Morgunn - 01.06.1964, Blaðsíða 52
46
MORGUNN
Þetta bréf keisarans íhugaði hinn ungi Lucius vandlega.
Honum var öldungis ljóst, að hann var skuldbundinn að
hlýða boði hins mikla einvalds. En jafnljóst varð honum
einnig hitt, að hann var ekki undir það búinn að fara í svo
mikilvæga og langa ferð fyrirvaralaust. Hann varð að breyta
gjörsamlega um lífsháttu, hann varð að koma ekki einu held-
ur ótal mörgu í lag og í betra og réttara horf, áður en kallið
kæmi. Og til þess að gera nú langa sögu stutta, þá varð þetta
bréf til þess að gjörbreyta ekki aðeins líferni heldur öllu lífs-
viðhorfi hins unga Luciusar. Og það var þetta, sem hinn
vitri keisari ætlaðist til. Árin liðu og Lucius var ekki kallað-
ur til ferðar. En á þeim árum var hann orðinn allur annar
maður og fann ljósara en fyrr ábyrgð og skyldur síns eigin
lífs. Og það var ekki fyrr en svo var komið, að keisarinn
kallaði hann fyrir sig og tjáði honum, að bréfið hefði hann
skrifað til þess eins að bjarga honum frá auðn og tómleika
þess alvörulausa nautnalífs, sem hann hefði af hugsunarleysi
fleygt sér út í. Ferðin, sem hann hefði fyrirskipað, yrði aldrei
farin í þessu lífi.
Þannig er saga dr. Nordals. En það er til enn í dag ennþá
voldugri keisari hér á jörð en Markús Árelíus var. Og sá
keisari hefur þegar við fæðingu okkar sent hverjum einasta
manni bréf um það, að hann verði fyrr eða seinna kallaður
í mikilvæga og dularfulla ferð. Og sú ferð verður farin. Hún
er enginn fyrirsláttur. Þvi hinn mikli keisari er Dauðinn
sjálfur, hann kallar alla til ferðar að lokum. Undan því kalli
er ekki hægt að vikjast.
En hefur þú, tilheyrandi minn hér í kvöld, lesið bréfið frá
keisara þínum og íhugað efni þess vandlega? Og hefur sá
lestur haft svipuð áhrif á þig og hann hafði á hinn unga
Lucius? Ef hinn mikli keisari Markús Árelius hefði skrifað
Luciusi bréf að hætti sumra heimspekinga þeirra tíða og að
hætti efnishyggjumanna nútímans, og minnt hann einungis
á það, að lífið væri stutt, og í dauðanum væri því að fullu
lokið, — ekkert tæki þá við, þá mundi slíkt bréf hafa orðið
með öllu áhrifalaust eða beinlínis til hins verra. Sú skoðun,