Sólskin - 01.07.1932, Side 64

62
um niður á láglendi, og eyða þannig hálendinu, þeir
grafa dali, eins og árnar, en jökuldalir eru öðruvísi
í laginu en árdalir. Jökuldalur er vanalega með
meira eða minna flötum botni, sje litið eftir hon-
um endilöngum, líkist hann U, en árdalir líkjast V,
af því að láglendi er lítið, og hliðarnar með nokk-
urn veginn jöfnum halla.
Loks er að minnast á hafið. Þar sem harðir
straumar liggja meðfram landi, eyðist ströndin, því
straumarnir eyða öllu, sem þeir geta unnið á. Þar
sem ströndin er lin, grafa þeir víknr voga og firði
inn í landið, eða þeir grafa sund, svo að við það
myndast eyjar og hólmar. Brimrótið losar möl og
grjót úi' berginu, sem það svellur á, og fær þannig
ægileg vopn í hendur, til þess að styrkja hafið í
sókn þess á landið.
h. Loftið.
Eitt af þeim öflum, sem vinna að því, ao »jafna
land vort við jörðu,« er loftið. Þótt bergið sje stál-
hart og vatnið vinni lítt á því, þá er það ekki ofur-
efli loftsins. Hitabreytingar í Joftinu sprengja berg-
ið, svo að það verður að grjóti, en grjótið verður
að möl og mölin að sandi og leir. Þá eru ýms efni
í loftinu, sem ganga í samband við efni í berginu,
og breyta því þannig. Allir kannast vel við rauðu
blettina í fjöllunum okkar. Þeir stafa af járnsam-
böndum, sem myndast, þegar bergið eyðist fyrir til-
verknað loftsins og vatnsins. Loftið getur breytfc