Sólskin - 01.07.1932, Side 59

57
■**
úr gígnum, þjettist og skolar öskunni sem leðju
niður fjöllin, en við það myndast oft heil lög eða
heil fjöll, þegar leðjan harðnar.
Víða í öðrum löndum myndast mestmegnis aska,
þegar eldfjöll gjósa. Þannig grófust tvær borgir,
Pompej og HerkuJanum á Italíu, þegar hið heims-
fræga eldfjall, Vesuvius, gaus þar, árið 79 e. Kr.
Hjer á landi er hraunleðjan algerlega yfirgnæf-
andi, og efnið i henni er basalt, en svo heitir berg-
tegund sú, sem t. d. flest hraunin okkar eru mynd-
uð úr. Stærð, og vfirleitt tilvera íslands, er ef til
vill eitthvað því að þakka, að hjer hefir haldið á-
fram að gjósa, alt til þessa dags, en annars staðar
í nánd við iandbrúna miklu, sem áður er getið, eru
•eldgos hætt fyrir löngu. Að vísu gýs stundum neð-
ansjávar kring um Island, en 'það er hlutfallslega
:sáralítið, í samanburði við þau ódæma hraun, sem
vella upp úr eldfjöllum landsins.
Island er nú að verða sligað undir sínum eigin
fjöllum. Hin fornu hraun, sem koma fram sem lög,
■einkum í fjöllum vestanlands og austan, hallast inn
í landið, af því að miðbik þess liefir sigið undan
farg'i hins innra hálendis og fjallanna á því. En
þrátt fyrir þetta sig, hefir þó hálendið smáhækkað
við eldgosin, svo að eldguðinn hefir hingað til bor-
ið sigur úr býtum í orustunni við hin eyðandi öfl,
-alt til þessa dags hefir honum tekist að liækka
landið.
En nú er mikið farið að draga af honum, eld-
^osin nú á tímum eru ekki nema svipur hjá því,