Frjáls verslun - 01.05.2001, Síða 50

MARKAÐSMÁL LYFSALA
Þeir Róbert og Ingi eru gamlir vinir og unnu saman í Pharmaco á sínum tíma. Þeir eru
báðir lyjjafræðingar frá Lyfjafrœðiháskólanum t Kaupmannahöfn og báðir eru þeir með
MBA gráðu frá erlendum háskólum.
ins og ráðum mjög miklu þó svo að við eigum minnihlutann í fé-
laginu, 45%. Við samrunann seldum við Baugi 22% í Lyfju og eig-
um eftir 45% í hinu sameinaðu félagi. Kaupverðið var að hluta
greitt með hlutabréfum í Baugi.“
Samkeppnisstofnun skiptir Sér af Við sameininguna kvað Sam-
keppnisstofnun upp þann úrskurð að þeim Róbert og Inga bæri
að selja fimm af apótekunum 16 til þess að þeir hefðu ekki mark-
aðsráðandi stöðu á Reykjavíkursvæðinu. Ekki máttu þeir selja
keppinaut sínum, Lytjum og heilsu, apótekin, en það fyrirtæki
fór í mál vegna úrskurðarins og fékk honum hnekkt. Því er stað-
an í dag sú að þeir mega selja Lyijum og heilsu apótekin en við
þá sölu myndu apótekum Lytju fækka úr 16 í 11 en apótekum
Lytja og heilsu tjölga úr 17 í 22 og þar með væru Lyf og heilsa
komin upp fyrir þau viðmið sem Samkeppnisstofnun setur varð-
andi markaðshlutdeild á Reykjavíkursvæðinu í eigu eins fyrir-
tækis. Svo er það rúsínan í pylsuendanum, sem segir að ekkert
sé því til fyrirstöðu að Lytja stofni fimm ný apótek daginn eftir að
hafa selt þau sem í eigu hennar eru og tjölgi þannig aftur apótek-
um sínum. „Við erum engan veginn sammála þessu mati Sam-
keppnisstofnunar en lútum þó skilyrðum hennar," segir Róbert.
„Við álítum það ekki hlutverk Samkeppnisstofnunar að skipta
sér af atvinnulífinu á þennan hátt, heldur eigi hún að nota sterk
ákvæði sem eru í samkeppnislögunum varðandi misnotkun á
markaðsráðandi stöðu.“
stór markaður Lytjavelta apóteka nemur um 7 milljörðum á ári
og er því efdr nokkru að slægjast. Þar fyrir utan nota sjúkrahús-
in um tjórðung af þeim lyfjum sem notuð eru hérlendis. Hlutdeild
Lytju af heildarlytjamarkaði er tæp 30% en Samkeppnisstofnun
gerði hins vegar athugasemdir við sterka stöðu fyrirtækisins á
smásölumarkaði á höfuðborgarsvæðinu þar sem markaðshlut-
deildin er um 50%. Það hefur tilfinnanleg áhrif þegar ríkisstjórnin
ákveður að draga úr niðurgreiðslum vegna ákveðinna lytja eða
jafnvel að hætta þeim alveg. Við það minnk-
ar gjarnan salan á viðkomandi lyfi og færist
jafnvel yfir á önnur lyf sem ekki eru eins
áhrifarik. Árlega hefur heilbrigðisráðuneytið
aukið hlutdeild sjúklinga í lytjakostnaði veru-
lega og hefur hún breyst undanfarin ár. Hlut-
deild ríkisins í lytjakostnaði var um 84% en er
nú komin niður í 50%. „Ríkisstjórnin gerir ráð
fyrir því að apótekin taki á sig aukinn kostn-
að og það var það sem gerðist í fyrstu," segir
Ingi. „Hins vegar hefúr það ekki verið svo
upp á síðkastið þvt þau hafa einfaldlega ekki
svigrúm til þess að lækka verðið á lyfjunum
frekar en orðið er. Það er leitt að hugsa til
þess að stýringin verði þess valdandi að þau
lyf, sem eru notuð, séu ekki eins virk og önn-
ur. Við höfum fyrir augunum nýtt dæmi um
sveppalyf, en fyrir nokkru minnkuðu niður-
greiðslur verulega á Lamisil, sem er afar öfl-
ugt sveppalyf. Við það færðist neyslan fyrst
yfir á annað lyf, sem er ekki eins áhrifaríkt,
en það dró verulega úr sölunni á Lamisil. Þegar einnig var hætt
að niðurgreiða hitt lyfið minnkaði sala og notkun á þessum flokki
sveppalytja verulega í kjölfarið. Það hefur haft í för með sér að
fjöldi fólks sem þjáist af sveppum á fótum hættir við að kaupa lyf-
in, sem eru mjög dýr, og sleppir því meðferðinni en það er vissu-
lega mjög slæmt.“
Har virðisaukaskattur „Það er leitt til þess að hugsa að ríkis-
stjórnin geri sér sjúkdóma fólks að tekjulind. A íslandi er 24,5%
virðisaukaskattur á lytjum en 14% á matvælum," segir Róbert.
„Þegar ríkið greiddi 84% af lytjakostnaði almennings skipti það
ekki mjög miklu máli en nú, þegar flestir almennir þegnar lands-
ins borga stærstan hluta af lytjareikningi sínum sjálfir, hefur
þetta mikið að segja; sjúkdómar fólks verða að tekjulind fyrir rík-
ið. Þeir, sem njóta niðurgreiðslna ríkisins á lyfjum, eru fyrst og
fremst miklir lyijanotendur, eins og ellilífeyrisþegar og öryrkjar,
og þeir sem eru haldnir krónískum sjúkdómum. Hér ætti ríkis-
stjórnin að taka Svía sér til fyrirmyndar og fella niður virðisauka-
skatt á lyf og hafa þannig veruleg áhrif til lækkunar á lytjaverði
til almennings. Það er einnig verið að mismuna fólki á þann hátt
að þeir sem á sjúkrahúsum liggja og þurfa oft mikið af dýrum
lytjum greiða ekkert á meðan almennur notandi greiðir að fullu
það sem hann notar af lytjum.“
I september á s.l. ári opnaði Lyfla netverslun í samvinnu við
Vísi.is þar sem í boði eru ýmsar vörur, s.s. heilsu- og hjúkrunar-
vörur, en einnig lausasölulyf. Var þetta í fyrsta sinn sem hægt var
að fá lyf í gegnum íslenskan vef. ,Á Islandi er ekki heimilt að
póstsenda lyf og er fyrirkomulagið því þannig að starfsmaður
Lytju annast sendingar sem innihalda lausasölulyf. Af þessum
sökum er einungis hægt að selja lausasölulyf í netversluninni til
viðskiptavina á höfuðborgarsvæðinu. Sala lyfseðilsskyldra lytja á
Netinu verður sjálfsagt einhvern tíma að veruleika en eins og
fyrirkomulagið er í dag er ekkert hagræði fólgið í sölu á Netinu,“
segirlngi.SS
„Við stigum ákveðið skref með því kaupa húsnæði og setja síðan auglýsingu í Morgunblaðið þar
sem við óskuðum eftir starfsfólki í ýmis störf í nýtt apótek með breyttum áherslum," segir Ingi
Guðjónsson, framkvæmdastjóri Lyfju.
50