Morgunblaðið - 23.08.2009, Blaðsíða 20

20 Tengsl
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 2009
Eftir Ragnhildi Sverrisdóttur
rsv@mbl.is
Jenna: Við erum fæddar á Læk í
Dýrafirði í ágúst 1918. Í bernsku var
okkur sagt að Áslaug systir mín hefði
fæðst í litla timburhúsinu hjá ömmu
við allar eðlilegar aðstæður. Ég hefði
fæðst sólarhring og sjö klukkutímum
á eftir henni og móðir mín hefði haft
hríðir allan tímann. Þar til gamli
heimilislæknirinn tók mig með töng-
um og dró mig síðan líflitla upp úr
vatni. Eðlilega hef ég verið lítil,
þroskast seinna en Áslaug, sem varð
strax áberandi falleg og áberandi
dugleg, andlega og líkamlega. Það
var ég ekki. Mér fannst alltaf eins og
ég hefði ekki allar hennar góðu
vöggugjafir.
Falleg og ljúf
Mínar fyrstu minningar, sem
skýrast æ með aldrinum, eru af Ás-
laugu Sólbjörtu systur minni, fallegri
og brosandi í faðminum á mömmu.
Bróðir minn, tæplega tveimur árum
eldri, við hné hennar. Ég í fanginu á
föðurömmu minni við hliðina á þeim.
Yndislegustu bernskuminningar
mínar eru frá fyrstu árunum á Læk
þar sem amma mín sat með mig og
fræddi mig um lífið og Ása trítlaði í
kringum okkur, svo falleg og ljúf. Ég
svaf fyrir ofan ömmu mína sum þessi
fyrstu ár. Og tóbakstaumarnir
streymdu úr nefi hennar niður í
vasaklútinn og báðar þurrkuðu sér.
Og aðvörunarorð ömmu: „Sjáðu, ég
ræð ekki við þetta. Gerðu aldrei það
sem ræður yfir þér. Þú ert lítil og
veist svo lítið, en lífið er dásamlegt
og gefur svo margt.“ Eitthvað á þá
leið innprentaði hún mér.
Ein yndislegasta bernskuminn-
ingin mín er þegar við fórum niður í
fjöruna. Þegar ég var fjögurra ára,
sennilega nær fimm, þá fengum við
að fara þar sem áin, sem skilur að
Læk og höfuðbólið Núp, rennur til
sjávar. Þar fékk ég að vaða í lygnu
vatni við Berghyl, sem var svolítill
foss. Við fengum að bretta upp og
vaða, fara inn í fjöruna þar sem óend-
anleiki hafsins blasti við. Og það var
svo einkennileg tilfinning að sjá hvíta
fjöruna; nóg af hörpuskeljum og vita
að bárurnar sem þar skullu að landi
höfðu komið með litla húsið, sem
barst óskemmt upp í fjöru. Þetta var
lítið, brúnt tréhús, um 20 sentimetra
hátt, gler í gluggum og kross á þak-
inu. Inni í því var trjámaður, sem var
tekinn úr og gefinn okkur Ásu.
Ég veit ekki hvort Ása tók ást-
fóstri við Trjása, en ég mátti ekki af
honum sjá. Ég var alltaf með hann
og við lékum okkur að honum saman.
Við lékum okkur alltaf að öllu saman.
Ása var mér alltaf fremri, það fann
ég alltaf, en ég var seinfær. Mamma
var með þrjú börn lítil, sem færði
mig meira til ömmu minnar.
Rétt áður en við fluttum í torfbæ-
inn í Litla-Garði, þar sem okkur
systkinum fjölgaði ört, vorum við að
leika okkur uppi í túninu og Trjási
var aðalleikfangið. Svo vorum við
kallaðar heim og Trjási gleymdist.
Mín stóra sorg var svo mikil að ég
get ekki gleymt henni meðan ég lifi.
Ég öskraði, barðist um og lamdi og
það varð að fara með mig út um nótt-
ina og leita að Trjása. Ef ég, eftir 86
ár, kæmi vestur að Læk myndi ég
enn finna staðinn þar sem við fund-
um loks Trjása þegar fór að birta af
degi. Trjási var mér vitund um að
það var til haf og heimur og menn,
sem trúðu á annað en Jesú Krist.
„Trjási á líka Guð,“ sagði ég við
ömmu mína.
Hélt bernskunni
Við Ása vorum einu telpurnar.
Hún var alltaf svo ljúf, góð og falleg.
Og ég held að það hafi enst henni alla
ævi. Hún var kurteis og góð. Hún var
það og er. Örlögin báru hana til ann-
arra verka en mig, en ég held að hún
hafi haldið sinni bernsku á annan
hátt en ég. Ég heillaðist af einhverju
sem ég vissi ekki hvað var, en Trjási
var mér eins og leiðarljós fyrir því að
við værum ekki öll að gera hið sama,
en að við öll á jörðinni værum á sömu
leið, bræður og systur. Það skiptir
engu hvaða trú við höfum, ef við er-
um góðar manneskjur og hjálpumst
að. Góður maður er á Guðs vegum.
Mamma gerði aldrei upp á milli
okkar Ásu, heldur kom eins fram við
okkur báðar. Hún dó í janúar 1936,
44 ára, frá sjö börnum. Yngsta systir
mín var aðeins sjö mánaða, en við
Ása vorum sautján ára. Áður en hún
dó bað hún okkur að gráta ekki við
jarðarförina sína, en ekki hlæja held-
ur. Og svo varð mér á að hlæja. Við
vorum á leið frá kirkjunni þegar ég
þurfti að bregða mér afsíðis og létta
á mér. Ég bað Ásu að standa hjá
mér, en þegar ég var komin niður á
hækjur mér kom presturinn gang-
andi frá kirkjunni. Þarna blasti ég
við honum og þá varð mér á að skella
upp úr.
Við munum hlutina ekki eins. Það
er ósköp eðlilegt. Við erum afskap-
lega ólíkar að upplagi.
Ég gat alltaf treyst Ásu. Þegar ég
sendi fyrstu smásöguna mína í sam-
keppni Ríkisútvarpsins sagði ég ekki
nokkrum manni frá því fyrr nema
henni. Og hún sagði engum. Svo fékk
ég fyrstu verðlaun, 25 krónur, sem
mér fannst mikið fé.
Ég rakst stundum illa og var upp-
reisnargjörn, en Ása ekki. Einhvern
tímann vorum við krakkarnir að leita
að silfurhnapp, sem piltur hafði týnt.
Ég fann hnappinn og hljóp með hann
til hans. Hann sagði mér að láta
hnappinn á þúfu, því hann tæki ekki
við hnöppum frá fátæklingum í sveit-
inni. Ég vafði þá hnappinn og nokkra
steina inn í grisju og kastaði í botn-
lausan pytt. Ég var spurð hvers
vegna ég hefði hegðað mér svona
ósæmilega, en Ása væri alltaf stillt
og góð. Ég átti ekkert annað svar en
að ég fyndi öðruvísi til en hún Ása
systir mín. Ég held að Ásu hafi ekki
þótt gott að eiga svona systur þá. En
þetta man hún ekki, hún lagði ekki á
sig það sem vont var.
Ég var meira út af fyrir mig en
Ása og sat ein úti í horni á böllum.
Ása var alltaf vinsæl. En ég var ham-
ingjusöm með sjálfa mig og skildi
ósköp vel alla athyglina sem Ása
fékk. Hún hefur verið góð mann-
eskja, skynjar ekkert nema gott og
það eru ekki orðin tóm. Hún hefur
gefið út eina bók, fyrir fjölskylduna,
og hún yrkir fallegar vísur.
Ég fór í vist á Þingeyri, en svo til
Stykkishólms eftir að mamma dó og
kom ekki aftur vestur nema sem
gestur. Það slitnaði samt aldrei sam-
bandið á milli okkar Ásu, þótt langt
væri á milli.
Við erum líklega ekki eineggja, en
höfum aldrei gengið úr skugga um
það. Við vorum samt ákaflega líkar í
útliti og margir áttu erfitt með að
þekkja okkur í sundur, enda vorum
við alltaf eins klæddar og ólíkasta
fólk verður líkt þegar það er gert. Ég
fæddist með rauða rós á botninum og
mér var mikil raun að því þegar ég
þurfti að leysa niður um mig til að
fólk sæi hvor telpan ég væri.
Ása tók prófið tvisvar
Þegar við vorum tólf ára áttum við
að þreyta próf. Ása tók prófið, kom
svo út og sagði að sér hefði gengið
vel. Ég missti allt sjálfstraust, reif
slaufuna úr hári hennar og bað hana
að fara aftur inn og taka prófið fyrir
mig. Það gerði hún, eins og allt sem
ég bað hana að gera.
Ása varð eftir heima þegar
mamma dó. Hún var þá orðin ást-
fangin af Valdimar, sem hún svo gift-
ist. Þau giftu sig á undan okkur
Hreiðari, en við eignuðumst fyrstu
börnin okkar á sama ári, 1942.
Ása er alltaf eins og drottning.
Hún á óskaplega góðar dætur og son.
Það hefur alltaf verið mjög gott á
milli okkar, þótt við séum ólíkar. Við
tölum saman daglega. Auðvitað kem-
ur fyrir að okkur verður sundurorða.
Það er nú gæfan í lífinu hvað fólk sér
sömu hluti ólíkum augum. En við
skiljum alltaf sáttar. Mér er sárara
um hana Ásu en hin systkini mín.
Morgunblaðið/Kristinn
„Ása skynjar ekkert nema gott“
Tvíburasysturnar Áslaug og Jenna Jens-
dætur eiga afmæli í dag og á morgun. Þær
eru líklega elstu tvíburar landsins. Á 91 árs
ævi hefur samband þeirra aldrei rofnað,
þótt lengst af hafi verið langt á milli þeirra.
Jensína Jensdóttir
fæddist 24. ágúst ár-
ið 1918, ein af sjö
börnum hjónanna
Ástu Sóllilju Krist-
jánsdóttur frá Breiða-
dal í Önundarfirði og
Jens Guðmundar
Jónssonar frá Fjalla-
skaga í Dýrafirði.
Jenna er kennara-
menntuð og kenndi í
áratugi, auk þess að
rita bækur. Hún gift-
ist Hreiðari Stef-
ánssyni kennara og
rithöfundi árið 1942.
Saman rituðu þau
tugi barnabóka.
Hreiðar lést árið
1995.
Jenna og Hreiðar
eignuðust tvo syni,
Ástráð Benedikt og
Stefán Jóhann. Hún á
8 barnabörn og 11
langömmubörn. Tvíburar Systurnar Ása og Jenna tveggja ára.
JENSÍNA JENSDÓTTIR