19. júní - 19.06.1997, Qupperneq 27

Rússneskur feminismi
Pó að Larisa Popova hafi aldrei búist við að vinna líkamlega vinnu, þá þénar hún nóg til að lifa þægilegu lífi.
Aðrar konur eru ekki eins heppnar. Popova þénar tvisvar sinnum meira sem heimilishjálp útlendinga i
Moskvu en Alexandra Krimmetskaya
r
Aætlað er að yfir tvö þúsund kvennasamtök séu starfandi í
Rússlandi. Þessi samtök ná yfir breitt athafnasvið: samtök
fagkvenna og sjálfstætt starfandi, málefnahópar, opinber
kvennaráð og fleira frá gamla sovét skipulaginu. Flæði á milli
þessara samtaka er mikið og hefur hlutverk menntakvenna
verið mikilvægt innan þeirra. „Það er mín trú að konur séu
andófsmenn 20.aldarinnar," segir Martina Vandenberg sem
hefur starfað með kvennasamtökum í Rússlandi síðustu 3 ár-
in. Hún heldur því fram að rússneskar konur séu jafnt og þétt
að missa efnahags- og félagsleg réttindi sín s.s. víðtæka
bamagæsluþjónustu sem sovéska kerfið bauð upp á. Bætt
pólitísk og efnahagsleg staða komi ekki í staðinn.
Innan pólitískra stofnana rikisins er staða kvenna sérstaklega
slæm. Afturför hefur átt sér stað þar sem hinn rússneski
yfirmaður russneska blóðbankans.
Kvennalisti náði ekki inn á þing í síðustu kosningum. Helm-
ingurinn af þeim 46 konum sem sitja í Dúmunni eru komm-
únistar sem em ekki líklegar til að styðja sérstakar framfarir
í málefnum sem kvenna. í stjórnsýslunni er staðan verri. Af
þeim 89 einstaklingum sem Boris Jeltsín tilnefndi sem per-
sónulega fulltrúa sína í ágúst 1995 var aðeins ein kona.
Staða rússneskra kvenna á vinnumarkaði hefur versnað
mjög.Samkvæmt Miðstöð kvennarannsókna í Moskvu fengu
konur 75% af launum karla fyrir sömu vinnu árið 1991. Fjór-
um ámm seinna var hlutfallið komið niður í 40%. í sumum
hémðum Rússlands em konur 85% atvinnulausra og á lands-
visu er hlutfall atvinnuleysis meðal kvenna þrisvar sinnum
hærra en meðal karla. 90% þeirra kvenna sem útskrifast úr
framhaldsnámi finna enga vinnu í Rússlandi.
Menningar- og minningarsjóður kvenna
Hugmyndina að stofnun Menningar- og minningarsjóðs
kvenna átti Briet Bjarnhéðinsdóttir. Pað var þó ekki fyrr
en ári eftir andlát hennar að sjóðurinn varð til við það
að börn hennar lögðu fram 2.000 kr. dánargjöf frá
móður sinni.
Hlutverk sjóðsins er fyrst og fremst að styrkja konur til
náms, jafnt hér á landi sem erlendis, með náms- og
ferðastyrkjum. Enn fremur að veita konum styrk til
ritstarfa eða verðlauna ritgerðir, einkum um
þjóðfélagsmál er varða áhugamál kvenna. Þær konur
sem fengið hafa styrk úr sjóðnum skipta hundruðum og
koma úr hinum ólíkustu starfsgreinum. Margs konar
listnám vegur þungt en einnig raunvisindanám og
rannsóknastörf.
Annar og ekki ómerkari þáttur í starfi sjóðsins er að
varðveita minningu mætra kvenna og karla og hefur
sjóðurinn í þvi skyni gefið út æviminningabækur.
Bækurnar geyma margan fróðleik um þjóðfélagsþróun,
stéttarstöðu og lífsbaráttu kvenna, sem og ættfræði.
Aðalfjármögnun sjóðsins felst i minningarkortum og
tækifæriskortum sem, ásamt bókunum, fást keypt á
skrifstofu Kvenréttindafélagsins, Hallveigarstöðum.
Að baki
sérhvers
karls er góð
kona
Cherie Booth, eiginkona Tonys Blair, olli bresku síðdeg-
ispressunni nokkrum áhyggjum í kosningabaráttunni.
Cherie þótti ekki gefa sér nægan tíma til að fara í lagn-
ingu og tensa sig til áður en hún flakkaði um sveitir
landsins með frambjóðandanum, manni sínum, hvað þá
að gæfi sér nægan tíma til að elta hann, því hún væri
alltaf að atast í einhverri lögmannspraxís.
Sagan segir að Tony og Cherie hafi gert með sér sam-
komulag á yngri árum um að það þeirra sem fyrr yrði
kosið á þing myndi taka stjórnmálaframann en hitt
styðja það. Skyldi sjálfstætt líf makans hafa valdið
pressunni jafnmiklum áhyggjum ef Cherie hefði orðið
fyrri til og fengið stjórnmálaframann?