Ritmennt - 01.01.2002, Side 184

HELENA KADECKOVÁ
RITMENNT
Ljósm. Olga Marta Franzdóttir.
Helena með Halldóri og Auði
á Gljúfrasteini 1983.
sem ég las í skáldsögunni vakti hins vegar með mér hugmyndir,
ótengdar bókmenntunum, og þær voru fullkomlega persónuleg-
ar. Til að mynda nefnir Álfgrímur það í tengslum við naglaveitu
í fyrstu karlmannaskóm sínum að það sé móðins í París að hafa
lifandi mús innaní skóhælum. Þessi mús leiddi huga minn að
ljósmynd af mús í skóhæl sem ég sá í íslensku dagblaði í gamla
daga og furðaði mig á. Vera má að Halldór hafi séð þessa sömu
mynd.
Jæja, svona safnar Laxness efni í skáldsögur sínar, hugsaði ég
nú í Prag. En í Brekkukotsannál eru að sjálfsögðu þýðingarmeiri
kvikindi en þessi mús, sem ég líka þóttist þekkja aftur. Þau
snertu hugmyndakjarna verksins. Til að mynda hroklcelsi. Ætli
ég hefði skilið til hlítar stöðu og hugsunarhátt grásleppulcarlsins
Björns í Brekkukoti ef ég hefði ekki með eigin augum séð fiski-
menn selja afla sinn úr hjólbörum á götum Reykjavílcur í gamla
daga og smakkað á hlessaðri rauðmagasoðningunni með eigin
tungu? Eða kýr. Ég hefði líklega átt bágt með að slrilja álit Björns
180