Búnaðarrit - 01.01.1966, Page 240
234 BÚNAÐAKRIT
fok- og moldarjarðvegi niöur í 2 m dýpt á gróðurlausu
landi sem liér segir:
Úrkoma
1947-1959 Sandjarðv. Fokjarðv. Moldarjarðv.
7887,8 5449,2 2148,4 3445,8 inin/m2
100 69,1 27,2 43,8 %
Eftir í jarðv. eft'a gufaíV upp 30,9 72,8 56,2 %
Þessar tölur sýna greinlega mismuninn á vatnsfestugelu
jarðvegstegundanna.
Við verðum að hugleiða, að áhrif vindsins í náttúrunni
eru mjög breytileg. Það verðnr að greina á milli þess
nýtilega og hins skaðlega. Á vorin flýtir vindurinn fyrir
þurrkun akranna, eins og æskilegt er vegna vinnslu þeirra
og sáningar. Vindurinn er mikilvægur fyrir frjóvgun
jurtanna, og á sumrin er liann kærkominn við þurrkun á
lieyi og korni. Svo framarlega sem vindhraðinn er í hófi,
er hann jafn þarfur hverjum öðrum meginþætti veður-
farsins. Vindurinn verður þá fyrst skaölegur, Jiegar hann
helzt lengi livass með taumlausum stormhviðum.
4. Forsendur vindskýlingar
Álirif vindskýla felast í, að vindhraðinn minnki og fram-
kalla heildarumskipti í ákveðinni fjarlægð beggja vegna
hindrunarinnar og hafa þar með áhrif á veðurfarið í nám-
unda við jarðveginn og í honum. Vindurinn fer ávallt
þá leið, sem veitir minnst viðnám, og ef hindrun er sett
á leið hans, þá reynir hann að komast á hlið við hana eða
yfir. Ef hindrunin er nægilega götótt, fer einnig nokkur
hluti lians í gegnum liana.
Sem lireyfanlegt loft er vindurinn í lögum, sem bylgj-
ast upp og niður, en stefna öll í sömu átl og þjappast,
því nær sem dregur vindskýlishindruninni. Við það tap-
ar vindurinn hreyfiorku og um leið hraða nálægt jarðar-
yfirborði. Jafnhliða verða skipti á lireyfiorku milli hins
hægfara loftlags í nálægð jarðaryfirborðs og hins lirað-