Birtingur - 01.01.1968, Blaðsíða 3

POUL VAD: UM ÓÐIN-LEIKHÚSIÐ
Hvernig myndast nýjungar í listsköpun? And-
spænis öflugu og sannfærandi sköpunarstarfi
finnst mönnum stundum, að slíkt sköpunar-
starf sé ekki aðeins nauðsynlegt heldur einnig
sjálfsagt. Það er engu líkara en því hafi einmitt
verið ætlaður þessi staður og stund, og það
kemur okkur ekki á óvart vegna þess að það
sé framandi (þó hér sé um að ræða ný undir-
stöðuatriði og aðferðir) heldur frekar vegna
þess að það fullnægir þörf, sem okkur hafði
ekki verið ljós áður. Þótt við getum ekki graf-
izt fyrir um orsakirnar, vitum við, að nýjung-
ar í listsköpun byggjast ætíð á lifandi og stund-
um óvæntu viðhaldi hefðar. Listamenn láta
hver öðrum í té fengna reynslu, árangur bar-
áttu og drauma, og jressi gagnkvæmu áhrif
eru óháð stund og stað. Engu að síður finnst
hverjum listamanni, að hann verði að móta
listgrein sína frá rótum á hverjum degi.
Það er rétt að benda á, að listrænn leiðbein-
andi Óðin-leikflokksins, ítalski leikstjórinn
Eugenio Barba hefur orðið fyrir djúpum og
varanlegum áhrifum af hinum fræga leik-
flokki Jerzy Grotowskis Teatr Laboratori-
um 13 Rzedów í Wroclaw í Póllandi, sem
hann nam hjá um árabil og segist standa í
mikilli jDakkarskuld við. Þetta er líka ágætt
dæmi um, að listrænar hugmyndir eru ekki
nein „einkaeign“, heldur þvert á móti æski-
legt að Jieim sé komið á framfæri við aðra, sem
þær geta einnig reynzt örvandi. Benda má á
hin gagnkvæmu og frjósömu samskipti meist-
ara og lærisveina í myndlist miðalda og end-
urreisnartímans þessu til skýringar.
Óðin-leikflokkurinn (sem heitir í höfuðið á
shamanístíska guðinum Óðni — Wotan) var
stofnaður í Osló í september 1964 að frum-
kvæði Eugenio Barba, sem dvalizt hafði árum
saman í Noregi, og nokkurra leikara með
Anne Trine Grimnes, Alida Grönneviig og
Torgeir Wethal í fararbroddi. Skömmu síðar
bættist Agnete Ström í hópinn og hefur síðan
verið framkvæmdastjóri hans. Eftir rúmlega
eins árs undirbúning sýndi flokkurinn í fyrsta
skipti opinberlega Ornitofilerne (Fuglavin-
ina), og fór með það verkefni í leikför um
Norðurlönd. Eftir þessar sýningar flokksins
varð mörgum ljóst, að norrænni leiklist hafði
bætzt frumleiki og óbilgjörn listræn viðleitni,
sem stóð í öfugu hlutfalli við stærð leikflokks-
ins og J)á hæversku, sem það var ítrekað með,
að einungis bæri að líta á þessa fyrstu leiksýn-
ingu sem tilraun og sýnishorn af eins árs
vinnu.
Leikflokkurinn ákvað nú að segja skilið við
Osló og setjast að í einhverjum fámennum bæ,
og fyrir milligöngu velunnara, sem leikflokk-
urinn hafði eignazt í Danmerkurförinni flutti
hann 1966 til Holstebro, lítils bæjar á Vestur-
Jótlandi með um 20 þúsund íbúa, sem hefur
BIRTINGUR
1