Dvöl - 01.01.1946, Qupperneq 79

D VÖL
77
tekizt hefur um íslenzkun þessa mikil-
úðuga skáldverks, því að ég hef ekki les-
ið' það á öðrum málum, og ekki gert á
því neinn samanburð við aðrar þýðingar,
en óhætt mun að fullyrða, að þýðingin
hefur verið vandaverk hið mesta. ís-
lenzka þýðingin er víða þróttmikil og
kjarnorð, þótt segja megi að fyrir bregði
i henni óþörfum hátíðleik og skrúði í
orðfæri og langsóttum orðtækjum.
Helgi Sæmundsson, blaðamaöur hefur
gert þýðinguna. Það má kallast virðing-
arvert að ráðast í þýðingu og útgáfu
þessarar frægu og ágætu skáldsögu, og
ekki horft í það, þótt hún sé lengri en
flestar skáldsögur, sem við teljum okkur
fært að koma út á íslenzku.
A. K.
Bókasafn Helgafells. — Lista-
mannaþing. Útg. Helgafell.
Helgafellsútgáfan hefur ráðizt í útgáfu
heimilisbókasafns í handhægu formi og
smekklegum og traustum búningi. Kallar
útg. safn þetta Listamannaþing, og eru
komin út af því 3 bindi.
Fysta bindi þessa bókasafns er Nóa
Nóa, eítir franska skáldiö Paul Gauguin,
í þýðingu Tómasar Guðmundssonar
skálds. Bókin gerist á Tahiti og er með
myndum eftir höfundínn, en hann var
stórmerkur málari. Þetta er fögur og á-
hrifarík saga um líf og leik mannsbarn-
anna i skauti hinnar frjálsu og stórgjöf-
ulu náttúru. — Hún er óður til lífsins, en
ákæra á hendur spilltri menningu. Mynd-
irnar eru allar forkunnarfagrar og hin
mestu listaverk og er bókin þeirra vegna
sérlega eiguleg. Þýðing Tómasar er við-
felldin og hógvær og víða snjöll, en ekki
með öllu laus við mállýti.
Annað bindið er Birtingur (Candide),
eftir Voltaire í þýðingu Halldórs Kiljans
Laxness. Þetta gamla og fræga verk er
að líkindum ekki auöþýtt á íslenzku, en
Kiljan kveðst þó hafa snaraö því á 12
dögum og meir stundað að íslenzka það
en þýða, og tekið sér þar til fyrirmyndar
fornar aðferðir um þýðingar úr rómönsk-
um málum í norrænu. Annars skal ekki
um þýðingu þessa dæmt né trúleik henn-
ar við frumtextann, en skemmtileg er
hún aflestrar og kiljönsk í bezta lagi.
Þróttmikil og innblásinn þeim anda, sem
Kiljan einn getur gætt tungutak sitt.
Um hitt skal ekki borið’, hversu
honum tekst að halda stíl og anda höf-
undarins, enda held ég, að þetta fimbul-
famb manna nú á dögum um það, að
þýðendur verði að halda stíl og blæ höf-
undar sé að mestu í bláinn mælt. Það
er vert að velta þeirri spurningu fyrir
sér. hvort. „stíll“ höfundar sé ekki svo
nátengdur tungu hans, að hann verði ekki
fluttur milli mála. Gæti ekki verið, að'
margir þýðendur ætluðu sér afrausn í
þess efni og væru að stríða við að bera
inn sólargeislann. Sú hætta vofir og allt-
af yfir slíkum tilraunum, að úr þeim
verði aðeins skrípi, jafnvel þótt þýð-
andi hafi smekk og kunnáttu til að bera,
af því einu að hann ætlar sér það, sem
er ekki hægt að gera. Hitt sjónarmiðið
að hugsa um það fyrst og fremst að ís-
lenzka ritverkið, eins og hér er gert,
mun i flestum tilfellum verð'a íslenzkum
bókmenntum heilladrýgst.
Þrið'ja bindi safns þessa er Jökullinn,
eftir Johannes V. Jensen, í þýðingu
Sverris Kristjánssonar. Er þarna um að
ræð'a eitt af öndvegisritum norrænna
bókmennta, afburðasnjallt og sérstætt
skáldverk. Lýsir það baráttu frummanns-
ins við örð'ugleika jökultímans, baráttu,
sem nær hafði máð' hann af jörð'inni,
en gerði hann þó að manni á land-
mörkum lífs og dauöa. Þetta er stór-
brotin og skilningsrík saga og mun á-
reiðanlega verða talin til listaverka með-
an bókmenntir eru einshvers metnar.
Þýð'ing Sverris á þessari bók er svo bráð'-
snjöll, að ég held að til afburð'a megi