Morgunblaðið - 23.08.2009, Blaðsíða 12

12 Flóttamaður
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 2009
Eftir Sigurð Ólafsson
sigurdurolafsson@gmail.com
ALI Nayef, flóttamaður í felum í Danmörku, á
yfir höfði sér að verða sendur aftur til Íraks.
Hann vill til Íslands á vit fjögurra ára sonar
síns.
Einn flóttamannanna í Brorsonskirkjunni í
Kaupmannahöfn var Ali Nayef. Hann var í
sömu stöðu og allmargt sambýlisfólk hans í
kirkjunni að óttast mjög hina þvinguðu heim-
för til Íraks. Ali óskar sér heitt og innilega að
kraftaverkin gerist, ákvörðunum verði snúið
við og að hann fái áframhaldandi danskt land-
vistarleyfi. Það leyfi myndi hann samt ekki
nota til mikið lengri dvalar í Danmörku. Hug-
ur hans leitar annað. Hann vill til Íslands á
vit fjögurra ára gamals sonar síns, hans
Adams.
Áhlaup á kirkjuna
Ég var búinn að mæla mér mót við Ali í
Brorsonskirkjunni í hádeginu fimmtudaginn
13. ágúst til að eiga við hann spjall. Ekkert
virtist ætla að koma í veg fyrir það fyrr en ég
settist niður við tölvuna að morgni þess dags
til að fara netrúntinn meðan kaffið kólnaði
ögn í bollanum. Þá fyrst frétti ég af örlagarík-
um atburðum næturinnar þar sem lögreglan
hafði gert áhlaup á kirkjuna og handtekið þar
alla fullorðna karlkyns flóttamenn og síðan
þurft að kljást við hundruð mótmælenda úti
fyrir sem reyndu að hindra störf laganna
varða.
Ég hringdi í Ali og þá strax varð ljóst að af
fundum okkar gat ekki orðið þennan daginn.
Hann var í nokkru uppnámi og fyrst um sinn
misskildi ég hann og hélt að hann væri meðal
hinna handteknu. Seinni samtöl sama dag
skýrðu stöðuna, hann hafði af tilviljun ekki
verið inni í kirkjunni þegar handtökurnar áttu
sér stað. Ali var því í felum.
Eftir nokkra aflýsta fundi til viðbótar hitt-
umst við loks nú í vikunni. Hann stefndi mér á
Runddelen, fjölfarin gatnamót á Norðurbrú,
og þaðan stikaði hann orðfár á undan mér inni
í kyrrlátan bakgarð rétt hjá. Þar náðum við
loks að spjalla saman um þá þröngu stöðu sem
hann er í þessa dagana sem flóttamaður í fel-
um.
Vildi hvergi annars staðar vera
Ali segist hafa komið til Danmerkur árið
2003. „Ég kom hingað frá Ítalíu vegna þess að
ég taldi Danmörku vera besta land sem fyrir-
fyndist og ég vildi einungis fara þangað. Ég
kynntist fljótlega íslenskri stúlku, við giftum
okkur og eftir að við eignuðumst son tveimur
árum síðar vildi ég hvergi annars staðar vera
en hér.“
Ákvarðanir danskra yfirvalda um heimsend-
ingu íraskra flóttamanna vofðu þó alltaf yfir:
„Árið 2005 vildu þau senda mig aftur til Ítalíu,
þaðan sem ég kom. Ég var um tíma í Sand-
holm-flóttamannabúðunum en málin töfðust,
meðal annars þegar ég þurfti að verja hálfu ári
á spítala vegna aðgerða sem gerðar voru á
mér. Þar var einnig allt í óvissu enda hafði ég
ekki verið tekinn inn í danska sjúkratrygg-
ingakerfið.“
Komst ekki til Íslands
Líf óvissunnar var orðið lýjandi fyrir Gio-
vönnu Spanó, íslenska eiginkonu Alis, og fyrir
tveimur árum fór það svo að þau slitu sam-
vistir og Giovanna fluttist til Íslands ásamt
Adam syni þeirra. Ali segir að honum hafi ver-
ið ómögulegt að fylgja syni sínum eftir: „Við
ætluðum einu sinni til Íslands í jólafrí, vorum
búin að kaupa miða og allt virtist í eðlilegum
farvegi. Allt stöðvaðist hins vegar á því að mér
reyndist ómögulegt að fá útgefið íraskt vega-
bréf þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir mínar til
þess. Ég var því fastur hér. Í vor fékk ég síðan
að vita að ég fengi ekki leyfi til að dveljast í
Danmörku vegna þess að sonur minn býr hér
ekki lengur. Staðan væri önnur ef hann væri
hér enn. Ég vonast til að komast einhvern veg-
inn til Íslands en ég veit ekki hvernig það ætti
að gerast.“
Nú í sumar hefur Ali dvalist í Brorsons-
kirkjunni á Norðurbrú og segir að þar hafi
verið séð vel um fólk. Þeirri vist lauk hins veg-
ar snarlega í síðustu viku. Ali komst undan fyr-
ir tilviljun þar sem hann hafði brugðið sér frá
út í næsta söluturn. Þegar hann kom aftur að
kirkjunni var hún umkringd lögreglumönnum:
„Ég spurði þá hvað þeir væru eiginlega að
gera þarna en þeir sögðu mér að halda mig frá.
Þeir áttuðu sig greinilega ekki á að ég var einn
af flóttamönnunum úr kirkjunni. Ég fékk því
einn starfsmann stuðningssamtaka hópsins
okkar til að ná hjólinu mínu til mín. Þá nótt
svaf ég síðan í almenningsgarði hér á Norð-
urbrú. Snemma morguninn eftir barst mér
hjálp frá stuðningshópnum og mér var útveg-
að húsaskjól.“
Dauðinn vofir yfir
Allt frá þeirri stund hefur líf Alis einkennst
af algjörri óvissu. Hann hefur farið á milli
staða, gætt þess að vera ekki undir sama þaki
tvær nætur í röð til að lágmarka hættuna á því
að lögreglan nái að þefa hann uppi. Hann er nú
upp á aðra kominn um flestalla hluti en heldur
einhverjum tengslum við hóp flóttamanna sem
eru í svipaðri stöðu. Hann gæti hins vegar
Ljósmynd/Scanpix
Mótmæli Átök brutust út við Brorsons kirkju á Norðurbrú þegar lögreglan gerði áhlaup og handtók 17 íraska flóttamenn. Ali hafði brugðist sér út og komst því hjá handtöku.
ALI NAYEF
„Ég er faðir hans og ég
vil ekki deyja frá honum“
Óhætt er að fullyrða að póli-
tískt hitamál sumarsins í Dan-
mörku hafi verið dvöl íraskra
flóttamanna í Brorsonskirkj-
unni á Norðurbrú í Kaup-
mannahöfn. Flóttamennirnir
eiga það allir sameiginlegt að
hafa dvalist um árabil í Dan-
mörku en hafa nú fengið skila-
boð um að dvöl þeirra í land-
inu sé lokið og nú beri þeim
að snúa aftur til Íraks. Kirkjan
ákvað hins vegar á vormán-
uðum að skjóta skjólshúsi yfir
þann hluta flóttamannahóps-
ins sem þangað leitaði og upp
frá því hélt fjöldi manns til í
kirkjunni. Lögreglan réðst
hins vegar til atlögu aðfara-
nótt 13. ágúst og handtók alla
fullorðna karlmenn.
Skjól í kirkju