Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2009, Page 227

Klaus Otto Schnelzer. 2008. Konjunktiv kontrastiv. ZurMorphologie bairischer
und islándischer Verben. Regensburger Dialektforum 11. Edition Vulpes,
Regensburg. 147 bls.
1. Inngangur
Verkefni það sem fjallað er um í bókinni er MA-ritgerð höfundar sem hann
skrifaði við Johann-Wolfgang-Goethe háskólann í Frankfurt og nú hefur verið
gefin út á prenti. Bókin skiptist í tíu kafla. I inngangi er stuttlega fjallað um
viðfangsefnið og í öðrum kafla um skipulag við verkefnið og þær aðferðir sem
notaðar voru. Þriðji kafli snýr að íslenska sagnkerfinu en hinn fjórði að niðurstöð-
um úr dæmasöfnun höfundar. I fimmta kafla er fjallað um bæverska sagnkerfið og
í þeim sjötta um uppruna bæverskra mynda viðtengingarháttar. I sjöunda kafla er
rætt um breytingar innan sterka og veika sagnkerfisins og í þeim áttunda er dregið
saman það sem ólíkt er í íslensku og bæversku. Að lokum fylgir nokkuð ítarlegur
útdráttur á ensku og heimildaskrá í níunda og tíunda kafla.
í inngangskafla gerir höfundur grein fyrir valinu á viðfangsefni sínu, hvers
vegna hann velur íslensku annars vegar og bæversku hins vegar, tvö mál sem liggja
fjærst hvort öðru af öllum germönskum málum. Val hans liggur í myndun við-
tengingarháttar í þátíðar sterkra sagna í íslensku og viðtengingarhætti sterkra
sagna í bæversku sem er hlutlaus hvað tíð varðar. Rannsóknin snýr að notkun
tannhljóðsviðskeyta við myndun viðtengingarháttarins (t.d. da-ð-ií stað d<z-i-t kam-
ad-0 í stað kam-é) og markmiðið er að sýna hvers vegna þessi tvö skyldu mál en
fjarri hvort öðru taka upp sama myndunarháttinn. Sameiginlegt báðum málum er
að þessi myndun (þ.e. hljóðskipti og tannhljóðsviðskeyti) nær aðeins til fárra
sagna. Að mati höfundar er myndunarhátturinn þó vaxandi í íslensku á sama tíma
og úr honum dregur í bæversku.
2. Vinnuaðferð
I öðrum kafla gerir höfundur grein fyrir því hvernig hann setur fram efni sitt.
Hann bendir á að rækilegar lýsingar séu til á óreglulegum sögnum í íslensku, eink-
um fornvesturnorrænu, en slíku sé ekki til að dreifa hvað bæversku varðar. Á hinn
bóginn séu til góðar lýsingar á staðbundinni notkun í bæversku sem vanti nær
alveg í íslensku.
Þar sem hvorki var til rækilegt dæmasafn um staðbundna notkun viðtengingar-
háttar í íslensku né bæversku þurfti höfundur að vinna slíkt safn sjálfur. Hann
Islenskt >nál31 (2009), 223—232. © 2009 íslenska málfmðifélagid, Reykjavík.