Birtingur - 01.01.1968, Blaðsíða 42

í sig einhverja kreddu, þá er eins og þau
gleymi sér þegar þau fara að yrkja, og þannig
hygg ég að megi sjá merki súrrealismans í
ljóðum Aragons, þrátt fyrir kredduna. Orð
Brechts um broddborgara og verkalýð koma
auðvitað ekkert við íslenzkum skáldskap nú
á dögum og fáránlegt að ætla að skipta íslend-
ingum nútímans í broddborgara og verkalýð,
nema menn vilji einblína á fortíðina og loka
augunum fyrir nútímanum. Slíkir ættu þá að
vera skyggnir á framtíðina.
Æskilegra hefði verið að fá vandaða ritgerð
um íslenzka Ijóðlist síðari ára heldur en þessa
löngu ritsmíð um kreddulist, þar sem nokkr-
ir höfundar þar á meðal undirritaður, geta að
vísu þakkað fyrir lofsamleg ummæli um verk
sín, en við erum engu nær um það hvað hefur
raunverulega gerzt í íslenzkri ljóðagerð.
Halldór Laxness getur um bókmenntahrær-
ingar kringum 1925 í formála að Kvæðakveri
sínu (heildarútgáfa Helgafells). Það er óveru-
legt og segir okkur lítið, enda er höfundur-
inn einvörðungu að gera grein fyrir þeim
áhrifum sem hann varð sjálfur fyrir af þesum
hræringum. En það eru þessar hræringar í bók-
menntum sem íslenzkir bókmenntafræðingar
þurfa að athuga grandgæfilega, jafnframt því
að skyggnast bæði lengra aftur og nær okkar
tíma, e£ þeir vilja finna í útlöndum einhverja
samsvörun þess sem verið hefur að gerast í
íslenzkri ljóðagerð síðustu ára, því þessar hrær-
ingar voru ekki tízkufyrirbæri ein, þær hafa
endurómað um allan heim og breytt bók-
menntunum. Það eru skáld eins og Mallarmé,
Valery, Breton, Zara, Aragon, Rilke, Eliot,
Rimbaud, Lautréamont og fleiri sem bók-
menntafræðingar okkar verða að rýna í, auk
þess að kynna sér skrif erlendra manna sem
reynt hafa að skyggna efnið. Árið 1963 gaf ég
út litla bók, sem ég nefndi Ljóðaþýðingar úr
frönsku. Þar gerði ég í formála grein fyrir
nokkrum skáldum sem við þessa sögu koma
og reyndi í fáum orðum að gefa mönnum hug-
mynd um helzta mismun á symbólisma og
súrrealisma, en þær stefnur hafa einmitt haft
sín áhrif eftir ýmsum leiðum á nútímaljóð-
list okkar eða að minnsta kosti unnt að finna
líkingar með nútímaljóðlist okkar og þessum
stefnum eða skáldskap sem runninn er frá
þeim. Auðvitað geri ég þessum stefnum engin
viðhlítandi skil í formála mínum, enda ætlaði
ég orðum mínum ekki annað hlutverk en að
vekja áhuga einhverra manna hérlendra mér
hæfari að rannsaka þessa hluti í sambandi við
breytta íslenzka ljóðagerð. Ekki skal ég tyggja
hér upp þau ófullnægjandi orð, en vísa til
þeirra, e£ vera mætti að það vekti áhuga ein-
hvers, en nú virðist mönnum einmitt hafa
glæðzt skilningur á því að efnið þurfi að rann-
saka.
40
BIRTINGUR