Dvöl - 01.01.1941, Blaðsíða 87

Hollt es heima hrat
Gamalt máltæki segir: „Hollt es heima
hvat“. Yngra máltæki hljóðar svo: „Sjálfs
er höndin hollust". Á öllum tímum hafa
hienns skynjað það, að bezt er að búa
sem mest að sínu. Það á jafnt við um
fæði sem klæði og lífsþurftir allar. Og
Þessi máltæki eru jafn sönn og ráðholl,
hvort sem litið er á fjárhagshliðina eða
fyrst og fremst hugsað um heilbrigði og
vellíSan fólks. Þetta eru boðorð, sem hvar-
Vetna eru í góðu gildi, en sérstaklega er
Þó svo smárri og fátækri þjóð sem ís-
Jendingum nauðsynlegt að halda þau vel
°S dyggilega.
Eezta fæðutegundin, sem völ er á, er
'ojólkin. Svo er heilbrigði fólks bezt
horgið, að það hafi jafnan gnægð góðrar
•hjólkur til daglegrar neyzlu. Og hún er
‘»eimafengin fæða á íslandi. íslenzka
hjóðin ætti að vera þess rninnug, hvers
'hrði mjólkin er. Frá öndverðu hefir hinn
hvíti drykkur verið lífdrykkur þjóðarinn-
ar- Það er mjólkin, sem fyrst og fremst
hefir firrt þá heilbrigðu sjúkdómum og
fefið sjúkum og vesölum nýjan lífsþrótt.
f hinum mestu harðærum hélt mjólkur-
óropinn lífinu í fólkinu, meðan hans var
völ. Þegar hann þraut, veiktist það og
féH unnvörpum.
Að fornu og nýju, að áliti fræðimanna
°8 alþýðu, hefir mjólkin verið fólkinu
bezti lífgjafinn. Fornum spekingum duld-
ist ekki máttur mjólkurinnar. Um það
vitnar meðal annars sagan um Auðumlu,
húna, er fæddi Ými jötun með fjórum
'njólkurám, er runnu úr spenum hennar.
Ekki voru hugmyndir fornmanna um Ými
íötun slíkar, að honum hafi dugað neitt
ióttmeti sér til munns að leggja. En þeir
vissu ekki aðra kjarnbetri fæðu en mjólk-
ina, og þeir höfðu satt að mæla.
Vísindamenn nútímans gerþekkja eðlis-
kosti mjólkurinnar: Að hún er næringar-
•'ikasta fæðan, sem fáanleg er, og sú ó-
öýrasta miðað við næringargildi. Frægum
isekni, dr. med. A. Tanberg, fórust svo
orö. er hann lýsti mjólkinni frá sjónar-
miði vísindamannsins og heilsufræðlngs-
ins:
„Mjólk er fullkomnasta næringarbland-
an, sem til er. Engin önnur fæðutegund
kemst í hálfkvisti við hana. Sé mataræð-
inu áfátt, er engin önnur fæðutegund jafn
vel fallin til þess að bæta úr slíkum á-
göllum sem mjólkin. í raun og veru gerir
nóg mjólk mataræðið fullkomið.
Mjólkurfitan, smjör og rjómi, er auð-
meltasta og bragðbezta fitan, sem völ er á,
og þar að auki hefir hún inni að halda
mikið af A og D fjörefnum.
Steinefni og sölt mjólkurinnar eru mjög
haganlega. blönduð innbyrðis. í henni er
mikið af kalki, en nú á dögum er fæðan
oft kalklítil og það svo, að börnum og
unglingum er tíðum hætta af því búin.
Margháttaðar vísindarannsóknir hafa
leitt ótvírætt í ljós, hve mikil og góð á-
hrif mjólkin hefir á andlegan og líkam-
legan þroska skólabarna. Börn, sem fengið
hafa % lítra mjólkur á dag, hafa tekið
mun meiri framförum og verið ónæmari
fyrir sjúkdómnum en börn, sem fengu
sams konar fæði án mjólkur.
Það getur ekki leikið á tveim tungum,
að rétt notkun mjólkur og mjólkurafurða
í daglegt fæði, er bezta ráðið til þess að
auka hreysti og heilbrigði þjóðarinnar."
Annar norrænn heilsufræðingur, víð-
kunnur maður, hefir sagt:
„Mjólkin er hollust, ef hún er drukkin
ný og ómenguð. En þær afurðir, sem bún-
ar eru til úr mjólk, eru einnig hin ágæt-
asta fæða.
Ostur er búinn til úr eggjahvítuefni
mjólkurinnar, sem mjög er auöugt að
brennisteinssýru. Eggjahvítuefni mjólkur-
innar er þrungið þeim frumefnum, sem
jurtafæða okkar er mjög snauð að, eink-
um brauðmeti. Það er ákaflega áríðandi,
að fólki sé bætt slík vöntun í fæðinu.
Feiti mjólkurinnar, smjör og rjómi, er
auðmeltasta og lostætasta feitin, sem
kostur er á. Hún hefir í sér falin A og
D fjörefni, sem öllum eru bráðnauðsyn-
leg, sérstaklega þó börnum."