Morgunblaðið - 23.05.2009, Blaðsíða 42

42 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. MAÍ 2009
„...svolítið um bjór,
svolítið um stelpur,
svolítið um trúmál...“44
»
„SPÁDÓMUR völvunnar er sýni-
legur á mörgum sviðum í því sam-
félagi sem við höfum búið okkur í
dag, en við hlustum ekki, sjáum ekki
og þykjumst ekki skilja. En við eig-
um von um nýja fæðingu, nýtt upp-
haf. Sú von er fólgin í þeim skila-
boðum sem „Seiður völvunnar“
flytur,“ segir Sverrir Guðjónsson
söngvari, en hann og sænska tón-
skáldið Sten Sandell eru höfundar
sýningarinnar Völuspár sem flutt
verður á vegum Listahátíðar í Land-
námssetrinu í Borgarnesi í dag kl.
17. Við upphaf sýningarinnar flytur
Tryggvi Gíslason erindi um rætur
Völuspár, Elín Edda Árnadóttir er
höfundur leikmyndar og búninga,
RAX, Ragnar Axelsson, er höfundur
kvikra mynda í verkinu og högg-
mynd eftir Pál á Húsafelli er í hlut-
verki einnar völvunnar.
Tónlistin er drifkraftur sýning-
arinnar. Hljóðheimur radda, hryns,
takta, frumkrafta, seiðs og hins ann-
arlega söngs völvunnar.
Völvurnar þrjár, Urður, Verðandi
og Skuld, leiða áheyrendur í allan
sannleikann um sköpun heimsins,
ragnarök og nýtt upphaf.
Flekkleysi völvunnar er túlkað af
hvíslandi rödd barns.
Samstarf Sverris og Stens um
Völuspá hófst fyrir þremur árum,
þegar Sten bauð Sverri til radd-
samvinnu. „Verkið var fyrst flutt í
útvarpsleikhúsum Íslands og Sví-
þjóðar. Okkur langaði til að vinna
verkið fyrir svið, og þegar okkur
bauðst að taka þátt í hátíð í Berlín,
ákváðum við að sýna það á sviði.“
Sverrir segir það lærdómsríkt að
hafa þurft að kafa djúpt í texta Völu-
spár. „Textinn talar alltaf til sam-
tímans. Við veljum texta úr þessum
þremur köflum ljóðsins, en músíkin
segir söguna líka. Við reyndum að
finna þann kraft þar sem textinn og
tónlistin vinna saman. Við vinnum
mikið með raddskúlptúra, en Sten
vinnur mikið með yfirtónaröddun,
sem ég hef farið æ meira inn á síð-
ustu árin. Það tekur tíma að þjálfa
röddina fyrir það, það er hinn póll-
inn andspænis klassískum söng, því
maður þarf að finna önnur hólf í
rödd og líkama sem geta magnast
upp í margtóna rödd.“
Erum í ragnarökum í dag
Sverrir segir vonina sterkt afl í
Völuspá. „Við erum í ragnarökum í
dag á Íslandi, en þriðji kafli Völu-
spár er um endurfæðinguna. Þar er
okkar von, en völvan gefur bara eitt
tækifæri. Því verðum við að vanda
okkur vel við að vinna okkur út úr
ragnarökum.“ begga@mbl.is
Völvan gefur líka von
Sverrir Guðjónsson og Sten Sandell flytja Völuspá í Landnámssetrinu
Völuspá Sverrir og Sten Sandell við
Söngklett á Djúpalónssandi.
NÝ heimilda-
mynd eftir verð-
launaleikstjórann
Michael Moore
verður frumsýnd
í haust. Moore
hlaut heims-
frægð fyrir
myndir sínar
Bowling for Col-
umbine sem
fjallaði um ofbeldi í bandarískum
skólum og Fahrenheit 9/11, sem
tók á stríði George W. Bush banda-
ríkjaforseta gegn hryðjuverkum.
Nýja myndin verður frumsýnd 2.
október og þar skoðar Moore
heimskreppuna.
Í frétt frá framleiðanda mynd-
arinnar segir að í heimildamynd-
inni skoði Moore á kómískan hátt
þá pretti og valdafíkn sem leiddu
til heimskreppunnar í lok síðasta
árs.
Hugleiðir
kreppuna
Nýr Moore í haust
Michael Moore
EIN virtasta og
stærsta tónlistar-
og listahátíð
heims, Salzborg-
arhátíðin í Aust-
urríki, hefur ráð-
ið sér nýjan
listrænan stjórn-
anda. Fyrir val-
inu varð Alex-
ander Pereira,
sem nú gegnir
stöðu óperustjóra við óperuhúsið í
Zürich í Sviss. Pereira liggur ekkert
á að koma sér á staðinn, því ráðn-
ingarsamningurinn, sem er til fimm
ára, tekur ekki gildi fyrr en í októ-
ber 2011. Þangað til situr Jürgen
Flimm sem fastast við stjórnvölinn í
Salzburg, en nokkru áður en að far-
dögum Pereiras kemur, tekur
Flimm við engu minna verkefni,
sem óperustjóri Þýsku ríkisóper-
unnar, Unter den Linden í Berlín.
Staðfest er að hann hafi ekki un-
að sér í Salzburg, vegna átaka við
Thomas Oberender, sem stýrir leik-
listarþætti hátíðarinnar.
Margir voru til kallaðir í sæti
stjórnanda Salzborgarhátíðarinnar,
þar á meðal óperustjóri Hollensku
óperunnar og óperustjóri Scala-
óperunnar í Mílanó.
Salzborgarhátíðin er haldin síð-
sumars ár hvert og stendur í ár frá
25. júlí og út ágúst. Hún laðar að
sér þúsundir ferðamanna ár hvert,
enda skartar hún öllum helstu
stjörnum tónlistarinnar hverju
sinni.
Hrókerað
í Salzburg
Nýr í Salzburg
Alexander Pereira.
SÝNINGIN Dúett - Sonnettu-
sveigur verður opnuð á Vest-
urvegg Skaftfells, miðstöðvar
myndlistar á Austurlandi í dag
kl. 17. Bókin Dúett kom út fyr-
ir tæpu ári og er samstarfs-
verkefni Lóu og Sigga, Ólafar
Bjarkar Bragadóttur og Sig-
urðar Ingólfssonar. Hún málar
myndirnar og hann yrkir ljóð-
in. Myndirnar eru unnar með
blandaðri tækni og flestar mál-
aðar á árunum 2007-2008. Sonnettusveigurinn var
fimmtán ár í smíðum, með hléum. Sigurður les
upp úr bókinni við opnunina og hljómsveitin Dæt-
ur Satans leikur nokkur frumsamin lög. Léttar
veitingar í boði og allir velkomnir.
Ljóðlist – myndlist
Dúett og sonnettur
í Skaftfelli
Listamennirnir
Siggi og Lóa.
RÁÐSTEFNAN „Til móts við
safnafræði“ verður haldin í dag
í tilefni af nýstofnaðri fjar-
náms-framhaldsnámsbraut til
MA-prófs í safnafræði við Há-
skóla Íslands. Dagskráin hefst
kl. 9.30 í fyrirlestrasal Þjóð-
minjasafns, en meðal frum-
mælenda eru Helga Lára Þor-
steinsdóttir, Guðbrandur
Benediktsson, Rakel Halldórs-
dóttir, Alma Dís Kristinsdóttir, Rakel Péturs-
dóttir, Ólöf Ósk Kjartansdóttir og Sigurjón Bald-
ur Hafsteinsson. Ráðstefnan er samstarfsverkefni
Háskóla Íslands, Þjóðminjasafns Íslands og Fé-
lags íslenskra safna- og safnamanna. Ágústa
Kristófersdóttir er fundarstjóri.
Hugvísindi
Söfn og minjar
á safnafræðaþingi
Frá Þjóðminjasafni.
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT
áhugamanna heldur tónleika
kl. 17 á morgun í Seltjarnar-
neskirkju. Á efnisskránni eru
Hornkonsert nr. 3 eftir Moz-
art, Sinfónía nr. 6 eftir Hovha-
ness og Hljómsveitarsvíta nr. 3
eftir Bach. Einleikari í konsert
Mozarts er Sturlaugur Jón
Björnsson. Alan Hovhaness
var bandarískt tónskáld af ar-
menskum uppruna. Hann
samdi um 60 sinfóníur og er flutningur Sinfóníu
nr. 6 á sunnudaginn frumflutningur á Íslandi.
Hljómsveitarsvítur Bachs eru flestum kunnar,
sérstaklega er þó annar kaflinn í þeirri þriðju, Air,
oft leikinn. Stjórnandi er Oliver Kentish.
Tónlist
Sturlaugur spilar
Mozartkonsert
Sturlaugur Jón
Björnsson
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@mbl.is
GAMANLEIKRITIÐ Fúlar á móti er sýnt þessa dagana
í Íslensku óperunni en leikritið var frumsýnt á Akureyri
20. febrúar. Uppselt var á allar sýningar fyrir norðan og
sagan er að endurtaka sig í Reykjavík. María Sigurð-
ardóttir er leikstjóri sýningarinnar og spurð um ástæður
fyrir þessum miklu vinsældum segir hún: „Leikritið
fjallar um miðaldra konur og allir í samfélaginu þekkja
konur sem eru að komast á fimmtugsaldur. Þetta er því
leikrit fyrir alla aldurshópa og bæðið kynin.“
Íslenskar konur öðruvísi en breskar
Leikritið er eftir Jenny Éclair, Richard Herring og Ju-
dith Holder en Gísli Rúnar Jónsson sá um íslensku leik-
gerðina og þýddi verkið. „Leikritið tók nokkrum breyt-
ingum á æfingatímanum,“ segir María. „Enska útgáfan
miðaði algjörlega við miðaldra konur sem áhorfendur en
við löguðum hana til, ekki síst vegna þess að miðaldra ís-
lenskar konur eru allt öðruvísi en miðaldra breskar kon-
ur. Þær eru smartari, lífsglaðari og öruggari með sig.“
Litið niður á gamanverk
„Fólk vill sjá eitthvað sem er létt og kemur því til að
hlæja alveg eins og það vill líka sjá verk sem taka á alvar-
legum málum,“ segir María. „Það er svo skrýtið að menn-
ingarelítan hefur oft talað niður til gamanverka og farsa.
Það er alltaf leiðinlegt þegar maður fær pillur eins og: Já,
það er bara alltaf verið að setja upp eitthvað sem fólk get-
ur hlegið að. Ég skil ekki þessa hugsun.
Ég hef leikstýrt hádramatískum verkum, gam-
anverkum og söngleikjum og set alltaf jafnmikla alvöru í
mína leikstjórn. Í gamanleikjum og dramatík er maður
með alvörufólk sem lendir í sérkennilegum aðstæðum. Þá
þarf maður fyrst að velta fyrir sér persónunni og síðan
snýr maður sér að því að rannsaka aðstæðurnar sem hún
lendir í. Þetta er í rauninni alveg sama ferlið, hvort sem
um er að ræða farsa eða þyngri verk.
Það er líka ákveðin alvara í Fúlar á móti. Þarna er verið
að fjalla um viðkvæma hluti í lífi miðaldra kvenna, sem
ekki er talað mikið um, eins og til dæmis aukakíló og
slöpp brjóst, en þetta er gert af léttleika þannig að áhorf-
endum er ljóst að allt er þetta eðlilegt.“
Edda Björgvinsdóttir, Helga Braga Jónsdóttir og
Björk Jakobsdóttir fara með hlutverkin í sýningunni.
„Þær eru miklar listakonur og gera þetta feikilega vel,“
segir María og bætir við: „Reyndar hefur alltaf verið
mottó mitt að vinna með góðum leikurum og leyfa þeim að
blómstra. Og það er óhætt að segja að leikkonurnar
blómstri í þessari sýningu.“
Edda, Björk og Helga Braga „Þær eru miklar listakonur og gera þetta feikilega vel.“
Fúlar á móti í Íslensku óperunni
Alltaf jafnmikil alvara
Ljósmynd/Grímur Bjarnason
María Sigurðardóttir lauk námi frá Leiklistarskóla Íslands árið
1983 og hefur síðan þá unnið við fjölda verkefna sem leikkona
og leikstjóri jafnt í kvikmyndum sem leikhúsi. Hún hefur einnig
starfað við kennslu í leiktúlkun.
Hún leikstýrði dans- og söngvamyndinni Regínu auk þess að
gera nokkrar heimildamyndir. Hún hefur einnig unnið sem að-
stoðarleikstjóri við tíu kvikmyndir.
María tók við stöðu leikhússtjóra Leikfélags Akureyrar í
mars 2008.
Leikstjórinn