Morgunn - 01.06.1964, Blaðsíða 54

48
MORGUNN
raunar enn þann dag í dag. Og hún hefur breytt mati manna
á verðmætum þessa lífs og tilgangi ekki síður en bréf keis-
arans breytti hugarstefnu hins unga Luciusar. En fyrir hinu
þýðir ekki að loka augunum, að vald trúarbragðanna í heim-
inum fer þverrandi. Menn virðast fremur kjósa að lifa í
skoðun en í trú, og í þeirri breytingu hefur hin vísindalega
þróun og efnishyggjan átt sinn ríka þátt. Trúin veitir f jölda
manns nú ekki þá huggun né heldur þann siðferðilega og
andlega styrk, sem hún áður gjörði. Fyrir það verða æ fleiri
og fleiri andlega vegalausir, ef svo mætti kalla, líður illa fyrir
vikið, reyna að drekkja sjálfstæðri hugsun í skemmtun og
stundarnautn, eða gleypa við skoðunum, sem í þá er troðið
með hinni sívaxandi áróðurstækni nútímans, en leggja sjálf-
stæða íhugun og gaumgæfða, rólega hugsun á hilluna. Þetta
er eitt af hinum ískyggilegu, andlegu hrörnunarmerkjum
nútímans.
Spíritisminn, sem mig iangar til að kynna ykkur með ör-
fáum orðum hér í kvöld, er ekki trúarbrögð og vill ekki vera
það. Hann boðar ekki nein yfirskilvitleg sannindi eða kenn-
ingar, sem aðeins er unnt að veita viðtöku í trú. Þar fyrir
er hann þó ekki í neinni andstöðu við trúarbrögð eða frá-
hverfur þeim á nokkurn hátt, síður en svo. Enda eru og hafa
jafnan verið í hópi presta bæði hérlendis og erlendis, margir
einlægir og sannfærðir spíritistar, og hafa á engan hátt talið
hann fara í bága við trú sína. Spíritisminn er grundvallað-
ur og byggður á staðreyndum, sem sífellt eru að endurtak-
ast meðal mannanna, og á vísindalegum athugunum og rann-
sóknum þeirra staðreynda. Það má segja, að upphaflega sé
hann í sinni núverandi mynd vísindaleg tilgáta (hypotese)
til skýringar á ákveðnum staðreyndum, á svipaðan hátt og
efnishyggjan (materiaiisminn) er vísindaleg tilgáta til skýr-
ingar á staðreyndum eðlisfræðilegra og efnafræðilegra —
tilgáta, sem virtist eiga fullan rétt á sér og vera engan veg-
inn ósennileg með hliðhjón af þeim tækjum, sem menn þá
höfðu yfir að ráða til þess að rannsaka efnisheiminn. En rás
viðburðanna hefur orðið sú á hinum síðustu áratugum, að