Vera - 01.12.1998, Blaðsíða 7

Hverju trua konur?
Séra Aubur Eir Vilhjálmsdóttir stofnaði Kvennakirkjuna ásamt fimm konum sem sóttu nám-
skeið hjá henni i kvennaguðfræði í Tómstundaskólanum. Fyrsta guðþjónustan var haldin 14.
íebrúar 1993 og síðan hafa verið haldnar guðþjónustur í hverjum mánuði, oftast í Reykja-
vík en lika úti á landi. Kvennakirkjan heldur námskeið um kvennagubfræði og býður til fyr-
•rlestra og spjallfunda í húsnæði sínu í Þingholtsstræti 17. Kór er starfræktur og gefið út
fréttabréf og bækur. í ársbyrjun 1999 kemur út bók með völdum textum Biblíunnar sem
kvennakirkjukonur hafa fært til máls beggja kynja. Það þýðir að textarnir eru ekki lengur í
karlkyni heldur innifela bæði konur og karla. Það er því ekki skrifað: Sælir eru hjartahrein-
*r því þeir munu Gub sjá. í staðinn er skrifað: Sæl eru hjartahrein þvi þau munu sjá Guð.
un til að annast aðra, tilheyra öðrum og bera ábyrgð á öðrum?
Hvaða löngun hafa þær til að annast, tilheyra og bera ábyrgð á sjálf-
um sér?
Spurningarnar sem kvennafræðingarnir bera fram eru undursam-
legar. Svörin eru lyklar að nýrri sjálfsmynd. Er það innbyggt í líkams-
starf kvenna að vilja eignast börn? Eða að vilja annast börn? Skað-
ar það konur að eignast ekki börn? Skaðar það börn að alast ekki
upp hjá konum? Þetta eru spurningar ameríska sálfræðingsins
Nancy Chodorow. Marcia Westkott skrifar um kenningar Karenar
Horney, sem var brautryðjandi í kvennasálfræði og staðhæfði að öll
menningin væri mótuð af körlum og því engin undur að konur öfund-
uðu karla. Karen sagði að konur samþykktu bæði og andmæltu
væntingum menningarinnar um kvenleika þeirra en þörfnuðust líka
annarra væntinga. Og Marcia spyr: Hvernig verður þessi togstreita
að hinni sterku en erfiðu glímu sem konur glíma við til að skapa sjálfs-
mynd sína og breyta umhverfinu? Nefnilega: Við erum vanmetnar
fyrir umhyggju okkar en höldum henni samt áfram, hún hefur svipt
okkur möguleikum en við leitum samt hinna nýju möguleika okkar
með því að halda áfram að sýna umhyggju.
Hringborðið
Ég skrifa þetta af því að þetta eru þær spurningar sem við þurfum að
halda áfram að spyrja af því við höfum enn ekki svarað þeim. Og ég
skrifa það til að sýna að kvennaguðfræðin er sífellt í samfylgd hinna
kvennafræðanna. Hún getur lagt fjölmargt inn í þessa undursamlegu
umræðu en ég held mig aðeins við það sem ég skrifaði áðan: Við
eigum fyrirmynd að jafnvægi umhyggju okkar og valds. Við eigum
þessa fyrirmynd hjá Guði sjálfri. Hún sýndi alltaf umhyggju og átti líka
sjálf valdið til að ákveða hvernig hún fór að því.
[ kvennaguðfræðinni sem nú er borin fram á alþjóðavettvangi
kirkjunnar er talað um umhyggju og vald starfsins. í blaði lúterska
kvennastarfsins eru myndir af körlum sem sitja við borðsendann og
tala valdsmannslega við konur og karla sem sitja í löngum röðum sitt
hvoru megin við borðið og hlusta og þegja. Þetta er á móti kristinni
trú, er skrifað. Boðskapur kristinnar trúar er um hringborðið. Þar sit-
ur engin manneskja, hvorki karl né kona, við borðsendann og hefur
lykilstöðu. Á hringborði eru engir borðsendar. Þess vegna eru þar
heldur ekki neðri borðsendar eða horn þar sem einver sitja óþægi-
lega og langt frá þeim sem tala. Allar manneskjurnar við borðið geta
séð hin sem sitja þar og heyrt til þeirra, og þær geta sjálfar talað svo
að hin heyri.
Stjórnunin
Samt þarf að stjórna. Og nú ætla ég að skrifa ykkur það sem Jesús
sagði um stjórnunina. Það er eins og seinna versið í sálminum um
umhyggju og vald Guðs. Þessi orð standa í Lúkasarguðspjalli 22.
kafla, frá 24. versi. Hann sagði við vinkonur sína og vini að þau
skyldu velja nýjar leiðir í skipulagi, leið vináttunnar. Stjórnendur beita
ofríki, sagði hann. Og þeim er hrósað fyrir það. Fólk segir: Þetta eru
stórkostlegar manneskjur. En stígið nú út úr þessari blekkingu. Þau
sem stjórna eiga ekki að sjórna með yfirgangi, heldur með því að
þjóna. Þannig komast mál áfram og þannig líður þeim vel sem vinna
störfin.
Og svo sagði hann: Og þau sem þiggja stjórnunina eiga að þjóna
og meta þau sem stjórna, svo að þau sem stjórna geti sjálf þjónað,
greitt fyrir málum og skapað vinsamlegt andrúmsloft. Því þau sem
vinna störfin eru ekki meiri en þau sem stjórna þeim og þau sem eru
send eru ekki meiri en þau sem sendu þau. Hann sagði þessi orð við
síðustu kvöldmáltíðina og við finnum þau í Jóhannesarguðspjalli 13.
kafla, versum 12 til 20.
Sjálfsmyndin, þjónustan og valdið
Mér finnst við komin að niðurstöðu. Og mér finnst hún svo undur-
samleg að ég ætla að ganga út á Laugaveg og fara í kaffi. Ég ætla
samt fyrst að bæta við enn einu orði frá Jesú. Jesús sagði aldrei að
konur væru fyrst og fremst mæður. Hann sagði að þær væru fyrst og
fremst manneskjur, vinkonur Guðs. Þú getur lesið það í Lúkasarguð-
spjalli 11. kafla, versunum 27 og 28. Konur heilluðust af Jesú af því
að lífsstíll hans var líkari lífsstíl þeirra en karlanna. Hann bar sjálfur
óendanlega umhyggju, leitaði þeirra sem þurftu hjálþ hans, sýndi
blíðu og nærgætni, bar fram visku og ráð sem dugðu, lét ekki
ráðskast með sig en hafði svo örugga sjálfsmynd að hann var ekki sí-
fellt á varðbergi, ekki alltaf að halda virðingu sinni. Hann var heil
manneskja og bauð okkur að verða líka heil og hamingjusöm. Hann
sagði: Fylgdu mér. Og það þýðir að í vináttu hans lærum við að skilja
hver við erum, að fylgja sjálfum okkur, eins og hún Yrsa dóttir mín
hefur alltaf eftir henni Mary Balmarie, sem er frönsk kona sem vefur
saman sálgreiningu og guðfræði. Takk fyrir að lesa.
Gleðileg jól.
7