Morgunblaðið - 27.08.2011, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. ÁGÚST 2011
Þverfellshorn
Steinn
Kerhólakambur
Blikdalur
Dýjadalshnúkur
Gljúfurdalur
Esjuberg
Langihryggur
Lokufjall
Arnarhamar
Þverfell
Setning Esjudagsins kl. 13.00 - um Mógilsá í umsjón Kristjáns Bjarnasonar frá Skógræktarfélagi Reykjavíkur.
Viðar Þorkelsson forstjóri Valitor og Ólafur Örn Haraldsson forseti Ferðafélagsins.
Samstarfssamningur Ferðafélags Íslands við Hjálparsveitir skáta í Kópavogi.
Stafganga kl. 14.00 - Guðný Aradóttir og Jóna Hildur Bjarnadóttir kynna stafgöngu
og notkun stafanna á fjöllum.
- Vaskir fjallagarpar há keppni í kappgöngu að „steini“ – skráning á fi.is og á staðnum
Ferðafélag barnanna býður öllum börnum í Fyrstu búðir í fylgd sprækra fararstjóra.
Gönguferðir með fararstjórum Ferðafélagsins
Úrval gönguleiða við allra hæfi. Lagt verður af stað kl. 13.30, 14.00 og 14.30.
Barnadagskrá hefst kl. 13.30
Skógarganga kl. 14.00
Kappganga kl. 14.30
Miðnæturganga með Ólafi Erni Haraldssyni forseta FÍ.
Brottför frá Esjustofu kl. 20.30 laugardaginn 27. ágúst.
Morgunganga með Páli Guðmundssyni frkvstj. FÍ,
á Móskarðshnúka og Laufskörð,u.þ.b. 4 klst.
Mæting í Mörkina kl. 6 eða við upphafsstað göngu,
sjá nánar www.fi.is
Fjallaupphitun í höndum íþróttakennara á túninu fyrir neðan Esjustofu.
• Brekkusöngur með Ingó Veðurguð.
• Maxímús Músikus mætir á svæðið og tekur nokkur lög.
H
V
ÍT
A
H
Ú
SI
Ð
/S
ÍA
11
-1
15
0
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Verði af gerð Hvammsvirkjunar í
Þjórsá þarf að reisa fjár- og mann-
helda girðingu umhverfis Viðey í
Þjórsá til að vernda lífríki eyjar-
innar fyrir mönnum og dýrum. Um-
hverfisráðherra hefur friðlýst Við-
ey, að ósk landeigenda.
„Okkur fannst það tilhlýðilegt, í
ljósi fyrirhugaðra virkjanafram-
kvæmda,“ segir Katrín Briem á
Stóra-Núpi, einn eigenda Viðeyjar
sem óskuðu eftir friðlýsingu eyjar-
0innar. Hún tekur fram að hún voni
að ekki verði af virkjun.
Í Viðey, sem í daglegu tali heima-
manna hefur verið kölluð Minna-
núpshólmi, hefur gróður þróast
sjálfstætt, að mestu án áhrifa
manna og sauðfjár síðustu áratug-
ina. Þar er lítt snortinn og grósku-
mikill birkiskógur sem ekki hefur
verið nytjaður um árabil. Sker
eyjan sig mjög úr landinu á árbökk-
unum beggja vegna sem nýtt er til
ræktunar og beitar.
Náttúruleg vernd
Straumþung Þjórsá hefur séð um
að einangra eyjuna. Hún hefur ekki
verið nýtt eftir miðja síðustu öld að
sögn Önnu Sigríðar Valdimars-
dóttur sem tók lífríki eyjarinnar
fyrir í lokaverkefni í náttúru- og
umhverfisfræði við Landbúnaðar-
háskóla Íslands. Þó eru heimildir
um að þurft hafi að sækja fé út í
hana 1973 og 1999. Katrín Briem,
sem á Viðey með systrum sínum,
hefur sjálf aldrei komið út í eyna.
Hvammsvirkjun er ein þriggja
virkjana sem Landsvirkjun hyggst
gera í Neðri-Þjórsá. Áin verður
stífluð skammt fyrir ofan Viðey,
Hagalón myndað og vatnið leitt í
stöðvarhús neðan eyjarinnar. Það
þýðir að rennsli árinnar verður
stýrt um eyna og mun minnka mikið
og verða lítið á ákveðnum tímum
árs.
Skepnur geta þá auðveldlega
komist út í eyna og líklegt er að fólk
hafi áhugi á að litast þar um.
Markmið friðlýsingarinnar er að
vernda náttúrulegan og lítt snortinn
birkiskóg ásamt því lífríki sem hon-
um fylgir. Einnig að vernda erfða-
eiginleika og erfðafjölbreytileika
birkisins og annars gróðurs.
Eigendur jarðarinnar hafa í
nokkur ár óskað eftir friðlýsingu
eyjarinnar og Anna Sigríður Valdi-
marsdóttir hvatti til þess í ritgerð
sinni. Hreppsnefnd Skeiða- og
Gnúpverjahrepps samþykkti friðlýs-
inguna sem Svandís Svavarsdóttir
síðan undirritaði í fyrradag.
Með friðlýsingunni tekur Um-
hverfisstofnun að sér að girða frið-
landið, verði af virkjun, til að vernda
lífríkið fyrir mönnum og dýrum.
Þarf vafalaust töluvert mannvirki til
að loka eynni en ekki liggur enn fyr-
ir hvernig það verður.
Náttúrulegri vernd lýkur með virkjun
 Aðgangur að Viðey í Þjórsá opnast ef virkjað verður í Neðri-Þjórsá  Með friðlýsingu tekur
ríkið að sér að girða eyjuna af til að vernda sérstæðar gróðurminjar fyrir mönnum og fé
Ljósmynd/www.mats.is
Þjórsá Viðey er í Þjórsá framan við bæinn Minna-Núp. Gróður þar sker sig mjög úr manngerðu landslagi.
Gróskumikill birkiskógur er í
Viðey. Alls fundust yfir 70 há-
plöntur þar við rannsókn Önnu
Sigríðar Valdimarsdóttur og
sérfræðinga Náttúrufræðistofn-
unar. Þar af eru tvær tegundur
sem eru sjaldgæfar hér á landi,
grænlilja og kjarrhveiti.
Grænliljan finnst að sögn
Önnu Sigríðar aðallega á Vest-
fjörðum og í Suður-Þingeyjar-
sýslu og kjarrhveitið í inn-
sveitum Suður-Þingeyjarsýslu.
Minjar í eynni og heimildir
sem Anna Sigríður hefur aflað
sér sýna að hún hefur verið nýtt
fyrr á árum, meðal annars til
vetrarbeitar, viðarnytja og
eggjatöku. Þar sjást tóttir húss
og stígar hafa verið ruddir.
Sjaldgæfar
plöntur
SJÖTÍU GRÓÐURTEGUNDIR