúnar fljótt,
þegar hann liggur í jörð, og þó
þeim mun fyrr ef lík eru greftruð
1 honum. En það er jarðklakinn,
sem hefir varðveitt þessa klæðn-
aði á Herjólfsnesi. Það er líklegt,