Morgunblaðið - 12.12.2009, Qupperneq 24

24 FréttirVIÐSKIPTI/ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 2009
ÞETTA HELST ...
● KRÖFU Fjármálaeftirlitsins í þrotabú
Glitnis vegna launa skilanefndarinnar
var hafnað. Það sama gildir um kröfu
í þrotabú Landsbankans og er því
ljóst, að öllu óbreyttu, að að minnsta
kosti 220 milljónir króna falli á rík-
issjóð vegna starfa skilanefndanna
tveggja. Frestur til þess að gera kröfu
í þrotabú Kaupþings er ekki enn runn-
inn út en samkvæmt svari Gylfa
Magnússonar, viðskiptaráðherra, við
fyrirspurn á Alþingi á dögunum, nem-
ur kostnaður FME vegna skilanefndar
þess banka tæpum 110 milljónum
króna. Þetta þýðir að kostnaðurinn
sem fellur á ríkissjóð vegna þeirra
krafna sem FME gerir í þrotabú bank-
anna vegna skilanefndanna gæti num-
ið að minnsta kosti 350 milljónum
króna. Samkvæmt upplýsingum frá
FME hefur afstöðu slitastjórnanna
tveggja til krafnanna verið mótmælt
og finnist ekki lausn á ágreiningnum
gæti svo farið að málinum yrði vísað
til dómstóla.
FME fær ekki greitt
vegna launa skilanefnda
● SÆNSKA
eigna-
stýringarfyr-
irtækið EQT hefur
áhuga á að bjóða
í þýska samheita-
lyfjafyrirtækið
Ratiopharm með
Actavis. EQT er
eina fjárfestinga-
félagið sem eftir er sem mögulegur
tilboðsgjafi í Ratiopharm. Fyrstu um-
ferð tilboðsferilsins er lokið, en þá
var óskað eftir óbindandi tilboðum í
félagið. Heimildir Bloomberg herma
að auk Actavis og EQT séu lyfjafyr-
irtæki eins og Sanofi-Aventis, Teva
Pharmaceutical Industries og Sino-
pharm Group meðal bjóðenda.
EQT með Actavis að
bjóða í Ratiopharm
● SKULDABRÉFAVÍSITALA GAMMA
lækkaði um 0,08% í gær, en velta var
með minna móti, eða 4,2 milljarðar
króna. Verðtryggður hluti vísitölunnar
lækkaði um 0,14% en sá óverðtryggði
hækkaði um 0,08%.
Úrvalsvísitala Kauphallarinnar lækk-
aði um 0,18% í gær og endaði í 795
stigum. Össur lækkaði um 0,71% og
Marel hækkaði um 0,16%.
bjarni@mbl.is
Tiltölulega lítil
velta í kauphöllinni
Eftir Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
SKÝRSLA IFS-ráðgjafar sýnir að
erlendar skuldir Íslands eru líklega
hagkerfinu ofviða. Bjartsýni og
hæpnar forsendur þarf til að dæmið
gangi upp. Segja má að íslenska rík-
ið geti vart staðið við Icesave-skuld-
bindingarnar og önnur erlend lán án
þess að til verulegrar lífskjararýrn-
unar komi hér á landi eða þá að
heimsmarkaðsverð á áli og fiski
hækki verulega og haldist hátt
næstu tíu ár. Þetta er niðurstaða
skýrslu hagfræðinganna Oddgeirs
Ottesen og Snorra Jaokobssonar hjá
IFS-ráðgjöf.
Miðað við núverandi aðstæður
þarf afgangur af vöru- og þjónustu-
skiptum að aukast verulega til þess
að íslenska ríkið geti staðið undir er-
lendum skuldbindingum. Eðli máls-
ins samkvæmt getur það einungis
gerst ef verð áls og sjávarafurða
hækkar til frambúðar, magn útflutn-
ingsins eykst eða hagstæður vöru-
skiptajöfnuður næst með enn frek-
ari samdrætti innflutnings. Þróunin
það sem af er ári hefur einkennst af
hagstæðum vöruskiptajöfnuði í
krafti mikils samdráttar í innflutn-
ingi. Verður ekki séð hvernig inn-
flutningur getur dregist enn frekar
saman án verulegrar rýrnunar á lífs-
kjörum. Þannig er nefnt í skýrslunni
að í raun þurfi innflutningur á bif-
reiðum að aukast á næstu árum ef
„Íslendingar ætla áfram að nota bif-
reiðar sem samgöngutæki“.
Samkvæmt greiningu IFS munu
heildarskuldir þjóðarbúsins nema
295% af vergri landsframleiðslu í lok
ársins og hrein erlend skuldastaða
80%. Út frá þessari forsendu eru sex
sviðsmyndir fyrir þróun mála reikn-
aðar út í skýrslunni. Sú fyrsta gerir
m.a. ráð fyrir óbreyttu gengi krón-
unnar, 7% ávöxtum erlends hluta-
fjár, að skuldir fyrirtækja beri að
meðaltali 4,5% vexti, að vöru- og við-
skiptajöfnuður verði 105 milljarðar í
ár en vaxi svo um 2% og að hagn-
aðarhlutfall útlendinga af honum
verði ríflega 10%.
Samkvæmt þessum forsendum
mun ekki vera nægjanlegur afgang-
ur af vöru- og þjónustuskiptum til
þess að borga vexti og afborganir af
Icesave árið 2016. Til frekari lán-
töku ríkisins þarf því að koma til
þess að standa straum af þeim.
Ef forsendunni um ávöxtun er-
lendra eigna er breytt og ráð gert
fyrir engri eða lítilli ávöxtun næstu
tíu ár þá er niðurstaðan sú að skuld-
ir þjóðarbúsins muni aukast jafnt og
þétt og staðan versna ár frá ári.
Að gefinni þeirri forsendu að
raungengi myndi halda áfram að
lækka um 2,5% á ári hverju gæti rík-
ið ráðið við erlendar vaxtargreiðslur
en að sama skapi myndi þróunin
rýra kjör almennings mikið og hafa
ófyrirséðar afleiðingar á þætti eins
og íbúafjölda. Ef raungengi krón-
unnar myndi hins vegar styrkjast
um það sama myndu að vísu lífs-
kjörin batna vegna lægra verðs á
innflutningi en á móti kæmi að
skuldabyrðin yrði óviðráðanleg.
Þetta þýðir að styrking raungengis
er nánast ómöguleg við núverandi
aðstæður.
Skuldabyrðin gæti hins vegar orð-
ið sjálfbær miðað við fyrstu forsend-
urnar ef allri ávöxtun erlendra verð-
bréfa verður skipt í krónur. Eins og
fram kemur í skýrslunni er þetta þó
nánast óhugsandi þar sem ríkið get-
ur varla þvingað fjárfesta og fyr-
irtæki til þess að nýta alla ávöxtun
verðbréfa og hagnað af erlendum
fyrirtækjum til niðurgreiðslu er-
lendra skulda. Útreikningar IFS
sýna einnig að skuldabyrðin gæti
orðið sjálfbær ef verð áls og sjáv-
arafurða hækkar fljótlega um 10%
mælt í erlendri mynt og hækkunin
haldist út næsta áratug. Hafa verð-
ur í huga að til að þessi forsenda
haldist þarf að nýta allan gjaldeyri
sem berst til landsins til að greiða
niður erlendar skuldir og ekkert af
honum verði nýtt til fjárfestingar í
hagkerfinu.
Skuldirnar illviðráðanlegar
 Ósjálfbær skuldastaða nema allur gjaldeyrir sé nýttur til þess að greiða skuldir
 Skuldabyrðin nánast útilokar að raungengi íslensku krónunnar hækki næstu árin
Samdráttur á innflutningi í ár eftir flokkum
Ekki er hægt að sjá innflutningur geti dregistmeira saman ánþess að hafa veruleg áhrif á lífskjör hér á landi.
%
0
-10
-20
-30
-40
-50
-60
-70
-80
jan.-sept. 2008-2009
M
at
-o
g
dr
yk
kj
ar
vö
ru
r
H
rá
-o
g
re
ks
tr
ar
vö
ru
r
El
ds
ne
yt
i
Fj
ár
fe
st
in
-
ga
rv
ör
ur
Fó
lk
sb
íla
r
N
ey
sl
uv
ör
ur
Va
ra
nl
eg
ar
ne
ys
lu
vö
ru
r H
ál
f-
va
ra
nl
eg
ar
ne
ys
lu
vö
ru
r
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
VOGUNARSJÓÐIR í eigu banda-
ríska fjármálafyrirtækisins York
Capital Management gera samtals
um 110 milljarða króna kröfur í
þrotabú Glitnis og er fyrirtækið því í
hópi allra stærstu kröfuhafa í
þrotabúið.
York Capital Management var
stofnað í Bandaríkjunum árið 1991 og
er einnig með skrifstofur í London og
Hong Kong. Er fyrirtækið alls með
um 1.100 milljarða króna í eignastýr-
ingu og eru kröfurnar í þrotabú Glitn-
is því umtalsverður hluti eignasafns-
ins.
Er York meðal nokkurra erlendra
vogunarsjóðafyrirtækja sem keypt
hafa skuldabréf útgefin af Glitni, lík-
lega að stærstum hluta eftir fall bank-
ans. Bréfin hafa gengið kaupum og
sölum langt undir nafnvirði þeirra, en
nokkrir vogunarsjóðir veðja nú á að
græða á uppgjöri gamla bankans.
Gera má fastlega ráð fyrir því að
skjótur gróði sé markmið vogunar-
sjóðanna en ekki langtímafjárfesting.
Stærsti einstaki kröfuhafinn í
þrotabú Glitnis er vogunarsjóðurinn
Burlington Loan Management, eins
og kom fram í fréttum Stöðvar 2 á
fimmtudag. Nema kröfur hans alls
um 150 milljörðum króna.
Aðrir stórir kröfuhafar í hópi vog-
unarsjóða eru bandarísku fyrirtækin
Canyon Partners og Third Point.
Fjöldi sjóða þessara félaga er einnig í
eigu franska félagsins Lyxor Asset
Management, dótturfélags bankans
Societé Générale.
Gerir 110 milljarða kröfur
Óttar
Sveinsson
,,Óttari Sveinssyni tekst að segja (söguna) á listilegan hátt“
,,hröð og spennandi,
afar vel skrifuð“
Bónus verslanir
ALMENNT EFNI
Jón Þ. Þór, rithöfundur og sagnfræðingur, DV, 2.12
,,Allar hafa (Útkallsbækurnar) vakið mikla athygli
og notið mikilla og verðskuldaðra vinsælda ...
að mínu mati er þessi hin besta þeirra allra“