19. júní - 19.06.1992, Blaðsíða 11

Af hvaða ástæðum velja sumir sér að eignast börn en aðrir ekki? Er það eigingirni
að eignast börn eða er það eigingirni að eignast engin börn? Er kona sem ekki fyllist
örvæntingu yfir því að geta ekki eignast barn köld og óeðlileg? Þær Esther og Sigur-
björg hafa þurft að svara spurningum sem fæstar konur hafa leitt hugann að.
endasendast eftir pössun og það er hægt
að sofa fram eftir þegar manni sýnist. Ég
er ekki frá því að systur mínar hafi á
stundum öfundað mig af því frelsi sem
ég hef alltaf haft til að ráðstafa tíman-
um."
„Ég finn á móti að ég tek á mig meiri
ábyrgð í starfi, af því að ég hef þetta
frelsi, heldur en ég myndi gera ef ég
ætti barn," segir Sigurbjörg hugsandi.
„Maður veit að einhver þarf að flýta sér
heim vegna barnsins og tekur meira á
sig." Esther samsinnir. „Ég á aldraða for-
eldra og finn fyrir því viðhorfi að af því
að ég er barnlaus þá verði ég oftar að
vera tilbúin fyrir þá. Ef til vill finn ég
þessa kröfu meira hjá sjálfri mér en syst-
kinum mínum."
„Meðal ókostanna er að stundum
finnst mér fólk ekki líta svo á að við
hjónin séum raunveruleg fjölskyIda sem
til dæmis hafi reglu á matmálstímum.
Fólk á það til að hringja um sjöleytið og
bjóða okkur að skreppa til sín í mat.
Það er auðvitað kvöldmatartími hjá
okkur líka og við undirbúum mat á föst-
um tímum þó að börn séu ekki við
borðið," segir Sigurbjörg.
„Sá sem á börn er að ýmsu leyti bú-
inn að ráðstafa frítíma sínum næstu tutt-
ugu árin og ábyrgðin varir til æviloka.
Ég skynja það nijög sterkt hjá mæðrum,
sérstaklega öldruðum mæðrum, að þær
verða æ uppteknari af börnunum sínum
þótt þau séu uppkomin."
„Líf foreldra rninna snýst um börn og
barnabörn," segir Esther og brosir. Þær
fara báðar að hlæja og spyrja næstum í
kór: „Um hvað mun okkar líf snúast
þegar við erum orðnar aldraðar?!" Esth-
er segist í gríni og alvöru hafa stundum
sagt við systkinabörnin að þau verði nú
að hugsa um frænku þegar hún sé orðin
gömul.
„Þú veist ekki hvers þú ferð á
mis"
„Fólk segir stundum við mig," heldur
Sigurbjörg áfram," „Þú veist ekki hvers
þú ferð á mis." Að vissu leyti er það rétt,
ég veit ekki fullkomlega hvað ég fer á
mis við. En það gildir um allt sem þú
tekur ákvörðun um. Öllu fylgja kostir og
gallar og það gildir ekki bara um börn-
in. Og þetta hefur ekki haft þau áhrif að
ég hafi séð ástæðu til að endurskoða
ákvörðun mína. Það hefur verið sagt við
mig: „Æ, það er svo gott að eiga börnin
að í ellinni. Hvað ætlarðu að gera?" í
framhaldi af því hef ég velt því fyrir mér
að það sé í raun mjög eigingjarnt að
hugsa svona. Verða samskiptin við
barnið þá ekki þannig að ég sé að gefa
af mér með það í huga að fá allt til baka
aftur seinna? Geri ég það er ég ekki að
gefa þessum einstaklingi sjálfstætt val
um hvernig hann vill haga sínu lífi
seinna."
Esther segist hafa fengið svipuð skila-
boð í gegnum tíðina og bendir á að
barnafólk sjái heldur ekki hvers það fari
á mis og geti tæplega dæmt þar um. „En
eflaust," segir hún, „meinar það vel og
hugsar þetta ekki til enda. Á tímabili
fannst mér ég ekki alveg falla inn í vin-
kvennahópinn þegar þær byrjuðu að
tala um börnin, lasleika og allt það stúss
sem fylgir þessum litlu skinnum. Þær
töluðu og ég hafði fátt til málanna að
leggja. En það var aðeins á vissum tíma
sem mér fannst þetta óþægilegt og ég
finn ekki fyrir þessu lengur."
Sigurbjörg er sammála en segir eftir
nokkra umhugsun að henni finnist það
frekar skemmtilegt en hitt að hlýða á tal
mæðra um börnin og uppeldið. „Þær
mynda alveg sérstakt samfélag. Fæðing-
unni og fyrstu árunum fylgir mjög
merkilegt tímabil sem þær þurfa að
ganga í gegnum og þær hafa mikla þörf
fyrir að tala um það og að einhver
hlusti. Fókusinn á lífið breytist gífurlega,
manneskjan breytist og það skil ég mjög
vel. Ég samgleðst fólki sem gengur í
gegnum þetta ferli og finnst heillandi að
fylgjast með þessum breytingum. Hins
vegar hef ég orðið svolítið vör við að
fólk haldi það gagnstæða og sé hrætt
við að þetta sé viðkvæmt umræðuefni."
„Þetta barnleysi mitt hefur aldrei ver-
ið á sálinni á mér, ef svo má að orði
komast," segir Esther. „Ég hef heyrt af
konum sem hafa nánast farið yfir um en
þannig hefur mér aldrei liðið." Sigur-
björg tekur undir þetta. „Ég ræði þetta
ekki við neinn og finnst ég ekki hafa
neina þörf fyrir það því ég er svo sátt
við það þann farveg sem líf mitt hefur
fallið í. Sjálf hef ég unnið fyrir Barna-
verndarnefnd í ættleiðingar- og forsjár-
málum og aðstoðað barnlaus hjón við
að taka börn í fóstur og fannst það sjálf-
sögð vinna og gefandi. Ég held að ég
hefði ekki getað gert það ef ég hefði
ekki verið búin að gera upp mínar eigin
tilfinningar."
Finnst konunum að þær þurfi að verj-
ast og réttlæta afstöðu sína þegar barn-
leysi þeirra berst í tal? Er það ef til vill
ástæðan fyrir því að barnleysið er svo
sjaldan rætt? Sigurbjörg hristir höfuðið
en Esther jánkar. „Mér finnst ég ekki
þurfa að réttlæta mína ákvörðun," segir
Sigurbjörg með áherslu.
„Ég hef það svo oft á tilfinningunni að
fólk vorkenni mér og það vil ég alls
ekki," segir Esther. „Það er frekar ástæð-
an fyrir því að ég ræði þetta ekki. Ég
kæri mig ekki um að láta vorkenna mér.
11
L