Dvöl - 01.01.1941, Blaðsíða 26

20
DVÖL
ar. Hann stendur fyrir utan kaffi-
hús, kaffihús æskuáranna með
bogadregnu gluggunum. Ljósglætu
leggur, hlýlega og föla, í gegnum
þykk gluggatjöldin; hljóðfæraslátt-
urinn heyrðist greinilega, djúpir og
magnþrungnir tónar, sem laða og
seiða, það er fjör og lyfting og
hrifning í laginu. Hann þekkir það
ekki; það er eitt af þessum nýju
dægurlögum frá Þýzkalandi eða
Vesturheimi, eitt af þeim, sem fara
sigurför um heiminn, ásamt vélum,
blámannadansi og tækni.
Hann lýkur hurðinni upp og fer
inn. Glaumurinn berst á móti hon-
um í anddyrinu, samruni af hljóð-
færaleik og mannamáli, glasa-
glamri, hlátri og sköllum. Hann
fetar inn I salinn og ylurinn læsist
um hann, þungur og svæfandi;
mekkir af tóbaksreyk og svækja.
Það er áliðið kvölds og hver stóll
setinn. Hann smokrar sér milli
borðanna; fólk lítur upp, rauð og
heit karlmannsandlit, hlæjandi
kvenandlit; augun vega hann og
meta, hvarfla frá honum eða blína
kaldranalega á hann, líkt og þau
sjái ekki. Honum hitnar öllum;
innihlýjan, skvaldrið, allt þetta
fólk, þessi snöggu umskipti frá
kuldanum og einverunni úti, allt
þetta hitar honum i hamsi og örv-
ar hjartsláttinn. Hann hlýtur að
vera ákaflega rjóður í andliti —
og allt I einu sér hann stúlku, sem
horfir á hann, hiklaust og ódulið,
já, þið vitið sjálf, hvernig það er,
þegar maður sér að óvörum inn í
heim ókunnugrar sálar. Hann finn-
ur til tómleika í barmi sér, honum
er þungt um andardráttinn, hann
flýtir sér lengra og finnur borð,
þar sem hann getur setið í hléi og
horft á hana; hún er dökkhærð og
svartbrýnd og með sæljónsskinn
um hálsinn — nú lítur hún burt,
hún fer að tala við vinkonu sína,
ber ótt á, ákaflega ótt; þær sitja
við borð með manni, sem honum
finnst hann kannast við, ætli hann
hafi ekki séð hann við fyrirlestr-
ana fyrir mörgum árum?
Hann sezt við borðið; þjónninn
kemur; hann biður um kaffi og
brauð. Hann biður ósjálfrátt um
þetta. Um það báðu þeir, þegar þeir
sátu hér, vinirnir, kvöld eftir kvöld,
og bækumar lágu galopnar heima,
oftast sömu opnurnar, sem við
manni blöstu. Þannig gekk það
hjá honum og sjálfsagt hinum líka.
Hér sátu þeir, þjónunum til hrell-
ingar; þeir fengu þjórfé af skorn-
um skammti og voru áreiðanlega
fullir óbeitar á slíkri leti, þvílíku
virðingarleysi á dýrmæti tímans;
þessir menn höfðu ekki efni á
kaffihúsasetum, það sást gerla á
klæðaburði þeirra, því, sem þeir
drukku, þeim eilífðartíma, sem þeir
hengu yfir einum kaffibolla og
vindli.
Ójá, þegar maður var ungur og
gekk í vímu og sökkti sér niður í
dáðlausa drauma, gaf sig á vald
þeim freistandi hneigðum, sem læs-
ast um mann í uppljómuðum salar-
kynnum, þar sem fólkið situr í