Morgunn - 01.06.1980, Blaðsíða 54

52
MORGUNN
á sviðum vísinda hafa verið svo hraðar á þessari öld, að þær
hafa haft stórkostleg áhrif á viðhorf margra hugsandi manna.
Þeir hafa neyðst til að breyta þeim. Uppgötvanir i k]arneðlis-
fræði hafa til dæmis leitt til endurmats ýmissa annarra fræði-
greina, svo sem heimspeki og líffræði.
Það er furðulegt, að fræðin um okkur sjálf sem skyn-
semigæddar hugsandi verur skuli enn að ýmsu leyti liggja
í fjötrum steinrunninna kenninga. Því maðurinn sem þegar
er farinn að kanna himingeiminn kann ennþá aðeins skil á
frumstæðustu þáttum hugar og sálar. 1 sálarrannsóknum er-
um við enn á stigi frumstæðrar landkönnunar, og margir
landkönnuðir taldir ævintýramenn, sem ekki eigi heima inn-
an um alvarlega vísindamenn, en svo eru þeir oft nefndir,
sem neita að láta færa sig úr fjötrum efnishyggjunnar.
En fleira er til á himni og jörð en visindamenn marga
hverja dreymi um og i því liggur vandinn. Viðurkennd lög-
mál virtrar eðlisfræði geta ekki skýrt margt af þessu og
það heldur áfram að gerast, hvað sem svonefndum „lögmál-
um“ vísinda líður. Þetta gerist á hverjum degi um allan
heim. Og þar eð fjölmiðlar nútimans tryggja þeim sem vilja,
að fylgjast bókstaflega með öllu sem gerist, þá verður sliku
ekki lengur leynt. Það sem ekki kann að koma í fjölmiðlum
birtist í þúsundum bóka. Þessi fyrirbæri eru hluti lífsins,
hvort sem mönnum líkar betur eða verr og því ber að skýra
frá þeim og hefja rannsóknir á þeim. Það er sem betur
fer víða gert, en ég hef i öðrum greinum gert nánari grein
fyrir þvi hvilíka „útlegð“ slíkt getur kostað viðurkennda vís-
indamenn, því þeir eiga í erfiðleikum brautryðjandans.
Það lætur nærri að höfundar þessarar bókar séu hálffeimn-
ir við að segja frá sumu af því sem þeir hafa kynnst og rekja
því það er sumt lygasögum likast. En frásagnir þeirra eru eng-
inn uppspuni. Undrin sem þeir segja frá eru tengd sálræn-
úm hæfileikum manna, sem stundum lýsa sér með svo furðu-
legum hætti, að ýmsir eiga erfitt með að trúa því að slíkt
geti yfirleitt átt sér stað. En það getur engum dulist lengur.
Fyrstu 50 bls. þessarar bókar eru allgott yfirlit yfir það,