Fréttablaðið - 16.12.2010, Blaðsíða 42

42 16. desember 2010 FIMMTUDAGUR
Síðasta þing Norðurlanda-ráðs, sem haldið var í Reykja-
vík, var merkilegt fyrir margra
hluta sakir. Umræðan á þinginu
var málefnaleg og fjölmiðlar sáu
ástæðu til að fjalla um annað en
pappírshauga og móttökur. Eitt
af því sem kom til umræðu var
sú ákvörðun dönsku stjórnar-
innar að vísa úr landi fólki frá
öðrum Norðurlöndum sem þarf
félagslega aðstoð enda hafi við-
komandi búið í Danmörku skem-
ur en þrjú ár. Ekkert annað ríki
á Norðurlöndunum framkvæmir
norræna félagsmálasáttmálann
með þessum hætti. Það er með
öðrum orðum ekkert í norrænum
sáttmálum sem bannar ríkjunum
að framkvæma þennan sáttmála
öðru vísi en Danir gera. Þetta er
spurning um pólitískan vilja.
Pólitískara samstarf
Umræðan um brottvísun fólks
frá Danmörku kallar á aðra
umræðu, þá, hvort á að gera nor-
ræna samstarfið pólitískara en
það er. Hversu langt á að ganga í
norrænu samstarfi? Það fer ekki
fram hjá neinum að norrænt sam-
starf er sumpart stirt og þungt í
vöfum, breytingar taka langan
tíma og það þarf greinilega að
hrista upp í norrænu samstarfi.
Á að gera norrænt samstarf
pólitískara en það er? Einn af
leiðtogum Norðmanna í Norður-
landaráði, Dagfinn Hoybråten,
hefur sett fram þá hugmynd en
hún er enn ekki útfærð heldur er
hún til umræðu. Í þeirri umræðu
finnst mér að það mætti skoða
eftirfarandi þætti:
1. Að auka samstarf og jafnvel
stuðla að samruna ráðherranefnd-
anna og þingmannastarfsins.
Venjan er sú í norrænu samstarfi
að þingmennirnir eiga að mynda
eins konar stjórnarandstöðu við
ríkisstjórnirnar. Þetta er oft
hrein gervistjórnarandstaða
vegna þess að oft eru þingmenn-
irnir líka stuðningsmenn ríkis-
stjórna í landi sínu. Auðvitað!
2. Á hluti af starfsliði ráð-
herranefndanna í dag að flytjast
til landanna, vitaskuld þannig að
kostnaðurinn yrði áfram borinn
uppi af sameiginlegum sjóðum.
En tilgangurinn væri meðal ann-
ars sá að færa verkefni Norður-
landaráðs og norrænu ráðherra-
nefndanna nær þjóðunum.
3. Öll Norðurlöndin eru aðilar
að Evrópska efnahagssvæðinu. Á
að stofna sameiginlega Evrópu-
nefnd á vettvangi norræns sam-
starfs sem sinnir aðlögun Evr-
ópureglna að norrænum reglum
þannig að ekki verði til gjár mis-
skilnings og togstreitu að óþörfu
við framkvæmd reglnanna? Karin
Elleman Jensen hefur sett fram
þessa hugmynd en hún er sam-
starfsráðherra Dana.
4. Sjálfsagt er að auka norrænt
samstarf í öryggis- og varnar-
málum. Ekki aðeins á milli land-
anna á norrænu landsvæði held-
ur við verkefni á alþjóðlegum
vettvangi.
5. Hið sama er að segja um
samstarf Norðurlandanna við
verkefni í þróunarlöndunum.
Þar er mikið verk að vinna sem
gæti skilað öllum, ekki síst þeim
sem taka við aðstoð, mikilvæg-
um ávinningi.
6. Á að stofna samstarfs-
nefnd á vettvangi Norðurlanda-
ráðs sem hefur formlega yfir-
sýn yfir norrænt samstarf á
alþjóðavettvangi eins og hjá
Sameinuðu þjóðunum, Alþjóða-
heilbrigðismálastofnuninni,
Alþjóða vinnumála stofnuninni,
Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og
Alþjóðaviðskiptastofnuninni svo
nokkuð sé nefnt?
7. Á að opna fyrir aðild nor-
rænu félaganna að hinu formlega
opinbera norræna samstarfi með
beinum hætti? Norrænu félögin
eru veik, félagsmenn eru fáir.
Það þarf að efla félögin. Hér er
nefnd hugmynd sem gæti hleypt
lífi í þau.
8. Skipulega hefur verið unnið
að því á undanförnum árum að
rífa niður landamæra hindranir
milli Norðurlandanna. En sú
starfsemi hefur eingöngu beinst
að hinu opinbera. Hvað með fyrir-
tækin? A) Síma fyrirtækin þar
sem hvert land hefur sitt lands-
númer? B) Hvað með bankana
sem tekur þrjá sólarhringa að
millifæra fjármuni fólks sem
þarf á yfirfærslum að halda?
C) Hvað með bílasölur og bíla-
skráningar? D) Hvað með fast-
eignaskipti? Þúsundir Dana
vinna á Skáni en búa í Dan-
mörku. Þetta fólk þarf að klífa
himinbjörg af eyðublöðum við
koma sér fyrir. E) Og loks: Hvað
með ríkin sjálf eins og í ákvörð-
unum um óbeina skatta?
Hér hafa verið settar fram átta
hugmyndir til að hrista upp í nor-
rænu samstarfi til að gera það
skilvirkara gagnvart fólkinu. En
líka til að gera Norðurlönd sterk-
ari í heiminum – enn sterkri en
þau eru í dag.
Átta hugmyndir um að efla
norrænt samstarf
Norðurlönd
Svavar
Gestsson
fyrrv. þingmaður,
ráðherra og sendiherra
Það fer ekki fram hjá neinum að norrænt
samstarf er sumpart stirt og þungt í vöf-
um, breytingar taka langan tíma og það
þarf greinilega að hrista upp í norrænu samstarfi.
AF NETINU
Sjálfstæði þjóðar
Svo kom stríð og við ákváðum að
verða sjálfstæð, en næstum því dag-
inn eftir báðum við guð að hjálpa
okkur eða réttara sagt guðs útvöldu
þjóð, BNA. Þeir komu í hvelli með
sitt „varnarlið“ og við einbeittum
okkur að fjölbreytni tegunda í spill-
ingu og einokun, eins og hermangi
fyrir verktaka og innflytjendur og
verðbólgu fyrir útgerð og útflytjend-
ur og Sambandinu fyrir Framsókn.
Menn töluðu mikið um
sjálfstæðis baráttu, rugluðu henni
saman við fullveldisbaráttu, höfðu
uppi alls kyns fullyrðingar um
frábæra eiginleika þjóðar okkar sem
risu hæst fyrir 700 árum, með stór-
kostlegri sagnaritun, sem eiginlega
bara einn maður hefur getað leikið
eftir síðan, og svo voru það rímurnar
sem enginn kann lengur að meta,
ekki einu sinni við.
Það verður þó ekki af okkur
skafið að drukkin af fornri frægð
sagna og rímna gefum við enn út
fleiri bækur hlutfallslega en nokkur
önnur þjóð, nema ef vera skyldu
Færeyingar.
Þjóð undir „hervernd“ annars
þjóðríkis er auðvitað bara sjálfstæð
á öðru glasi, ekki í alvörunni.
Sannleikurinn er að við urðum
fyrst sjálfstæð í október 2006 þegar
„herinn“ fór. En við urðum meira en
sjálfstæð, við urðum heimilislaus,
vegalaus vissum ekki hvaðan við
komum né hvert við ætluðum.
Tveimur árum seinna höfðum við
sett alla okkar banka á kyrfilega á
hausinn og sönnuðum með eftir-
minnilegri hætti en þekktist áður
að við kunnum alls ekki að standa
á eigin fótum, nema með utanað-
komandi stuðningi.
Herdubreid.is
Stefán Benediktsson
Framtíðarreikningur
– gjöf til framtíðar
Þegar keypt er gjafabréf fyrir 4.000 kr. eða meira
á Framtíðarreikning barns fylgir bókin Jóla-
sveinarnir 13 með. Gjafabréf á Framtíðar-
reikning er tilvalin jólagjöf fyrir ættingja og aðra
sem vilja gefa jólagjöf sem vex með barninu.
Þú getur gengið frá gjafabréfi á Framtíðarreikning
og nálgast jólabókina í næsta útibúi Arion banka.