Morgunblaðið - 29.04.2009, Blaðsíða 16

16 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. APRÍL 2009
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þórð Snæ Júlíusson
thordur@mbl.is
TÆPLEGA 40 prósent af eignum
nýju bankanna þriggja; Nýja Lands-
bankans, Nýja Kaupþings og Íslands-
banka, voru flokkuð sem slæm lán
(non-performing loans) í minnisblaði
ráðgjafarfyrirtækisins Oliver Wym-
ans frá því í janúar sem Morg-
unblaðið hefur undir höndum. Það er
hæsta hlutfall slæmra lána í kreppu
þjóðar síðan í kreppunni miklu sam-
kvæmt minnisblaðinu. Þar segir einn-
ig að flest slæmu lánin séu hjá Ís-
landsbanka, en tæplega 40 prósent
eigna bankans eru flokkuð sem slík.
Fæst eru slæmu lánin hjá NBI, eða
um 34 prósent eigna hans. Einungis
um þriðjungur af lánum bankanna
þriggja er sagður vera góð lán. Heim-
ildir Morgunblaðsins herma að þeim
hafi fækkað síðan í janúar.
NBI færir mest til baka
Þær tölur sýna þó ekki sanna
mynd af virði útlánasafna bankanna
því þegar Fjármálaeftirlitið (FME)
skildi á milli nýju og gömlu bankanna
í október voru erlendar eignir þeirra
og útlán í verulegri tapáhættu skilin
eftir í þeim gömlu. Í bráðabirgða-
stofnefnahagsreikningi bankanna,
sem var birtur í nóvember, var NBI
stærsti bankinn og hélt utan um 45
prósent heildareigna þeirra. Sam-
kvæmt minnisblaðinu nema eignir
NBI hins vegar um 32 prósentum af
heildareignum bankanna þriggja nú
og því ljóst að töluverðu af þeim eign-
um sem voru settar yfir í NBI hefur
verið skilað aftur til þess gamla vegna
þess að þær hafa flokkast sem útlán í
verulegri tapáhættu. Meðal þeirra
eru lán bankans til Baugs, sem voru
færð yfir til gamla bankans í desem-
ber síðastliðnum.
Í mati Wymans er Nýja Kaupþing
orðið eignarmesti bankinn með um 38
prósent af heildareignum þeirra, en
hann var minnstur samkvæmt stof-
nefnahagsreikningum. Af því má
ráða að þær eignir sem upphaflega
voru færðar inn í Nýja Kaupþing hafi
haldið virði sínu betur en þær sem
voru færðar inn í hina tvo bankanna.
Eignir Íslandsbanka hafa síðan hald-
ið virði sínu betur en þær eignir sem
voru færðar inn í NBI.
Hæsta hlutfall slæmra lána
síðan í kreppunni miklu
 Miklu af eignum nýju bankanna þriggja hefur verið skilað aftur til þeirra gömlu
ÞETTA HELST ...
● ÚRVALSVÍSITALAN í Kauphöllinni á
Íslandi lækkaði um 0,9% í gær og er
lokagildi hennar 635 stig. Mest lækkun
varð á hlutabréfum Marels, en þau
lækkuðu um 3,1%. Mest viðskipti voru
hins vegar með bréf Össurar, um 70
milljónir, en heildarviðskipti með hluta-
bréf námu um 104 milljónum króna.
gretar@mbl.is
Úrvalsvísitalan
lækkaði í Kauphöllinni
● DREGIÐ hefur
úr svartsýni ís-
lenskra neytenda,
annan mánuðinn í
röð. Þetta er nið-
urstaða mælinga
Capacent Gallup
á væntingavísitöl-
unni.
Í Morgunkorni
Íslandsbanka seg-
ir að mælingin
bendi til þess að brúnin sé farin að létt-
ast á neytendum eftir erfiðan vetur.
Þar til í mars hafi væntingarnar dregist
saman og svartsýnin aukist samfellt frá
bankahruninu. Í mars hafi orðið við-
snúningur þegar vísitalan hækkað um
55% frá fyrri mánuði og nú í apríl hækki
vísitalan enn, og standi nú í 39 stigum,
sem sé hækkun um 3% frá fyrri mán-
uði. gretar@mbl.is
Brúnin léttist á
neytendum hér á landi
● LÁNASJÓÐUR sveitarfélaga lánaði
samtals 15,5 milljarða króna til langs
tíma á síðasta ári. Árið 2007 námu
langtímalán rúmum fjórum millj-
örðum. Útlánin nærri því fjórfölduðust
á milli ára.
Lánasjóður sveitarfélaga gaf út við-
bótarupplýsingar til Kauphallar Íslands í
gær vegna skuldabréfaútgáfu í október
2008. Þar segir að aðstæður á lána-
mörkuðum hafi verið einstakar á síð-
asta ári, innlent bankakerfi hafi hrunið
og verðbréfa- og gjaldeyrismörk-
uðum verið lokað um skemmri og
lengri tíma.
gretar@mbl.is
Útlán Lánasjóðs sveitar-
félaga nærri fjórfaldast
● VÆNTINGAR
bandarískra neyt-
enda jukust meira
á milli marsmán-
aðar og apríl en
þær hafa gert
milli mánaða frá
árinu 2005. Sam-
kvæmt frétt
Bloom-
berg-fréttastofunnar skýrist það fyrst
og fremst af lækkun á íbúða-
lánavöxtum og hækkun á hluta-
bréfamörkuðum. Vonir almennings
um að horfur á vinnumarkaði hafi
batnað þykja einnig hafa haft áhrif á
mælinguna fyrir aprílmánuð.
Væntingavísitalan í apríl mældist
39,2 stig. gretar@mbl.is
Aukin bjartsýni mælist í
Bandaríkjunum
skella sér niður í, segir í erlendum
vefmiðlum að hún auki svartsýni
varðandi horfurnar í efnahagsmál-
unum. BBC-fréttastofan hefur til að
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
HLUTABRÉFAVÍSITÖLUR í
helstu kauphöllum heimsins lækk-
uðu nokkuð í gær, annan daginn í
röð. Það sama átti og við um verð á
ýmsum hrávörum. Er ástæðan rakin
til svínaflensunnar, sem upprunnin
er í Mexíkó, og sem hefur nú þegar
náð að dreifast til nokkurra landa
víða um heim.
Fyrir utan þau hörmulegu áhrif
sem svínaflensan hefur á almenning
í þeim löndum sem hún hefur náð að
mynda eftir sérfræðingi hjá jap-
anska fjármálafyrirtækinu Shinko
Securities, að þegar vonir hafi loks-
ins verið farnar að vakna um að
botni kreppunnar yrði væntanlega
náð á heimsvísu innan tíðar, þá hafi
svínaflensan nú eyðilagt þær vonir.
Flugfélög lækka
Hlutabréf í bönkum hafa almennt
lækkað í verði eftir að svínaflensan
kom upp og er það m.a. rakið til
þeirra neikvæðu áhrifa sem hún er
talin hafa á endurreisn efnahagslífs-
ins í heiminum. Hlutabréf í ýmsum
hrávöruframleiðslufyrirtækjum
hafa einnig lækkað sem og hlutabréf
í flugfélögum og ferðaþjónustufyr-
irtækjum. Þannig lækkuðu til að
mynda hlutabréf í breska flugfélag-
inu British Airways um tæp 8% í
kauphöllinni í London í fyrradag og
um 6% til viðbótar í gær. Hins vegar
hafa hlutabréf í lyfjafyrirtækjum
hækkað, sérstaklega þeim sem
framleiða lyf gegn svínaflensu, svo
sem svissneska fyrirtækinu Nov-
artis og hinu franska Sanofi-Aventis.
Hækkun á bréfum lyfjafyrirtækja
hefur þó engan veginn verið almenn.
Svínaflensan hefur áhrif á markaði
 Efnahagskreppan talin geta dregist á langinn  Skýrir lækkun á gengi hluta-
bréfa banka  Flugfélög lækka í verði en sum lyfjafyrirtæki hækka
Reuters
Lækkanir Markaðir eru viðkvæmir.
ERLENDAR skuldir og ábyrgðir
ríkissjóðs nema nú um 2.649 millj-
örðum króna. Miðað við 5% vexti á
þessum lánum er vaxtakostnaður á
ári um 132,5 milljarðar króna. Kom
þetta fram í máli Haraldar L. Har-
aldssonar, hagfræðings, á fundi Fé-
lags viðskipta- og hagfræðinga.
Segir hann afar hæpið að ríkið
geti staðið undir slíkri skuldabyrði
og spurði hvort ríkið væri að taka á
sig ábyrgðir, sem ella hefðu átt að
lenda á öðrum herðum. Árið 2004
hefðu erlendar skuldir þjóðarbúsins
numið 1.663 milljörðum króna, en ár-
ið 2008 hefðu þær verið komnar í
12.887 milljarða, sem er 675% aukn-
ing. Stærstur hluti aukningarinnar
skrifaðist á bankakerfið. Erlendar
skuldir banka hefðu á sama tíma far-
ið úr 1.220 milljörðum í 10.598 millj-
arða.
„Erlendar skuldir bankanna eru
íslenska hagkerfinu ofviða,“ sagði
Haraldur á fundinum. Leggur hann
til að samið verði við kröfuhafa um
afskriftir á hluta lánanna. Þá vill
hann að erlendum skuldum fyrir-
tækja og heimila verði breytt í krón-
ur á því gengi sem var þegar viðkom-
andi lán var tekið og það svo uppfært
miðað við neysluverðsvísitölu.
Tryggvi Þór Herbertsson hélt
einnig framsögu á fundinum og var
hann ósammála nálgun Haraldar.
Telur Tryggvi að rétt sé að taka
eignir ríkisins með í reikninginn,
enda beri peningalegar eignir ríkis-
ins vexti. Tekur hann sem dæmi að á
móti skuldum íslenska ríkisins við
Alþjóðagjaldeyrissjóðinn eigi að
færa jafnháa upphæð eignamegin,
þar sem ekki standi til að eyða fénu,
heldur eigi að nýta það til að styrkja
gjaldeyrisvarasjóð Seðlabankans.
Lagði Tryggvi áherslu á að stjórn-
völd verði að halda atvinnulífinu
gangandi svo heimilin í landinu geti
staðið undir skuldum sínum.
bjarni@mbl.is
Mikill vaxtakostnaður
Morgunblaðið/Golli
Þjóðarbúið Gestir á hádegisverðarfundi Félags viðskipta- og hagfræðinga
voru á annað hundrað, en umfjöllunarefni fundarins var staða þjóðarbúsins.
Erfitt að standa
undir skuldum
HAGNAÐUR
Össurar nam 7,6
milljónum
Bandaríkjadala á
fyrsta ársfjórð-
ungi samanborið
við 6,7 milljónir
dala á sama tíma-
bili í fyrra.
Sölutekjur
drógust saman um 13% og námu
77,2 milljónum dala. Hagnaður fyr-
ir skatta og fjármagnsliði
(EBITDA) var 12,9 milljónir Banda-
ríkjadala og dróst saman um 26% á
milli ára, en þá er horft fram hjá
einskiptistekjum á fyrsta fjórðungi
ársins 2008.
Í tilkynningu er haft eftir Jóni
Sigurðssyni, forstjóra Össurar, að
salan á fyrsta ársfjórðungi hafi ver-
ið minni en vænst hafi verið til. Hún
hafi dregist saman um 4%, mælt í
staðbundinni mynt. Efnahags-
þrengingar á öllum helstu mörk-
uðum fyrirtækisins hafi haft áhrif á
söluna. Sala á stoðtækjum sé í takt
við vöxt markaðarins, en sala á
spelkum og stuðningsvörum sé
minni en áætlað var í Bandaríkj-
unum. bjarni@mbl.is
Aukinn
hagnaður
Sala Össurar dróst
saman um 13%
*'I *'I !"

#$
#$


*'I 62I

!"
#$
#$


,0J%0
+  K

"
#$
#$


&L/
,(I
 "
"
#!$!
#$


*'I7
*'I!
"
"
#$
#$


● HAGKERFI Litháens dróst saman
um 12,5% á fyrsta fjórðungi ársins
samanborið við sama tímabil árið
2008, samkvæmt upplýsingum frá hag-
stofu landsins. Er þetta mesti sam-
dráttur sem orðið hefur í Litháen frá því
byrjað var að halda skrár yfir hagvöxt
árið 1995. Ástæðurnar fyrir samdrætt-
inum eru einkum minnkandi iðn-
aðarframleiðsla, minnkandi útflutn-
ingur og þverrandi lánsfé.
Stjórnvöld í Litháen höfðu spáð
10,5% samdrætti á árinu öllu.
gummi@mbl.is
Mesti samdráttur frá
því mælingar hófust
Í HNOTSKURN
»Lán fyrirtækja eru skil-greind slæm (non-perform-
ing loans) ef þau hafa verið
meira en 90 daga í vanskilum.
»Samkvæmt minnisblaðinueru tvö af hverjum þremur
lánum bankanna annaðhvort
flokkuð slæm eða eru í end-
urskipulagningu.
»Oliver Wyman skilaði sam-hæfðu mati sínu á eignum
og skuldum nýju bankanna til
FME í síðustu viku. Til stóð að
kynna hluta þeirrar skýrslu en
hætt var við það. Ekki er ljóst
hvenær skýrslan verður gerð
opinber.