Dvöl - 01.07.1938, Síða 42

200
D V Ö L
undur gerast einn góðan veður-
dag í lífi æslcumannsins, að draum-
arnir taki á sig gervi þróttmik-
illa athafna.
Inn í þetta frjálsa æskulíf vill
Manfred Björkquist ekki láta stál-
klær vélamenningarinnar grípa,
með öllum sínum miskunnarlausu
kröfum um sérhæfni, tækni, hraða
og skipulag.
í gegnum drauma og þrár æsku-
áranna liggja allar leiðir til dáða
fullorðinsáranna, og lengra en
draumar og þrár unglingsins ná,
ná aldrei dáðir hins fullvaxta
manns, segir Cristofer Bruun ein-
hversstaðar.
Ef Manfred Björkquist hefir
hér rétt fyrir sér, þá er hér vissu-
lega íhugunarefni fyrir alla þá,
sem leggja einhvern skerf til að
ala upp og móta ungt fólk. Því
að það getur orðið ótrúlega ör-
lagaríkt fyrir framtíðina hvernig
tekið er á þeirn málum í dag.
Það þarf engan speking eða
spámann til að 'veita því eftir-
tekt, að nútíminn býr yfir ákaf-
Iega sterkri tilhneigingu tl að
steypa æskumennina í 'allskonar
mót skoðana og skoðanakerfa.
Hin glögga verkaskipting, sem
alltaf er að færast í þrengri og
þrengri ramma, og stöðugt heimt-
ar meiri sérhæfni og sérfræði, er
að gera mennina að vélum, og
menninguna sálarlausari með
hverju ári, sem líður. Og æsku-
maður, sem lagaður er fyrir þenna
þrönga ramnia á vaxtarskeiði,
nær aldrei fullum andlegum
þroska.
Það mætti benda á hér sem
dæmi iðnþróun síðustu áratuga.
Hraði og leikni eru kjörorð nú-
tímans á sviði iðnaðarins, þess
vegna er verkaskiptingin gerð svo
glögg, að sami maður vinnur allt-
af sama verk, ef til vill aðeins
eitt einasta handtak, ár eftir ár.
Hér verður maðurinn eins og hluti
af vélinni ,sem hann vinnur við.
Þroskast, að vísu, í eina átt, í
árvekni og snarræði, en verður
andlega ófrjór. Hættir að vaxa.
Hinum sjálfstæða persónuleika
æskumannsins og vaxtarmög'uleik-
um, er hér stefnt í slíka hættu,
þar sem fáir einir menn sigla heilu
fckipi í höfn.
Og hér stöndum við Islendingar
einnig gagnvart alvarlegri menn-
ingarlegri hættu með vaxandi
þróun iðnaðarins.
Það er því miður engin tilvilj-
un, að nútíma uppeldi cr að
sveigjast inn á þessar brautir sér-
hæfninnar, það er eðlileg afleið-
ing þeirrar miskunnarlausu sam-
keppni, sem nú á sér stað[ í heim-
inum, sérstaklega á sviði atvinnu-
og viðskiptalífsins. En hér kemur
fleira til greina. Hin þrönga verka-
skipting í nútímaþjóðfélagi skap-
ar einnig þrönga stéttaskiptingu,
og um leið eitt hið alvarlegasta
þjóðlífsmein nútímans, stétta-
baráttuna.
Engum dettur í hug, ,að hjá all-
glöggri verkaskiptingu verði kom-