19. júní - 19.06.1997, Qupperneq 25

F o r m -
lcga höfum við, íslenskar konur,
ágæta stöðu. Lögin cru sæmilcga góð, þótt alltaf verði
að hafa þau í endurskoðun, en það er rnjög margt rótfast í
menningunni sem stcndur konum fyrir þrifum, og körlum þá
um leið. Sumt af þessu eygir fólk ekki, því það er oft slegið
blindu á eigin aðstæður, eigin menningu, sem virðist hin eina
rétta. Maður sér oft ekki gallana, og sjái maður gallana þá
greinir rnaður ekki orsökina. I'css vegna skiptir alþjóðlegt starf
svo miklu máli, að fá hingað glöggt gestsauga til þess að greina
gallana og finna orsakirnar fyrir ójöfnuðinum í samfélaginu.”
Þurfum sifellt að finna nýjar leiðir
En hver cr þá herkænskan? Sigríður Lillý segir að fyrst þurfi að
leggja línurnar, svo eigi að vekja athygli alls samfélagsins, ekki
bara ráðamannanna, á því hvar megi gera úrbætur. I’að sé eldd
hægt að vinna jafnréttismál með tilskipunum að ofan, þau þurfi
að vinna í öllu samfélaginu á margbreytilegan hátt. Oll þjóðin
eigi að taka þátt.
,,1’að þarf sífellt að vera að finna upp nýjar aðferðir, því það
er eins og sérhvert tæki dugi bara í takmarkaðan tíma. Stund-
um þarf ekki annað en að orða sömu hugsunina á nýjan hátt,
finna nýtt hugtak, til þess að menn fái heyrnina á ný. Það er eins
og menn verði heyrnarlausir á
margþvæld hugtök, líkt og þau
hætti að hafa merkingu. Við mæð-
ur þekkjum þetta af því að börnin
hætta að taka mark á aðfinnslunum
ef sífellt er verið að nudda í þeint.
Það skiptir rnáli að koma mönn-
um að óvörum, gera hlutina á nýjan
hátt, en undirtónninn er einn og
hinn sami; jafnrétti án undanbragða.
Það er engin ein leið til, og mikil-
vægt cr að það sé komið að verkinu
alls staðar, að allt sé nýtt og vel þeg-
ið, innan ramma laga og siðferðis, -
eða hvað; lög og siðferði eru menn-
ingarbundin. Margt hefur verið
stimplað ósiðlegt sem nú þykir sjálfsagt
mál, svo sem að konur gengju í buxum,
og lögin hafa einnig staðið í vegi fyrir
jafnrétti, þ.a. þeim hcfur þurft að
breyta. Um það þekkjum við mýmörg
dæmi. Við þurfum að breyta römmum
laga og siðferðis, teygja á sumum, brjóta
aðra í mél. Svcigja samfélagið að því sem
við viljum og teljum rétt.”
Óvæntir liósmenn úr öllum áttum
„Mér finnst viðhorfin hafa breyst mikið á
allra síðustu árum og er bjartsýn á frarn-
haldið,” scgir Sigríður Lillý. „Eg sá það t.d.
á ncmendum mínum í Tækniskólanum. Þar
kcnndi ég hópum ungra rnanna á aldrinum
25-30 ára og mér fannst þeir ótrúlega jafn-
réttislega þroskaðir margir hverjir. Þeir höfðu
sinn skilning á jafnréttismálum og töldu að
þeir ættu þarna líka einhvern ákveðinn rétt og
vildu sækja hann.
Hún bendir þó á að hugsunarhátturinn
breytist ekki bara einn góðan veðurdag. Það
þurfi rnikinn undirbúning. „Það þarf að berja
og klappa vegginn þar til hann molnar. Þegar
hann svo fer að ntolna, þá sést strax í gegn,”
segir hún. „Þetta er samfellt fcrli og það má í
rauninni aldrei slaka á. Það þarf að halda umræð-
unni gangandi í gegnum þykkt og þunnt og allt
í einu hrekkur hún í einhvern farveg og fer að
skila árangri. Það er kannski það sem er að gerast
núna hjá ungum körlum. Allt í einu hafa þeir átt-
að sig á því að það er komið að þcim - ekki af því að þeir vilji
endilcga rétta konum hjálparhönd, heldur af eigin þörf. Eldri
menn tala reyndar stundum um að konur eigi betra skilið, halda
fallegar ræður o.s.frv. Mér finnst ungir menn ckki vera að tala á
þessum nótum. Þeir eru ræða málið út frá sinni eigin kröfu.
Þegar menn gera það fær baráttan annað yfirbragð og aukna al-
vöru. Þetta að standa upp á hátíðarstundu og lofa konu sína og
formæður er óskaplega fallegt en það skilar ekki miklu.
Mér finnst ungir menn vera að átta sig á því að þeir geta gert
kröfu til þess að fá að vera feður. Þá erum við komnar með
raunverulega liðsmenn, sem berjast af eigin hjartans þörf. Og
þá er einhvers að vænta.”
Nauðsynlegt að hafa gott bakland
Sigríður Lillý ítrekar að henni finnist viðbrögðin við umræð-
unni urn jafnrétti hafa breyst og vísar í upphafstíma Kvennalist-
ans: „Maður var fljótt stimplaður fyrir starfið nteð Kvennalist-
anum. Þegar ég kont í veislur t.d. voru allir fyrirfram búnir að
gefa mér öll tilsvörin og ég stóð oftast ein með þau. Yfirleitt var
maður að berjast einn og við vorum alltaf örfáar, „þessar hel-
23