Morgunblaðið - 12.12.2009, Síða 38

38 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 2009
VISSIR þú að í
kirkjunni þinni er
boðið upp á fjöl-
breytt starf fyrir alla
aldurshópa? Vissir
þú að þar er tekið á
móti öllum með opn-
um faðmi?
Vissir þú að þú
þarft ekki að vera al-
veg rosalega mikið
trúuð/trúaður til að
sækja starf kirkj-
unnar?
Vissir þú að þú mátt vera leit-
andi í trúarlegum efnum en samt
finnast eiga heima í kirkjunni
þinni?
Vissir þú að í kirkjunni þinni er
að finna vettvang trúarleitar, til-
beiðslu og tjáningar?
Vissir þú að í kirkjunni þinni er
borin virðing fyrir skoðunum þín-
um og þú mátt tjá þig um þær án
þess að eiga það á hættu að vera
útskúfað? Vissir þú að í kirkjunni
þinni fer fram trúverðug og lýð-
ræðisleg umgjörð lífsskoðana og
trúmála alla daga? Vissir þú að
kirkjan þín metur mannréttindi
ofar trúarlegum kreddum? Vissir
þú að í kirkjunni þinni sameinast
fólk um bjarta lífssýn, fagrar
vonir og væntingar um lífið?
Vissir þú að í kirkjunni þína kem-
ur fólk alla daga og á öllum aldri
með ólíkar lífsskoðanir og vænt-
ingar og gerir sitt til þess að
skapa sér og öðrum þeim sem
koma í kirkjuna trúverðuga og
lýðræðislega umgjörð lífskoðana?
Vissir þú að þetta er hjóm eitt ef
enginn lætur sig hafa það að
koma í kirkjuna sína? Vissir þú
að heyrst hefur að kirkjurnar séu
tómar hvern sunnu-
dag?
Ef svarið er já þá
vissir þú ekkert af
þessu ofantalda sem
fram fer hvern dag í
þjóðkirkju landsins
og fríkirkjum alla
daga vikunnar, ekki
aðeins á sunnudög-
um. Vissir þú að það
er aldrei of seint að
kynna sér starfið í
kirkjunni þinni?
Vissir þú að þú ert velkominn
og það er hlustað á þig án þess
að dæma þig? Vissir þú að kirkj-
an þín kann að standa við tjörn,
opið haf, inni í landi, í hverfinu
þínu, í þorpinu þínu? Vissir þú að
hún stendur þér nærri, alltaf með
opnar dyr?
Vissir þú að við í þjóðkirkjunni
erum þakklát fyrir þann stuðning
og meðbyr sem hún hefur fundið
hjá þeim fjölmörgu sem sækja
kirkjuna sína á degi hverjum?
Vissir þú að kirkjan þín horfir
vonaraugum til framtíðar?
Vissir þú að hún skorast ekki
undan að taka þátt í mótun sam-
félagsins til framtíðar með þér?
Kannski vissir þú þetta allt.
Vissir en þorðir ekki að að
spyrja hvort þessu væri í alvöru
þannig farið með kirkjuna þína,
hina lúthersk-evangelísku þjóð-
kirkju.
Allt sem þú vildir vita
um kirkjuna en þorð-
ir ekki að spyrja um
Eftir Þór Hauksson
Þór Hauksson
» Vissir þú að kirkjan
þín horfir vonar-
augum til framtíðar?
Höfundur ert sóknarprestur
í Árbæjarsöfnuði.
Í FRUMVARPI
ríkisstjórnarinnar eru
lagðar fram tillögur
um skattahækkanir.
Tekjuskattur ein-
staklinga í sumum til-
fellum hækkaður veru-
lega auk þess sem
skattur á rekstraraðila
er hækkaður umtals-
vert frá því sem nú er.
Dæmi eru um að skatt-
ar komi til með að
hækka um allt að 80% frá því sem
áður var.
„Prósentustig“ eða „prósent“?
Í umræðum um skattamál eru
breytingar á sköttum ávallt skil-
greindar sem „prósent“ hækkun.
Sem dæmi um það má nefna að þeg-
ar tryggingagjald var hækkað úr
5.34% í 7% á miðju ári. 1.66% hækk-
un hljómar ekki mikið og ætti eng-
inn að gera sér rellu útaf slíku. En
málið er ekki alveg svona einfalt því
það að hækka skatt úr 5.34% í 7% er
vissulega 1.66 prósentustiga hækk-
un en raunveruleg prósentuhækkun
er auðvitað rúm 31%
eða 7% / 5.34% og á
þessu er töluverður
munur. Kostnaðarlið-
urinn „tryggingagjald“
mun því hækka um
31% í beinhörðum út-
lögðum peningum í
rekstrarreikningum
fyrirtækja en ekki um
1.66%. Í meðfylgjandi
töflu eru tekin nokkur
dæmi um boðaða
hækkun skatta frá því
sem áður var:
(Sjá töflu)
Í frumvarpi ríkisstjórnarinnar er
gerð veigamikil eðlisbreyting á
skattlagningu arðs þar sem allt að
50% arðgreiðslna kemur til með að
skattleggjast sem skattur af laun-
um.
Lægri skattur á félög
en einstaklinga?
Í umræðunni um skattamál kem-
ur upp ágreiningur um mismunandi
skatthlutföll milli einstaklinga og
einkahlutafélaga – eiga menn þá til
að bera saman tekjuskatt einka-
hlutafélaga sem er nú 15% á móti
staðgreiðsluhlutfalli einstaklinga
sem er 37.2%. Ekki er að undra að
mönnum blöskri þessi mismunur
sem er í hugum sumra 22.2% en ann-
arra 148% – hvort sem menn hugsa í
prósentustigum eða í prósentum –
en það eru nokkur atriði sem gleym-
ast oft og mikil einföldun á stað-
reyndum að bera þessi tvö skatt-
hlutföll hrátt saman.
Í fyrsta lagi ber einstaklingum í
rekstri þ.m.t. eigendum og aðilum að
einkahlutafélögum að reikna sér
laun samkvæmt stöðlum sem gefnir
eru út af embætti Ríkisskattstjóra.
Af þessum „reiknuðu launum“
greiða einstaklingar að baki einka-
hlutafélaga nákvæmlega sama skatt
og almennir launamenn þannig að
þar er ekki um mismunun, skörun,
að ræða. Skv. reynslu minni í starfi
þá er það einungis flökkusaga að
menn geti reiknað sér „vinnukonu-
laun“ og greitt sér síðan arð út á all-
an hagnað. Skattframtöl eru það
gagnsæ að slíkt framferði fer ekki
framhjá eftirlitsaðilum.
Í öðru lagi reiknast fjármagns-
tekjuskattur á þann arð sem tekinn
er út úr einkahlutafélögum, en arð
má ekki reikna nema að skilyrði um
reiknuð laun séu uppfyllt. Sá fjár-
magnstekjuskattur var 10%. Því var
raunveruleg skattbyrði eða „út-
tektarskattur“ úr einkahlutafélagi
orðinn 23.5% þannig að skattmun-
urinn hefur dregist saman. Boðuð
hækkun tekjuskatts og fjármagns-
tekjuskatts hefur þau áhrif að „út-
tektar“ skattur þessi hækkar að lág-
marki um tæp 40% eða úr 23.5% í
32.76%.
Í þriðja lagi njóta einstaklingar
ýmissa skattalegra ívilnana sem
einkahlutafélög njóta ekki á nokk-
urn hátt. Má þar helst nefna,
persónuafslátt, skattfrelsi af fram-
lagi í lífeyrissjóði auk sértækra fjár-
hagslegra og félagslegra ívilnana s.s.
vaxtabóta og barnabóta. Öll einka-
hlutafélög greiða líka „útvarpsgjald“
hvort sem þau sýna hagnað, tap eða
séu yfirhöfuð með einhverskonar
rekstur og / eða umsýslu.
Í fjórða lagi má nefna eðlismun
milli launatekna og afraksturs af at-
vinnurekstri. Öllum rekstri fylgir
áhætta og ábyrgð. Rök fyrir því að
lægri skatthlutfalli af hagnaði af
rekstri skýrist af mismuninum á
þeirri ábyrgð sem menn taka þegar
þeir taka þá ákvörðun að hefja eða
standa í eigin atvinnurekstur. Þótt
að einkahlutafélög séu með svokall-
aðri takmarkaðri ábyrgð, þ.e. hlut-
hafar taka ekki ábyrgð á skuldbind-
ingum einkahlutafélaga umfram
framlagt hlutafé þá er það mín
reynsla að slík takmörkuð ábyrgð sé
meira í orði en á borði. Að vísu eru
stjórnarmenn í einkahlutafélögum
persónulega ábyrgir fyrir afdráttar-
sköttum s.s. virðisaukaskatti og
staðgreiðslu auk framlaga í lífeyris-
sjóði en auk þess eru eigendur og
stjórnendur einkahlutafélaga oftar
en ekki krafðir um persónulegar
ábyrgðir þegar kemur að fyrir-
greiðslu hjá fjármálastofnunum eða
birgjum.
Áhrif skattahækkana ?
Í núverandi árferði virðast skatta-
hækkanir vera óumflýjanlegar en
líta verður til samspils skattahækk-
ana og fleiri þátta. Greiðslustreymi
atvinnulífsins er farið að hökta veru-
lega í hremmingum undanfarið og á
hluti fyrirtækja við töluverða
greiðsluerfiðleika að stríða. Hjá þjóð
sem glímir við aukið atvinnuleysi
finnst mér undarlegt að veikja stoðir
atvinnulífsins m.a. með mikilli
hækkun tryggingagjalds sem hvetur
fyrirtæki til hagræðingar í rekstri
m.a. með uppsögnum á starfsfólki.
Tryggingagjaldshækkunin rennur
að miklu leyti í Atvinnuleysistrygg-
ingasjóð þannig að í raun finnst mér
ákveðin mótsögn í hækkun á slíkum
skatti. Einnig býst ég við að 60%
hækkun á tryggingagjaldi og að lág-
marki 40% hækkun á afrakstri at-
vinnurekstrar komi hvorki til með að
hvetja fyrirtæki til að ráða til sín
fólk né hvetja einstaklinga og frum-
kvöðla til dáða og hefja atvinnu-
rekstur.
Skattafrumvarpið og atvinnulífið
Eftir Eymund Svein
Einarsson
» Í frumvarpi ríkis-
stjórnarinnar eru
boðaðar verulegar
skattahækkanir á at-
vinnulífið sem nú þegar
stendur á brauðfótum.
Eymundur Sveinn
Einarsson
Tekjuskattur Úttektarskattur Fjármagns- Trygginga-
ehf/hf ehf/hf tekjuskattur gjald
Skattur var 15.00% 23.50% 10.00% 5.34%
Skv. frumvarpi 18.00% 32.76% 18.00% 8.50%
Hækkun %-stig 3 9.26 8 3.16
Hækkun % 20.00% 39.40% 80.00% 59.18%
(að lágmarki)
Höfundur er löggiltur endurskoðandi
hjá Endurskoðun og ráðgjöf ehf í
Garðabæ.
Treystið því aldrei að sjálfslökkvandi
kerti slökkvi á sér sjálf
Munið að slökkva
á kertunum
Slökkvilið
Höfuðborgarsvæðisins